785 views (website & LinkedIn)
Twee nieuwe publicaties van het CBS i.s.m. het TNO en het AZW geven een cijfermatig inzicht in werkomstandigheden op de werkvloer die verzuimgerelateerd zijn. Beroepen in de gezondheidszorg springen in het oog. Het betreft de publicaties Bijna 1 op de 6 werknemers heeft stressvol werk (CBS/TNO) en Ziekteverzuim in zorg en welzijn blijft hoog – maar deze organisaties laten zien hoe het anders kan (AZW).
CBS/TNO hanteert een lijst van 90 beroepen in de economie (afbeelding):
Stressvol werk komt het vaakst voor in beroepen met veel directe verantwoordelijkheden en weinig regelruimte. In die banen moeten mensen hun taken vaak grotendeels uitvoeren volgens vaste instructies of protocollen. Van alle 90 beroepen is het percentage berekend van zeven aspecten van WERKDRUK (3 aspecten) en ZELFSTANDIGHEID (4 aspecten). Een hoge werkdruk is stressbevorderend. Omgekeerd is een lage zelfstandigheid stressbevorderend. Twee voorbeelden ter illustratie.
- Koks scoren de hoogste werkdruk op het aspect ‘erg snel werken’, 61,2%
- Kassamedewerkers scoren de laagste zelfstandigheid op het aspect ‘zelf beslissen’, 17%.
In de top10 van beroepen die het meest stressvol zijn staan vijf beroepen in de gezondheidszorg (!). Bovenaan staan de apothekersassisten, medisch praktijkassistenten staan op 3, artsen op 4, MBO-verpleegkundigen staan op 7 en gespecialiseerde (HBO-) verpleegkundigen staan op 9. In de top5 staan dus drie zorgberoepen (!!). Tabel CBS:
Het bewijst de juistheid van de stelling dat de gezondheidszorg de meest ongezonde bedrijfstak in de hele economie is. De zorg is letterlijk ziekmakend voor de zorgprofessionals in loondienst die het uitvoerend werk moeten doen.
Hier de tabel met de scores van de vijf zorgberoepen op de zeven aspecten. Apothekersassistenten leiden onder een zeer hoge werkdruk (3 aspecten: ze moeten a) erg snel werken, b) hebben heel veel werk en c) moeten ook extra hard werken), maar de zelfstandigheid is zeer beperkt, met als enig lichtpuntje dat ze enige ruimte hebben om zelf oplossingen te bedenken – maar die is wel minder dan normaal. Medisch praktijkassistenten hebben last van een (vrij) hoge werkdruk, maar hebben zeer weinig zelfstandigheid (4 aspecten: d)zelf beslissen; e) volgorde bepalen; f) werktempo bepalen; g) oplossingen bedenken). In de tabel kunt u ook de scores op alle zeven aspecten van artsen en de twee groepen verpleegkundigen lezen.
Conclusie AZW
"Uit het CBS-onderzoek blijkt dat het hoge verzuim in zorg en welzijn gedeeltelijk samenhangt met de kenmerken van de werknemers in deze bedrijfstak: er werken relatief veel vrouwen en iets meer ouderen, groepen die gemiddeld vaker en langer verzuimen. Ook werknemers met een mindere ervaren gezondheid melden zich vaker ziek.
Daarnaast spelen arbeidsomstandigheden een belangrijke rol. Hoge werkdruk, lichamelijk zwaar werk, beperkte autonomie en blootstelling aan besmetting komen in zorg en welzijn vaker voor en hangen samen met vaker en langer verzuim. Toch blijft, ook na correctie voor deze factoren, het ziekteverzuim in zorg en welzijn hoger dan in andere bedrijfstakken. Dat wijst erop dat er ook andere factoren meespelen."
Bronnen
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/46/bijna-1-op-de-6-werknemers-heeft-stressvol-werk
Wat doe ik? Beoefening van kritische wetenschap. Mijn bijdragen liggen in de onafhankelijke analyse van de werking van de marktgedreven zorg op basis van een integrale kennisbenadering en analyse van cijfers/kengetallen en oplossingsvoorstellen. De ontwikkelde kengetallen (oa. oversterfte; arbeidstekort) worden inmiddels breed geaccepteerd. Tevens ontwerpen van een beter, ander zorgstelsel (kwalitatief, financieel).
Wat kunt u doen? Steun dit onafhankelijk onderzoek door het te delen en/of neem contact met mij op.
U kunt ook doneren en dan een bijdrage storten op bankrekening NL93 INGB 0104514876 t.n.v. van Loef Research & Consult.
Gijs van Loef 