Maandelijks archief: januari 2017

Progressief Zorgpact: 9 Punten (aftrap)

Geplaatst in Care, CPB, Cure, politiek, publicaties, publiek privaat, zorgstelsel door

Bericht ANP: PvdA-voorman Lodewijk Asscher wil samen met andere progressieve partijen een pact sluiten over de zorg. Hij stelt ze voor negen punten de gezamenlijke inzet te maken bij de onderhandelingen voor een toekomstig regeerakkoord. Volgens hem kennen de plannen van de progressieve partijen op het gebied van de zorg ”meer overeenkomsten dan verschillen”. Eerder kwamen PvdA, SP en GroenLinks al een pact voor de arbeidsmarkt overeen. Van de negen punten zijn er verscheidene die op brede steun in de Kamer kunnen rekenen. Het gaat dan om zaken zoals afschaffing van het eigen risico, minder bureaucratie, minder concurrentie en een verbod op winstuitkering voor zorgverzekeraars. Daarnaast moeten de progressieve partijen zich gaan inzetten voor meer vaste contracten in de zorg, medisch specialisten in loondienst en preventie in het basispakket. Verder moeten farmaceuten worden gedwongen medicijnen goedkoper te maken en moet er meer personeel in verpleeghuizen.
esb-kop-28012017
Ik maak alvast een begin:

* 1 Afschaffing eigen risico – Kosten ca. 4 miljard. Te betalen uit extra belastinginkomsten (kwetsbaar, want conjunctuurgevoelig), of als kostenbesparing door het invoeren van een Landelijk Zorgregisseur die de plaats inneemt van de zorgverzekeraars (zoals het Nationaal ZorgFonds), een structurele verbetering van het zorgstelsel. NB: Zorg is nooit gratis, flankerend beleid is noodzakelijk, een zeker remgeld lijkt gewenst.

* 2 Minder bureaucratie – Is makkelijk gezegd, maar De Adder Onder Het Gras. De bureaucratie wordt steeds omvangrijker, dit vergt fundamentele analyse van de (marktgedreven) mechanismen van het zorgstelsel. Een Landelijk Zorgregisseur (zoals het Nationaal ZorgFonds) is gebaseerd op deze fundamentele analyse en maakt een drastische vermindering van bureaucratie mogelijk.presentatie-22012017

* 3 Minder concurrentie – Is ook makkelijk gezegd, moet ook fundamenteel doordacht worden. Er zijn twee soorten concurrentie: A. de ongewenste commerciele concurrentie (de perverse prikkels, de focus op omzet en winst); B.  de gewenste kwalitatieve en wetenschappelijk gedreven competitie, het permanente streven naar betere zorg die noodzakelijk is en waar incentives bij horen. A. moet worden afgeschaft, B. moet worden gekoesterd.

* 4 Verbod op winstuitkering voor zorgverzekeraars – Gerealiseerd! Kunnen we afvinken.

* 5 Vaste contracten – Ja, er moeten langlopende contracten komen waardoor en rust en continuiteit onstaat bij zorgverleners.

* 6 Medisch specialisten in loondienst – Ja, dit is onvermijdelijk. Een verstandige, gefaseerde aanpak is voorgesteld door Guus Schrijvers: https://www.zorgvisie.nl/Personeel/Verdieping/2017/1/Alle-specialisten-over-twaalf-jaar-in-loondienst/

* 7 Preventie in het basispakket – Ja, preventie moet veel meer het uitgangspunt zijn van beleid en uitvoering. Het Nationaal ZorgFonds geeft het goede voorbeeld en maakt preventie tot een zesde pijler van een Excellente Gezondheidszorg, naast Zorgkwaliteit, Toegankelijkheid (fysiek en financieel), Betaalbaarheid (macro en micro), Doelmatigheid (Kwaliteit:Kosten) en Solidariteit.

* 8 Goedkopere medicijnen – Ja, de krachten moeten gebundeld worden: nationale inkoop van nieuwe dure medicijnen, indien mogelijk zelfs supranationaal. Maar er moet ook hier fundamenteel nagedacht worden over het bezit en het behoud van Kennis die in het publieke domein wordt opgebouwd. Waarom is, in het algemeen belang, de ontwikkeling en productie van medicijnen binnen de muren van de publieke sector niet mogelijk? En wat is er nodig om dit wel mogelijk te maken?

