19 november – update: de tweets aan 17 politieke partijen waarin de oversterftegolf onder de aandacht wordt gebracht (scroll naar beneden). Uit de reacties blijkt dat de VVD de gebeten hond is, er zijn meer reacties aan het adres van die partij dan aan alle andere partijen samen.
Een observatie. Al jaren willen Nederlanders een ander zorgstelsel. De grootste politieke partijen (in de peilingen) willen minder marktwerking in de zorg, een sterkere eerstelijn en ‘het ziekenhuis dichtbij’. Het contrast met de bestuurlijke realiteit is opmerkelijk.
Terwijl diezelfde partijen nog steeds de ogen sluiten voor de aanhoudende, exceptionele oversterfte sinds de pandemische uitbraak in maart 2020 in ons land – de motie Omtzigt daargelaten. Dit is ook de bestuurlijke realiteit!
Het is niet overdreven te stellen dat er m.b.t. het thema gezondheidszorg een echte kloof is tussen de bevolking en het bestuur. Dit is bijzonder. Is er een ander politiek onderwerp waar je kunt spreken van een kloof?
Deze kloof blijkt ook uit de rol die de huidig demissionair minister VWS Ernst Kuipers speelt als ‘verandermanager van de zorg’. Het problematische is onder meer, dat sommige journalisten met een groot publiek bereik (influencers), zoals Jort Kelder bij Op1, zonder blikken of blozen het bestuurlijke frame blijven herhalen… Ook problematisch is dat de politieke partijen in de verkiezingsprogramma’s wel degelijk de stem van de bevolking horen (ze schrijven het op), maar dat er weinig van overblijft als er politieke coalities moeten worden gesmeed. Zo leert de politieke geschiedenis.
Tweets aan politieke partijen over de oversterftegolf
Aan de SGP, Volt, JA21, BIJ1, Partij voor de Dieren, DENK, BVNL en Forum voor Democratie is een identieke tweet verstuurd als deze:
Demissionair minister Kuipers wil de zorg moderniseren. ‘Het werk is nog niet af. Toch is in korte tijd verandering gebracht waar de zorg naar snakte’, meldt het promotiefilmpje van D66. In de clip spreekt Kuipers als een veranderingsmanager. ‘We staan stil op de snelweg en worden rechts ingehaald’. Er is durf nodig en een leider, (en) iemand met kennis van zaken ‘die het zorgveld meeneemt: we moeten echt een andere kant uit.’
Van veranderingsmanagement weet ik ook het een en ander, net als van de zorg.
Kennis heeft de demissionair minister zonder meer. Maar kijk naar de reacties van de tafelgenoten. Als blikken kunnen doden, niemand kan hem volgen. Kuipers is disconnected with his audience. Een rode kaart voor een veranderingsmanager.
Laten we enkele kernelementen van veranderingsmanagement doornemen. Er moet overeenstemming zijn over de huidige situatie, de ‘IST’, waardoor verandering nodig is. Er is geen overeenstemming over de diagnose. Wat gaat er niet goed? Waarom is verandering nodig? Bekende mantra’s zijn “de zorg wordt onbetaalbaar” en recent -sinds corona- “er is onvoldoende personeel”. Wat Kuipers’ diagnose is, is gissen. De zorg moet ‘moderniseren’. Wat is dat? Die term suggereert meer rationalisatie, meer automatisering en digitalisering. Denkt Kuipers aan een zorgfabriek die we moeten moderniseren?
Wat is zijn inhoudelijke visie? Het is niet duidelijk. Als er geen consensus over de bestaande problemen bestaat (WAAROM?) en een duidelijke visie ontbreekt (WAARHEEN?), is elke verandering gedoemd te mislukken. Immers, de noodzakelijke voorwaarden voor een (breed) draagvlak ontbreken. En dan is er dus ook geen sprake van leiderschap.
De website 12improve noemt vijf valkuilen die gemaakt worden bij verandering. We nemen ze door.
1e – Onduidelijke communicatie. Daar hebben we het over gehad.
2e – Beginnen, maar niet klaar zijn voor verandering. Misschien zijn enkele bestuurders die rond de IZA-tafel zitten er klaar voor, maar ik heb grote twijfels bij hun achterbannen, laat staan de hele samenleving (de zorg is immers van ons allemaal).
3e – Er is geen visie voor de verandering. Dit is dus al de derde valkuil.
4e – Iedereen op dezelfde manier betrekken. Natuurlijk is dat moeilijk bij zo’n complex thema als de gezondheidszorg. Maar ook hier is geen sprake van.
5e – Onrealistische verwachtingen. Wat zijn Kuipers’verwachtingen? Het is me niet duidelijk.
