ingezonden naar FD (zorgjournalist Anna Dijkman)

interview in Financieel Dagblad (18/1/2019) ‘Het zorgstelsel is als het weer: het is nooit goed’

FD Het zorgstelsel is net als het weer het is nooit goed? NB: om het artikel te kunnen lezen moet men geabonneerd zijn/zich registreren.

Cursief = quote uit FD – gevolgd door mijn commentaar in 13 punten van kritiek

1. Dhr. Varkevisser vertegenwoordigt een faculteit die een open debat over het zorgstelsel schuwt, in tegenstelling tot bijv. het RadboudUMC, de UvA, de VU en Maastricht University. Zijn faculteit is van alle kennisinstituten het meeste verantwoordelijk voor dit marktgedreven zorgstelsel, dat niet blijkt te kunnen functioneren. Maar waar zijn de reacties van andere universiteiten?
2. Moet de markt of de overheid problemen in de zorg als wachtlijsten en bureaucratie oplossen? Het blijft zoeken naar een balans. – Het gaat om een balans tussen overheid, beroepsgroepen en markt, dus 3 (georganiseerde) actoren.
3. Maar partijen zoals de SP die alles weer naar de overheid willen brengen, zijn wel heel naïef over de voor- en nadelen van overheidsingrijpen. – Hier wordt opzettelijk?! geframed door een wetenschapper van ESHPM. Het onderwerp is ingewikkeld en politieke partijen zijn zoekende naar antwoorden, zeker. Maar het is niet zo dat ‘men’ alles naar de overheid wil brengen. Het gaat om een nieuwe balans tussen publiek en privaat, zoals ik verwoord heb in publicaties waar ESHPM niet op reageert, zie 1e punt. Meer centrale overheidssturing noodzakelijk
4. De wisselvallige politieke besluitvorming – dit is inderdaad een probleem. Voor de zorg moet de politiek een lange termijn trendmatig begrotingsbeleid volgen.
5. De overheid deed het in de jaren ’90 niet al te best: er waren lange wachtlijsten, veel bureaucratie, er viel weinig te kiezen en er was weinig innovatie. – Hier schetst hij een karikatuur. De relatieve levensverwachting (vergelijking met gehele wereld) is in de jaren ’90 achteruit gegaan, dat klopt.
De wereldwijde levensverwachting bij geboorte
Maar: er zijn weer groeiende wachtlijsten, er is een enorme bureaucratie ontstaan, kiezen is feitelijk gissen in het donker door totaal gebrek aan transparantie van producten/prijzen Nederlands zorgstelsel is niet transparant , er is misschien wel teveel innovatie (zie ook: Prof. Westert, RadboudUMC).
6. De behoefte aan zorg is oneindig, er kan steeds meer en het wordt steeds duurder. – Een derde van de kostenstijging komt door de vergrijzing. Maar tweederde wordt door het marktdenken aangejaagd. De innovatiechaos werkt kostenverhogend omdat investeringen niet worden terugverdiend. En er wordt van alles aan gedaan om nieuwe zorgproducten aan de man te brengen en zo veel mogelijk geld te verdienen met onzin en schaamteloos machtsmisbruik. Zoals bij de nieuwe kankermedicijnen. Er moet door de politiek paal en perk gesteld worden aan deze marktkrachten.
7. Het verbod op winstuitkering: Het gaat – i.t.t. de winstuitkering aan zorgverleners (maatschapppen e.d.) – om een verbod op winstuitkering van grote organisaties, zoals ziekenhuizen en zorgverzekeraars. De meerderheid van de politiek wil dit zo houden en terecht. Zie mijn eerdere commentaar op de doorgeschoten marktkrachten.
8. Sinds 2006 moeten ziekenhuizen meer ondernemer zijn en daarmee zijn de financiële risico’s fors toegenomen. – Een oppervlakkig antwoord. Lees Prof. van den Heuvel (Healthcare management UvA) in de Volkskrant ‘Ondergang ziekenhuizen was simpel te voorkomen’ en op skipr ‘Liberaal beleid rond bouw van ziekenhuizen heeft volledig gefaald’ (beide 25/10/2018). Jaap van den Heuvel fileert disruptieve marktwerking ziekenhuissector
9. De prijs die we voor het huidige verbod betalen is dat er nu allerlei schimmige constructies worden bedacht om toch die winst uit te keren. -Dat is inherent aan marktdenken. Dit profitgedreven stelsel predikt en prikkelt de markt, hetgeen – omdat het een eenzijdige, bedrijfseconomische benadering voorstaat – onvermijdelijk tot steeds meer extra regelgeving en dus controlebureaucratie leidt.
10. Op belangrijke onderdelen heeft de overheid nog steeds de regie: zoals bij het toezicht op kwaliteit en wat er in de basisverzekering zit.– De overheid heeft met de stelselwijziging van 2006 de landelijke regie van de planning van zorgvoorzieningen (een essentiële publieke taak, wie heeft dit bedacht?!) uit handen gegeven.
11. Je moet het stelsel afrekenen op de vraag of het beter werkt dan een ander stelsel. – Dit onderzoek laat nog steeds op zich wachten. Er is door minVWS en RIVM een aarzelend begin gemaakt afgelopen zomer. Nederlands gezondheidszorgsysteem in internationaal perspectief Maar de adviesaanvragen aan de WRR en de SER zijn op de lange baan geschoven. adviesaanvraag-wrr-betaalbaarheid-zorg Ik heb deze vraag daarom zelf onderzocht.
12. In vergelijking met het buitenland hebben wij een goed zorgstelsel. Kunnen er dingen beter? Tuurlijk. Maar ons stelsel is heel solidair, heel toegankelijk en kwalitatief hoogstaand. – Uit mijn onderzoek blijkt dat het Nederlands medisch zorgstelsel o.b.v. beschikbare kwaliteitsindicatoren relatief iets slechter presteert dan het gemiddelde europese zorgstelsel (vergelijking data van 14 moderne landen). Private zorgstelsels (zoals het Nederlandse) zijn duurder dan publieke zorgstelsels, terwijl de kwaliteit over het algemeen genomen vergelijkbaar is. Zoals we allemaal weten is het private zorgstelsel van de USA zo’n beetje het duurste in de wereld. OECD Health at a Glance 2007 2017 EU14
13. En verder verwijs ik naar het artikel in Medisch Contact “Nederlandse zorg valt van haar voetstuk”. Medisch Contact

Mijn stelling: Het zorgstelsel van gereguleerde marktwerking is niet goed doordacht en blijkt ondermaats te presteren.