* 9 Meer personeel voor verpleeghuizen – Ja. Kosten zijn veel hoger dan 100 miljoen. Uitgangspunt de bezettingsnormen, zie https://www.zorginstituutnederland.nl/actueel/nieuws/2017/01/13/kwaliteitskader-verpleeghuiszorg-vastgesteld

Kosten versus Kwaliteit van de marktgedreven curatieve zorg (ESB)

Geplaatst in CBS, Cure, ESB, EU14, OECD, OECD Health at a Glance, publicaties, publiek privaat, zorgranglijst, zorgstelsel, zorgwaarde door

update 29 november – Reactie van Dr. Peter Harteloh (arts-onderzoeker CBS): “Ik heb je resultaten bekeken en onderschrijf deze: de kwaliteit loopt terug en de kosten nemen toe.
Het is in overeenstemming met geluiden uit het veld, maar niet met het beeld dat de politiek bevalt.”

update 19 april – Contact met CBS. Bevestiging dat dit onderzoek relevant is en dat er nog geen onderzoek naar gedaan is. Bevestiging dat de internationaal vergelijkbare data pas sinds een jaar of 10 beschikbaar zijn en dat een dergelijk onderzoek daardoor nu pas mogelijk is geworden. Het gebruik van een medische controlegroep om te bepalen wat relevante medische outputindicatoren zijn is een goede aanpak. Men zal binnenkort inhoudelijk regeren. Tevens contact met CPB. Bevestiging dat er nog nader gekeken wordt naar het onderzoek. Melding van mijn kant dat er ook direct contact met CBS is.
update 5 april – Contact met CBS. Binnen 2 tot 4 weken kan ik een reactie verwachten op dit onderzoek en de onderzoeksmethode. Men onderkent de relevantie en bevestigd mijn stelling dat er pas sinds circa 10 jaar (OESO-)data beschikbaar zijn waardoor dit soort longitudinaal onderzoek over een reeks van jaren nu pas goed mogelijk is.

update 23 maart – De conclusie uit het ESB-artikel staat voorlopig recht overeind na een eerste afstemmingsronde met CPB en CBS: “Samenvattend, sinds de invoering van het systeem van gereguleerde marktwerking is de kwaliteit van de medische zorg in internationaal perspectief verslechterd, terwijl de kosten juist disproportioneel zijn gestegen.” 

Het CPB heeft op een tweetal wijzigingen rond 2013 gewezen in de Nederlandse situatie die op het eerste oog ongunstig lijken voor de score van Nederland in de internationale vergelijking. Maar bij eliminatie van deze twee voor Nederland ongunstige veranderingen in 2013 en 2014 (verplichte herregistratie van verpleegkundigen, zie: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2016/11/minder-geregistreerde-verpleegkundigen en de overgang  van handmatige op automatische codering dat een negatief effect heeftop de stroke mortality rate; zie https://www.cbs.nl/nl-nl/achtergrond/2017/06/veranderingen-in-de-doodsoorzakenstatistiek-2013-2015 en verder, hierover is nader contact geweest met auteurs van het CBS) blijkt het totaalbeeld zelfs minder gunstig voor Nederland uit te komen dan in de oorspronkelijk tabel die als Figuur 1. gepubliceerd is in het ESB-artikel van januari 2017. Dit geeft het volgende beeld bij het weglaten van de data voor 2014 (OESO 2016):

Indien de twee indicatoren practising nurses per 1000 en stroke mortality rate geheel uit de longitudinale reeks geëlimineerd worden (de kwaliteitsindicatoren gaan van 13 naar 11) is dit het beeld:

In het kort
▶ Nederland heeft relatief dure zorg van middelmatige kwaliteit.
▶ Dat komt omdat het huidige stelsel omzet beloont in plaats van zorgkwaliteit.
▶ Een nieuw stelsel dat start bij samenwerking tussen professionals en dat de patiënt centraal stelt, is nodig.