Mijn reacties op twitter in de aanloop naar deze blog
Reacties van anderen op videoclip ‘Een nieuwe koers in de zorg’
NB Ik ken geen enkele positieve reactie (maar heb niet alles gecheckt). Meeste weergaven eerst (momentopname).
Geen flauw idee waar dit over gaat en ik heb ook niks zien veranderen. Dat is niet gemeen bedoeld, maar alle pogingen tot verandering komen uit het veld zelf: minder bureaucratie, minder management, meer vertrouwen. Die koers is nodig, maar niet door politiek geinitieerd. – 48.4K weergaven
Ik werk in de ggz en in de jeugdhulp zowel lokaal als landelijk en heb werkelijk geen idee waar de minister aan refereert. Maar de tafelgasten ook niet zo te zien. Dubbel naar. – 11.6K weergaven
Kennelijk heet afbraak bij D66 modernisering. Wachtlijsten stijgen, medicijn tekorten stijgen, huisarts tekorten stijgen, zorgverzekeraars houden zich niet aan hun zorgplicht. – 7.6K weergaven
Er bestaan dus toch parallelle universa… intrigerend. In mijn sector, de GGZ, nam ik een inverse koers waar – 6.6K weergaven
Dat je als D66, een partij vol toch zogenaamd “hoog”opgeleide mensen, zulke overduidelijke onzin gaat zitten posten. De mensen aan tafel knikken braaf, want hebben geen idee van hoe kapot ook deze partij de zorg heeft helpen maken.
Voor zover ik weet is hij in zijn top down “big is beautiful” beleid inmiddels de steun van het grootste deel van de zorg kwijtgeraakt. Dus misschien moet hij zelf eens met zorgverleners praten (en vooral ook luisteren) om te weten waar ze naar “snakken”?
Als huisarts snap ik totaal niet waar de kale Machiavelli het over heeft; huisartsen kregen EINDELIJK iets waar de hele zorgmaffia ze van wilde afhouden namelijk Meer Tijd Voor de Patiënt. Dat was er al maar dat werd door praktijkhouders zelf betaald om überhaupt te overleven
Zo’n bizarre video. Niemand herkent wat hij zegt. Ja, het is een pittige opdracht om de zorg te herstellen. Maar het begint bij erkenning. Erkennen dat het mis is, in de GGZ, in de eerstelijn etc. Dan past reflectie, bescheidenheid. En dus niet een schaamteloze zelfpromotie.
Doe maar niet
De zorg staat op instorten (ggz, jeugdzorg, ouderenzorg) en dan pretenderen dat de zorg is gemoderniseerd; gebrek aan realiteitszin.
Enfin. D66 vraagt erom. Hier was de d66 minister mee aan de slag. Leuk voor de gender mensen. De rest van de zorg is om te janken zo slecht geworden.
De anderen aan de tafel lachen hem uit, maar hij heeft het niet door
WAT??? Veranderingen??? WELKE?? DE ZORG VERZUIPT , er is NIETS veranderd!!! Wat een gutspah. Je moet maar durven. Sorry D66, maar hier slaan jullie de plank volledig mis.
“Vanuit de zorg”….Tsja de (handvol) neuro chirurgen snappen het….maar die duizenden “gewone” (onmisbare) zorg medewerkers (en afhankelijken) vervloeken het… #WieIsHierVanHetPadjeAf….
Had hem hoog zitten, maar vind dit ernstig! Huidige status in ons land is zorgelijk, al is de kennis en apparatuur aanwezig. Mis de service naar de burger.
Wat wordt er dan precies gemoderniseerd? Geen idee waar dit over gaat. Voor mijn gevoel glijdt dit land alleen maar af naar bananenrepubliek niveau.
Nu nog langere wachtlijsten, nóg grotere problemen in de eerstelijn, geen huisartsen, tandartsen, apothekers die nog een eigen praktijk willen houden. Allemaal omgevallen door die verzengende bureaucratie van verzekeraars waar als die D66 marktadepten zo in geloven. En ondertussen is in de wijkzorg, ouderenzorg, jeugdggz, fysiotherapie enz. schraalhans keukenmeester. Te weinig zorg inkopen is de standaard… Deze minister heeft niets positiefs teweeggebracht.
Dit is echt zo beledigend naar alle mensen die in de zorg werken. Wat is er veranderd? Welke verandering, waar wij zo naar snakten, is ingezet? Het enige waar wij naar snakken is adem, om weer opnieuw aan de slag te gaan in deze zo ondergewaardeerde sector.
Lees de commentaren… gênant..
Langere wachtlijsten, de GGZ is verzopen, zorgpremie blijft stijgen, huisartsenzorg in de fik en dan heb je CoMed nog, achterstanden die niet weg te werken zijn…de zorg is een teringzooi en hier kom je mee?
Mijn hele gezin werkt in de Zorg en ongeveer elke Zorgprofessional die zij kennen vind hem de slechtste in decennia.