1 feb. 2022 – Beluister va. 04:20 min tot ca. 21:00 (Zeer herkenbaar voor mij, ik heb vanuit verschillende posities binnen allerlei overheden gewerkt; de zorg van Sheila Sitalsing over het boomerangeffect op social media deel ik, daarom heb ik ook alleen een meldingstweet gedaan van deze post, waar direct op gereageerd werd door M. Verkoulen (D66) met reactie weer daarop… Verder heb ik geen ruchtbaarheid gegeven; Voor mij gold dat ik deze blog moest schrijven)
‘De Rijksoverheid heeft de afgelopen jaren bewust een te positief beeld geschetst van de medische gezondheidszorg.’ In de afgelopen jaren, voorafgaand aan de uitbraak van de corona pandemie, heb ik het meermaals gezegd. Daar werd niet op gereageerd door de ‘mooipraters’, zoals Armand Girbes ze tegenwoordig noemt. Ze wilden het gesprek niet aan, of ze durfden het niet.
De nieuwe minster van VWS, die ik openlijk steunde vanwege zijn bewezen vakmanschap en leiderschap, heeft in zijn tweede persconferentie de plank tweemaal misgeslagen. Het doet me terugdenken aan mijn eerdere uitspraken over dat te positieve beeld.
de Volkskrant, 27 januari 2022. Het middelste overzicht is enkele weken eerder dan het overzicht rechts en dat komt overeen met de vertragingstijd van enkele weken vwb. ziekenhuisopnames
Met het gerommel met de plaatjes van de vaccinatiegraad (afb. boven) waarbij verschillende meetmomenten zijn vergeleken – een stompzinnige blunder – en met de 15% reductie van het aantal besmettingen bij gebruik van het CTB op basis van het onderzoek van de TU Delft en UMCU (afb. onder).
Hoe kon hij die fouten maken? Het lijkt me vrijwel zeker dat de minister de plaatjes van ziekenhuisopnames niet zelf gemaakt heeft en ook niet gecontroleerd op juistheid, daar heeft de bewindspersoon Kuipers echt geen tijd voor. Dat regelen ambtenaren voor hem.
Daarentegen acht ik het waarschijnlijk dat hij wel de eindredactie had als voorzitter van het LCPS bij het getoonde beeldmateriaal op de vele persmomenten vanuit het ErasmusMC. Dit gaat dus niet over de persoon Kuipers, maar over zijn formele rol. Als minister zat hij hier fout. Maar zijn ambtenaren deden het.
De discussie over de 15% duid ik anders. Hier lijkt het erop alsof de minister bewust de uiterste grens heeft opgezocht vanuit de politieke wens van het kabinet om nieuwe maatregelen m.b.t. het CTB zoals het invoeren van bijvoorbeeld 2G open te houden. Maar ook hier had Kuipers het bij het verkeerde eind en lijkt de persoon zelf mede schuld te hebben, want het zijn zijn eigen woorden die hij moest terugnemen in de discussie die hij gedwongen werd erover aan te gaan.
Kuipers maakte in het verleden op mij indruk als een bestuurder die zijn woorden zorgvuldig weet te kiezen.
NB Direct na de 2e persconferentie schreef ik een blog waarin ik de loftrompet stak over het optreden van Kuipers. Uiteraard had ik de de data en de cijfers op dat moment niet gecontroleerd. Ik heb de blog verwijderd.
De laatste #oversterfte golf in heel modern Europa (EU14) is voorbij. Alleen in 🇳🇱en 🇦🇹 kwam de golf gedurende een maand boven +30% uit, 🇳🇱piek begin december van +45%was ongeëvenaard. Harde indicatie dat het bewierookte 🇳🇱zorgstelsel 'groggy' was. (Afb. EU14, 🇳🇱 🇦🇹 en 🇩🇰) 1/ pic.twitter.com/HPuVpBbxW7
🇳🇱zit bij de landen met een hoge oversterfte en 🇳🇱 is het enige land met 7 golven en 🇳🇱heeft het minste zicht op het coronavirus (^relatie?) in de EU14=🇳🇱🇩🇪🇮🇹🇫🇷🇩🇰🇸🇪🇫🇮🇳🇴🇪🇸🇵🇹🇧🇪🇬🇧🇦🇹🇨🇭
Per kwartaal ziet u de stand van de ‘viruscontrol’, de verhouding tussen het aantal tests en het aantal positieve uitslagen, van de EU14. Nederland scoort opnieuw het laagste (slechtste) op ‘viruscontrol’
update 3 april – Nieuwe data: 1 april 2022. Nederland scoort opnieuw het laagste (slechtste) op ‘viruscontrol’
update 19 feb. – In het rapport Aanpak coronacrisis deel 1, hoofdstuk 9 Conclusies van de Onderzoeksraad voor veiligheid wordt ingegaan op de strategische doelen van het kabinetsbeleid. Over het strategisch doel Zicht op verspreiding virus lezen we (pag. 229):
23 januari – Lees hier de iets andere versie op de website van John JL Jacobs. Het verschil zit in het gekozen vaste meetpunt (1e dag van het kwartaal) en er is een ranking gemaakt. Zweden scoort dan nog slechter, omdat de helft van de data ontbreken (4 van de 8 kwartalen).>
Weet u nog, “constaterende dat het kabinet heeft beaamd dat in de beleidsstrategie met betrekking tot corona is gekozen voor het ‘gecontroleerd laten uitrazen’ van het virus”? (motie Infectieziektenverspreiding van het kamerlid Simons)
Nederland heeft van alle modern europese landen (EU14) het minste zichtop de feitelijke verspreiding van het coronavirus met Zweden . Het aantal tests is structureel laag, terwijl het aantal infecties (confirmed cases) structureel hoog is. Het betekent dat Nederland – met Zweden – het minste in control is, het beeld van de aanwezigheid van het virus in de samenleving is letterlijk het minst scherp. Een groot probleem voor de effectiviteit van het beleid.
