‘Als Marian Kaljouw dinsdagmiddag na haar afscheidsreceptie het pand van de Nederlandse Zorgautoriteit uitloopt, heeft ze bijna vijftig jaar in de zorg gewerkt. Begonnen als verpleegkundige in Vlissingen, en na diverse bestuursfuncties geëindigd als bestuursvoorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit, een van de invloedrijkste posities in de Nederlandse zorg’, aldus Michiel van der Geest in de Volkskrant.
Bij haar afscheid staat de zorg voor grotere veranderingen dan ooit tevoren, zegt Kaljouw.
Op twitter neem ik het gesprek door in een draadje van 28 tweets
In de laatste tweet maak ik de balans op, op basis van de vragen die aan Marian gesteld zijn en de gegeven antwoorden.
De zorg staat voor een grotere verandering dan ooit tevoren: ‘Alles blijven doen wat we doen, dat kán… https://t.co/nCACJGT7JP via @volkskrant Een fascinerend gesprek. "Waarom sturen we nog altijd ouderen die palliatieve zorg krijgen naar de spoedeisende hulp?" – Gebeurd dat?
We beginnen bij het begin. @MKaljouw: "De zorg moet radicaal veranderen." Want: dreigende ontoegankelijkheid. Dat klinkt niet als een héél urgent, dus waarom 'radicaal anders'? Waarom zegt ze niets over de extreme oversterfte, het bewijs dat ons 🇳🇱 marktzorgstelsel niet werkt!?
@MKaljouw "Er zijn 2,5 miljoen kwetsbare mensen in onze samenleving." Er zijn 3,5 miljoen 65+ers (niet alle even kwetsbaar); 1 op de 8 houdt langdurig klachten na coronabesmetting, dat zijn er wellicht een miljoen? NB Ook zonder dubbeltelling lijkt die 2,5 aan de lage kant.
@michielgeest: Een vd belangrijkste taken vd NZa, waar u 8 jaar de baas bent geweest, is toezien op de toegankelijkheid van de zorg. Wat is er misgegaan?@MKaljouw: "Was het maar zo dat één Zorgautoriteit de wachtlijsten kan wegwerken."
@michielgeest: Waarom hebben verzekeraars nog nooit een waarschuwing of een boete gekregen van de NZa?@MKaljouw: "Als je alle problemen zou kunnen oplossen met boetes, dan zou het wel heel makkelijk georganiseerd zijn."
Waarom geen boetes aan @ZNnieuws!? Moet het moeilijk zijn?
Maw.: intramurale capaciteit buiten de ziekenhuizen gesaneerd. En 🇳🇱 heeft een beperkte capaciteit aan ziekenhuisbedden en IC. (zie afb.), waar zelfs op GESTUURD werd met het CORONABELEID.
@MKaljouw: "Mensen verwachten dat we alles blijven doen wat we doen. Maar dat kán niet meer."
Met de marktwerking is de doos van pandora geopend in de sector waarin hyperspecialisatie de norm is en iedereen wel zijn verdienmodel heeft. In de cardiologie zien we nu de ongelukken.
@MKaljouw: "Die ontwikkeling vergt van de zorg een enorme transitie, nog veel groter dan de invoering van het huidige zorgstelsel in 2006. Het is de discussie over de kinderhartchirurgie, maar dan keer duizend."
Dit Zijn Opeens Hele Grote Woorden… Hoe moeten we dit nu duiden?
@MKaljouw vervolgt: "Er kunnen misschien best wat ziekenhuizen weg, maar ze moeten in elk geval veranderen van portfolio en identiteit."
In mijn optiek betekent dit dat Zorg weer een Publieke Taak wordt, waarbij marktpartijen zinvolle bijdragen leveren en niet andersom zoals nu. pic.twitter.com/fWcU2YNfn5
Hard oordeel… Ik heb inderdaad niet gemerkt dat de @Zorgautoriteit de afgelopen decennia als marktmeester in de zorg heeft voorkómen dat de zorg aan de markt ten onder ging. Heeft de NZa als toezichthouder van zorgverzekeraars ooit een verzekeraar op de vingers getikt? https://t.co/C45CcARq8R
Hoe ziet nu de organisatie van de besturing van de zorg – tijdens pandemietijden – eruit?
We zien nu een driekoppige besturing van de gezondheidszorg.