Lees hier het artikel uit het januarinummer van ESB (pdf): vanloef-leijten-esb4745-026-029

Lees hier her artikel op de website van ESB: https://www.esb.nu/esb/20022201/zorgstelsel-op-basis-van-samenwerking-stelt-patient-centraal

 

Figuur 1 uit het artikel:

esb-figuur-1-06012017

De oude figuur, eerder gepubliceerd:kosten-kwaliteit-grafiek-30122016

 

 

Kwaliteit Medische Zorg 14 EU-landen 2016: Nederland 8e plaats (OESO) (5)

Geplaatst in Cure, dashboard, EU14, levensverwachting, OECD, OECD Health at a Glance, zorgranglijst, zorgstelsel, zorgwaarde door

update 24/3/2017: tabellen zijn gekalibreerd

Wat zijn Nederlandse medische zorgprestaties in internationaal vergelijkend perspectief? Deze vraag is een maand geleden gesteld aan 12 artsen, werkzaam in de 1e, 2e en 3e lijn (de medische controlegroep). Op basis van  de gegevens van de OESO is een tabel opgesteld met 33 kwaliteitsindicatoren en deze tabel is aan de medische controlegroep voorgelegd. Op basis van de reacties uit de controlegroep zijn drie indicatoren geschrapt, de hier gepubliceerde tabel bestaat uit 30 kwaliteitsindicatoren. De onderzoeksmethodiek borduurt voort op de eerdere publicaties (1), (2), (3) en (4).

oecd_logo

De indicator ‘Levensverwachting bij geboorte’is de internationaal meest gehanteerde indicator en mag niet ontbreken, evenals de waardering van de eigen gezondheid. Er is verder gezocht naar en geselecteerd op indicatoren die daadwerkelijk iets zeggen over de kans op doodgaan aan een ziekte, of de overlevingskans (13 indicatoren). Ook is een drietal aanbodindicatoren geselecteerd (aantal artsen, aantal verpleegkundigen, aantal apothekers). Twee indicatoren betreffen inenteningsprogramma’s voor kleine kinderen en ouderen. De tien overige indicatoren worden door de medici ook als relevant beschouwd. In totaliteit ontstaat een robuust beeld van aantoonbare curatieve gezondheidskwaliteit van een land.

life-expectancy-health-spending-per-capita-toelichting-20092016

Gekozen is voor een selectie van de 14 ‘moderne’ Europese landen met een minimale bevolkingsomvang van 5 miljoen inwoners. De overweging is dat zo’n selectie zinvoller is dan de gebruikelijke vergelijking met de OESO-landen in totaliteit. Dit zijn 14 moderne Europese landen die een gedeelde politiek-democratische, sociaal-economische en technologische ontwikkeling doormaken, waardoor de vergelijkbaarheid toeneemt. Het betreft de landen België, Denemarken, Duitsland, Engeland (UK), Frankrijk, Finland, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Zweden en Zwitserland. Van deze 14 landen zijn data beschikbaar in de periodieke (jaarlijkse) OECD Health at a Glance rapportages die online raadpleegbaar zijn. Zie http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/health-at-a-glance-europe-2016_9789264265592-en

De  OESO-tabel scores van de 14 landen zijn omgezet in punten: 1 punt voor het land met de beste score, 14 punten voor het land met de slechtste score. De scores op alle 30 indicatoren zijn opgeteld en gedeeld door 30, dit is de gemiddelde score per land. De gemiddelde score per land is vertaald naar de eindpositie: het land met de hoogste kwaliteit heeft de laagste score, het land met de laagste kwaliteit heeft de hoogste score. In de tabel staat Nederland op een 9e plaats (update 24/3/2017, de tabel is ‘gekalibreerd’ door bij ontbrekende data de scores van de andere landen van 1 tot en met 14 uit de middelen, dit is zuiverder):

 

Bron: OECD Health at a Glance 2016 http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/health-at-a-glance-europe-2016_9789264265592-en ; Organ Donation: http://public.tableau.com/views/BOTnet/OrganDonorMap?:embed=y&:toolbar=no&:display_count=yes&:showVizHome=no#2

update 27/1/2017 – Er is specifieke kritiek op het gebruik van een tweetal Supply-indicatoren: het aantal artsen per 1000 en apothekers per 1000. Als we deze twee indicatoren elimineren komt Nederland gunstiger naar voren, een zesde plaats op de ranglijst (update 24/3/2017, de tabel is gekalibreerd). Er zijn een aantal verschuivingen die het volgende totaalbeeld opleveren: