Gepubliceerd op skipr als https://www.skipr.nl/blogs/id2610-patient-empowerment-is-sleutel-tot-succes.html

Iedereen die zich snel een beeld vormen wil van de gezondheidszorg in de wereld zal dit boek moeten lezen. De Britse auteur is een autoriteit als medisch bestuurder die in 60 landen gewerkt heeft. Dat de auteur tegenwoordig als chief health consultant van KPMG de wereld afreist doet niets af aan de bruikbaarheid van zijn beknopte catalogus van de gezondheidszorg. Ik gebruik regelmatig originele tekstfrasen in het engels om interpretatieverschillen te voorkomen en ook vanwege de zeggingskracht.

Het boek telt slechts 200 bladzijden. Britnell vergelijkt op hoofdlijnen de 30 zorgsystemen van alle grote en moderne landen in de wereld. In de inleiding noemt hij 12 landen die op een bepaald onderdeel excelleren: Engeland (UK) met haar NHS als publiek systeem voor de gehele bevolking, Israël met haar primary care, Brazilië met haar community services, de geestelijke gezondheidszorg van Australië , gezondheidsvoorlichting en preventie in de Scandinavische landen (die Britnell bij elkaar optelt), patient and community empowerment in sommige regio’s in Afrika, onderzoek en innovatie in de VS, innovatie en implementatiekracht in India, de toepassing van informatietechnologie in Singapore, keuzevrijheid in Frankrijk, het financieringssysteem van Zwitserland en de ouderenzorg in Japan. Nederland staat er niet bij. Ons land wordt wel verschillende malen genoemd, de meeste aandacht krijgt Buurtzorg en verder is Britnell lovend over het Dementiedorp Hogeweij en de patiënt empowerment beweging van ParkinsonNet.

Daar moeten we het als Nederland mee doen. Het probleem is dat ons zorgstelsel duur is, waar geen bijzondere zorgkwaliteit op enig onderdeel tegenover staat. Onze levensverwachting van 81.1 jaar is niet meer dan gemiddeld (14e plek, Japan 1e).

vergelijking met Zwitserland

Het is wel ingewikkelde materie. De funding van Zwitserland lijkt erg op de onze met een mix van belastingen en verplichte private verzekering. Maar Zwitserland ’excelleert’, wij niet. Cijfermatig is er wel een duidelijk verschil: Zwitserland geeft 1,4% minder uit (BNP) dan wij en de groei van de zorguitgaven is zeer beperkt in vergelijking met Nederland, ze heeft meer dokters en de levensverwachting is er significant hoger dan bij ons (+1.6 jaar). Qua inkomensverdeling (GINI-score), het percentage 65+ en het percentage obesitas zijn beide landen echt gelijkwaardig. De conclusie is dat Zwitserland beter presteert dan Nederland.

De auteur is van mening dat een duaal financieringssysteem van belastingheffing en private zorgpremies zoals het onze (en het Zwitserse) als systeem op de lange termijn niet houdbaar is: ‘Single payer systems are best for better population health (publieke gezondheidszorg), better patient care (individuele zorg) and taxs payer value‘ zegt hij dan ook met grote stelligheid in een interview (British Medical Journal): http://www.bmj.com/content/351/bmj.h5548 Voorbeelden van single payer systems zijn de Scandinavische landen, Italië, Japan en de UK. Britnell: ‘In the long run, a dominant payer and pricing system is more able to pursue the triple aim of better health, better care and better value for the population at large.‘ Als hij de vraag opwerpt welk financieringssysteem het beste is, zegt hij dat gratis gezondheidszorg niet mogelijk is, ‘it is only a matter of who pays for it.’

Universal Health Systems in Japan, Singapore, South Korea and Hong Kong have high life expectancy (from 80 to 84 years) for modest costs (between 4 and 9 % of GDP), but patient co-payments are high.(…) This is the fundamental point.

De tabel met Key Statistics at a Glance achterin het boek is zeer verhelderend. Met 12,9% van het BNP (GDP) geven we na de VS van alle landen het meest uit aan de gezondheidszorg.

complexiteit door diversiteit

Het boek maakt de lezer duidelijk hoe complex de gezondheidszorg als maatschappelijk systeem is en hoezeer historie, cultuur, levensbeschouwing, opleidingsniveau, economisch ontwikkeling, leef- en voedingspatronen, klimatologische factoren, politieke machtsstructuren in onderlinge samenhang de aard, de kwaliteit en de ontwikkelrichting van de gezondheidszorg van een land bepalen. De vergrijzing en de stijgende levensverwachting in de moderne wereld (met chronische- en ouderdomsziekten tot gevolg) en de veranderende arbeidsmarkten stelt alle moderne landen voor enorme institutioneel-organisatorische en financiële opgaven willen zij de kwaliteit van de gezondheidszorg op het huidige niveau kunnen vasthouden. Nederland is geen uitzondering.

strategische aanbevelingen

There are five characteristics that separate the great from the good and the bad: a strategic focus on value for patients, empowered staff, process redesign, effective use of information, and management of staff performance.

Britnell is een echte strategisch consultant als hij aangeeft hoe we de uitdaging tegemoet moeten treden. Het centraal stellen van de gezondheidswaarde van de cliënt en daarmee de patiënt (outcome based value ), procesintegratie en samenwerking tussen zorgverleners (process redesign), de uitvoerende zorgverlener in zijn kracht zetten (empowered staff), de toepassing van eHealth en mobile health (effective use of information), het zijn de in samenhang noodzakelijke veranderingen en vernieuwingen die de gezondheidszorg houdbaar zullen kunnen houden. Het zijn ingrijpende veranderingen, die voor een deel door de toenemende macht van de patiënt als consumer ook zullen worden afgedwongen. De grootste obstakels zijn de politieke onmacht, de uitdijende bureaucratische regel- en controledruk, maar ook die dokter die zichzelf nog op het voetstuk plaatst. ‘Unrestrained individual autonomy of professionals‘ is achterhaald, het draait om teams ‘with strong situational awareness‘ waarbij patients ‘are treated as partners‘.
Patient empowerment ziet Britnell als een sleutel tot succes, een actieve patiëntenpopulatie gebruikt tussen de 8% en 21% minder zorg (kostenbesparing), voelt zicht beter en is uiteindelijk meer tevreden. Twee krachten houden patient empowerment tegen: ‘Empowering patients has been viewed as the ‘right thing to do’ rather than crucial tot he economic sustainability of health care systems, so it has not been pursued with any urgency; and clinicians are wary of the idea because it changes the power relationship between them and their patients.‘
Britnell breekt een lans voor de kracht van uitvoerende zorgprofessional en verwijst uitgebreid naar Buurtzorg:’Healthcare professionals need both more power and greater accountablity for what they do.‘ Er is overigens in veel landen een grote schaarste aan gekwalificeerd personeel.

In het slothoofdstuk gaat Britnell ook nog in op nieuwe ontwikkelingen als Genomics and Personalised Medicine, Mobile Health (‘Nearly anything we can do in medicine can be done remotely‘), Apothecaries (vergelijkbaar met 1e-lijns all-round zorgklinieken) en Wearable Technology (zoals apps). In stijl besluit hij met een pleidooi voor waardig sterven.

Nawoord:

1. Spanje zit niet bij de 30 landen, waarom is niet duidelijk. Het heeft wellicht een van de beste zorgstelsels van Europa.
2. Onderstaande tabel bevat enkel onnauwkeurigheden, maar is als overzicht goed bruikbaar.