Wanneer het aantal bevestigde gevallen hoog is in verhouding tot de mate van testen, suggereert dit dat er mogelijk niet genoeg tests worden uitgevoerd om de uitbraak goed te controleren. In dergelijke landen kan het werkelijke aantal infecties veel hoger zijn dan het aantal bevestigde gevallen. (vertaald uit het engels, http://www.ourworldindata.org/coronavirus-testing)
Een en ander kan worden afgeleid uit een longitudinale analyse van de data van de EU14 op basis van een gekozen vaste reeks meetpunten: de laatste dag van het kwartaal.
Aldus ontstaat een visualisatie middels 8 grafieken: 31/3/’20, 30/6/’20, 30/9/’20, 31/12/’20, 31/3/’21, 30/6/’21, 30/9/’21 en 31/12/’21.
De lezer kan uiteraard de verandering van de landenposities volgen door de tijdas te gebruiken. Het is volstrekt duidelijk dat Nederland het slechtste presteert. Pas op 29 mei 2020 noteert Nederland, dus relatief laat. In het 3e kwartaal 2020 zakt Nederland naar de achterhoede, in het 4e kwartaal komt Nederland steeds meer onderaan de lijst. In 2021 is Nederland gedurende het gehele jaar meestal hekkensluiter.
31 maart 2020 – Nederland (en enkele andere landen) nog geen data30 juni 202030 september 202031 december 202031 maart 202130 juni 202130 september 202131 december 2021
Bronnen:
motie nr. 1502 kamerlid Simons d.d. 3 november 2021
🇳🇱zit bij de landen met een hoge oversterfte en 🇳🇱 is het enige land met 7 golven en 🇳🇱heeft het minste zicht op het coronavirus (^relatie?) in de EU14=🇳🇱🇩🇪🇮🇹🇫🇷🇩🇰🇸🇪🇫🇮🇳🇴🇪🇸🇵🇹🇧🇪🇬🇧🇦🇹🇨🇭
7 juni 2023 – Titel aangepast, toevoeging ‘uitgehold zorgstelsel!’
11 januari 2022 – 2.820 views– meest gelezen sinds 2022
Vooraf
+70 views in het uur voorafgaand aan de presentatie van het eerste deelrapport van de Onderzoeksraad voor veiligheid op 16 feb. 2022.
In het eerste deelrapport van de Onderzoeksraad voor veiligheid wordt gesproken over de Realisatie van strategische doelen (pag. 229). Het tweede strategische doel is ‘Zicht op verspreiding virus’. Het Platform Betrouwbare Zorgcijfers toonde eerder aan dat het zicht op de verspreiding van het virus in internationaal opzicht zeer slecht was (zie voetnoot 11).
reactie de Volkskrant
In de Volkskrant van 4 jan. 2022 doen de hoogleraren Meester en van den Broek-Altenburg een oproep het door de Tweede Kamer gevraagde onderzoek naar de oversterfte zo snel mogelijk uit te voeren (unaniem aangenomen motie Omtzigt d.d. 1 dec. jl.). Citaat:
In de loop van december liep de oversterfte nog verder op, tot ongeveer 1.200 mensen per week, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De oorzaken voor deze hoge sterfte zijn onduidelijk: het zouden gedeeltelijk (wel of niet geregistreerde) coronaslachtoffers kunnen zijn, het zou gerelateerd kunnen zijn aan uitgestelde zorg, maar we kunnen ook niet uitsluiten dat de massavaccinaties er iets mee te maken hebben. Immers: recent onderzoek toont aan dat het op basis van de huidige gegevens niet uit te sluiten is dat vaccinaties naast beschermend ook tot op zekere hoogte riskant zijn boven de 65 jaar. Tijdens de maand december, waarin opnieuw lockdownmaatregelen werden ingevoerd, zou de verwachting zijn dat oversterfte juist afneemt. Door het gebrek aan brondata is niet vast te stellen wat het effect van de maatregelen op de sterfte is.