1e Het crisismanagement van het kabinet, dat voor het eerst krachtdadig optreedt – een trendbreuk – door de lockdown. De rijksoverheid die de @GGDGHORNL kennelijk in de vaste positie wil terugbrengen van uitvoerder 1/
@2eKamertweets Zou zich vooral ook druk moeten maken om de opeenstapeling van besturingsmechanismen in de zorg, die onvermijdelijk meer overhead en indirecte kosten met zich meebrengen
Dr. Roger Sorel (bestuurder geneesmiddelensector) – ‘Goed stuk!’
Dr. Peter Harteloh (medical statistics researcher, CBS) – ‘Mooi stuk!’
Dr. John Jacobs (medisch wetenschapper, immunoloog), Frits Bosch (Gz-psycholoog en schrijver) – aanbeveling op twitter
Prof. Dr. Jaap van den Heuvel MD MBA MAC (ziekenhuisbestuurder) – ‘Gijs heeft weer goed op een rij gezet wat er beter kan, maar dit levert al met al geen vrolijk beeld op. We hebben met elkaar een groot probleem in de zorg. De andere kant opkijken gaat ons niet meer helpen.’
Cock de Graaf (zorgverzekeringsdeskundige) – ‘Gijs vat zijn doorwrochte commentaar op de thema’s van de overheid bondig en zeer kundig samen en legt daarbij, gelukkig, de vinger op vele zere plekken en geeft daarbij ook argumentatie, onderbouwing en oplossingsrichtingen. Daar zouden ze in Den Haag heel blij mee moeten zijn. We zullen afwachten wat ze met zijn beantwoording gaan doen!’
Indiener Dr. Herman Suichies (oud-huisarts en bestuurder VPH) – ‘Goed stuk!’ >bijdrage HE Suichies
Indiener Dr. Mischa Anna Selis (psychiater) – ‘Mooie bijdrage! Hard nodig! >bijdrage MA Selis
Discussiestuk ‘Zorg voor de Toekomst’ (internetconsultatie @minVWS): ‘Drie thema’s waar de komende jaren meer verandering op nodig is: 1. Preventie; 2. Organisatie en Regie; 3. Vernieuwing en werkplezier. Herkent u zich hierin?’ Reactie> https://t.co/UNk0gnQHpBpic.twitter.com/kDdBUZH06h
Antwoord op de 1e vraag: Herkent u zich in de drie thema’s als de thema’s waar de komende jaren meer verandering op nodig is?
1e thema – Preventie: Volmondig ja. Gezonde leefomgeving en gezonde leefgewoonten horen bij een verduurzamende samenleving waarbij een goede gezondheidszorg voor allen ook betaalbaar blijft. 2e thema – Organisatie & Regie: Zeker. Maar het intact laten van de huidige deelzorgstelsels, zonder robuuste landelijke randvoorwaarden is geen oplossing. De voorgestelde ‘fine-tuning’ d.m.v. veel genoemde opties zal tot nog hogere stelselkosten leiden. Bij de bestrijding van epidemieën zoals corona is een centrale regie vereist. Nederland deed dit vroeger veel beter dan nu. 3e thema – Vernieuwing en werkplezier: Dit thema is qua uitwerking niet goed doordacht, de uitwerking is gekunsteld. Maar de aparte deelthema’s zijn wel belangrijk. Innovatie is nu teveel een ideologie, een panacee. Werkplezier is essentieel, want zorg draait om de relatie tussen zorgprofessional(s) en patiënt/zorgbehoevende.
(Professoren Poiesz en Caris zeggen hierover: ‘De thema’s ‘vernieuwing’ en ‘werkplezier’ zijn samen in één uitgangspunt ondergebracht. Dit is een doordenker, wat het is niet direct duidelijk wat ze met elkaar te maken hebben. Vernieuwing wordt in de nota gezien als het middel waarmee het werkplezier kan worden vergroot.’bijdrage P en C internetconsultatie VWS)
Bij alle thema’s zijn ingrijpende veranderingen nodig die verder gaan dan de voorgestelde beleidsopties, die teveel voortborduren op het bestaande, onwerkbare hybride systeem. Althans, als we de zorg in de toekomst kwalitatief goed, toegankelijk en betaalbaar voor iedereen èn houdbaar op macro-niveau (vast % BNP) willen houden, met breed draagvlak vanuit de samenleving (solidariteit).
Gijs van Loef 