Uit internationaal onderzoek blijkt dat er een grote diversiteit is in de verhouding tussen oversterfte en covid-19-gerelateerde sterfte. In sommige landen, zoals bijvoorbeeld Mexico, zien we hoge sterfte en een relatief laag aantal coviddoden. In andere landen zien we hele andere verhoudingen. Deze verhouding geeft deels aan hoe goed het land de piekcapaciteit in de zorg aankan, en deels hoe groot het probleem van covidgerelateerde sterfte is in relatie tot andere problematiek. (1)
Wat is nu ‘de oversterfte’? De oversterfte is de afwijking ten opzichte van de gemiddelde sterfte in de afgelopen jaren in een bepaalde periode, de periode van de coronapandemie (start 1e kwartaal 2020). In de oversterfte zijn alle doodsoorzaken meegerekend, de vervroegde sterfte door het virus, vaak gevolgd door een korte ondersterfte, maar ook de sterfte als gevolg van fataal gebleken uitgestelde zorg en de normale sterfte.
De oversterfte in Nederland is inderdaad schrikbarend hoog, vergeleken met andere moderne europese landen (EU14: landen west Europa boven 5 miljoen inwoners) De EU14 met de hoogste oversterfte zijn: Spanje (25%), Italië (24%), het Verenigd Koningrijk (23%), Portugal (20%) en op de 5e plaats komt Nederland (19%). Oostenrijk heeft ook 19% oversterfte, maar minder oversterfte per 100.000 inwoners. Bij Nederland is de afwijking tussen het gerapporteerd aantal corona sterfgevallen ten opzichte van de oversterfte het hoogste van alle landen, een factor 1,5 volgens onderzoek op het open source onderzoeksplatform github. (2)
Het CBS houdt sinds enige tijd de gegevens van de pandemie bij: de oversterfte per week, met een uitsplitsing naar leeftijdsgroepen en ook specifiek de oversterfte onder Wlz-gebruikers (mensen met een zwakke gezondheid die in verpleeghuizen verblijven). Tot en met augustus 2021 berekent het CBS het aantal coronadoden 78% hoger dan gemeld bij de GGD. (3.1, 3.2)
De auteurs noemen verschillende denkbare oorzaken. We nemen ze door.
Wordt het aantal coronaslachtoffers wel goed geregistreerd? Nee, zie hiervoor.
Zouden de massavaccinaties er mee te maken kunnen hebben? Dat is niet ondenkbaar, maar dit speelt in de meeste landen. Het is een internationaal vraagstuk, dat grootschalig, langdurig en interdisciplinair onderzoek vergt waarvan (deel)resultaten pas in de loop van de tijd beschikbaar zullen komen in wetenschappelijke publicaties. Zo’n onderzoek op stel en sprong voor Nederland doen, waarbij onze dataverzameling niet goed op orde is, lijkt niet erg zinvol. Het is bekend dat de registraties van het RIVM en de GGD gebrekkig zijn. De NHS (Verenigd Koninkrijk) en Sundhedsstyrelsen (Denemarken) zijn internationaal toonaangevende leveranciers van onderzoeksdata.
Maar er is wel een sterk verband tussen de oversterfte en de uitgestelde zorg. De opmerking van de auteurs dat ‘tijdens de maand december, waarin opnieuw lockdownmaatregelen werden ingevoerd, de verwachting zou zijn dat de oversterfte juist afneemt’ is dan ook ronduit naïef. Immers, de zorg stond bijkans op codezwart!
Het is evident dat de capaciteit van de gezondheidszorg ontoereikend is gebleken. De zorgvraag, reguliere zorg èn pandemische zorg, is structureel te hoog voor de beschikbare capaciteit. Het aantal ziekenhuisbedden is in de afgelopen jaren afgenomen. (4) Het aantal IC-bedden is sinds het uitbreken van corona niet substantieel uitgebreid. (5) Het ziekteverzuim onder zorgpersoneel is historisch hoog (6), mede als gevolg van de opgelopen infecties die mede veroorzaakt zijn door onvoldoende beschikbare persoonlijke beschermingsmiddelen. (7) De vaccinaties zijn te laat gekomen. (8) Op de publieke gezondheidszorg van de GGD’en is de afgelopen jaren bezuinigd (Wpg). (9) Kabinetten hebben niets gedaan met waarschuwingen dat er epidemieën zouden gaan uitbreken. (10) Er is weinig zicht op de feitelijke verspreiding van het coronavirus door het land, er is geen viruscontrol (11). Code zwart is in de ziekenhuizen met kunst en vliegwerk ternauwernood voorkomen, terwijl in de andere delen van de zorg (1e lijn, thuiszorg enz.) misschien wel sprake is (geweest) van een ‘code zwart’. (12) En nu overspoelt omicron de zorg, die al uitgeput is.
Het ziekteverzuim onder werknemers in zorg en welzijn kwam in het eerste kwartaal van 2021 uit op 6,8 procent, het hoogste verzuimcijfer in een eerste kwartaal sinds 2002. In de branche verpleging, verzorging en thuiszorg was het verzuim met 8,2 procent het hoogst. – CBS 29/4/2022
Het onderzoek waar de Tweede Kamer om heeft gevraagd kan in elk geval al gedeeltelijk worden afgerond. Het geprivatiseerde en gedecentraliseerde, ‘efficiënte’ nederlandse zorgsysteem bleek niet opgewassen tegen corona.
Gijs van Loef 