State of Health in the EU: Nederland in 2017 en 2019
De landenprofielen gezondheid van de State of Health in the EU (gezondheidstoestand in de EU) bieden een beknopt en beleidsrelevant overzicht van de gezondheid en gezondheidszorgstelsels in de EU/Europese Economische Ruimte. Hierin wordt met name ingegaan op de bijzondere kenmerken en uitdagingen in elk land tegen een achtergrond van vergelijkingen tussen landen. Het doel is beleidsmakers en mensen met invloed te ondersteunen met een middel voor wederzijds leren en vrijwillige uitwisseling. De profielen worden gezamenlijk opgesteld door de OESO en het European Observatory on Health Systems and Policies, in samenwerking met de Europese Commissie.
Een vergelijking van de ‘Belangrijkste bevindingen’ in 2017 en 2019 v.w.b. Nederland laat een opmerkelijke verandering in toon en inhoud zien. In beide samenvattingen staan 7 bullets met kernbevindingen. Als we de bullets vergelijken zien we het volgende:
Samenvattend: Nederland doet het slechter dan in 2017, zo blijkt uit specifieke kwaliteitsindicatoren. Het zorgstelsel lijkt niet goed (meer) te (kunnen) functioneren. De hoge zorguitgaven zijn voorlopig ‘in control’. De hervorming van 2015 is niet gelukt. Qua ICT is er geen enkele vooruitgang geboekt
Nederland verliest in vergelijking met de gemiddelde ontwikkeling van moderne Europese landen (EU14) geleidelijk aan iets terrein in de medische zorg (‘Cure’, Zorgverzekeringswet). Dit werd drie jaar geleden door mij vastgesteld op basis van een meerjarenanalyse van beschikbare relevante medische kwaliteitsindicatoren van OESO Health at a Glance-rapporten. Publicatie in ESB Zorgstelsel 1/2017. In november 2017 werden de bevindingen getoetst o.b.v. nieuwe data (Health at a Glance 2017) en dit is nu opnieuw gedaan (Health at a Glance 2019). De drie analysemomenten (dec. 2016, nov. 2017 en nov. 2019) geven een consistent beeld.
Een positief punt v.w.b. Nederland is de recente verbetering van de resultaten bij cardiovasculaire aandoeningen (Stroke, Ischemic heart-disease). De datatabel:
Landengrafiek:
De macrokosten zijn in vergelijking met de gemiddelde kostenontwikkeling van de andere moderne Europese landen (EU14) in dezelfde periode gestegen. De rem op de uitgavengroei vanaf 2013 zien we ook bij de andere landen, m.u.v. Zwitserland (en in mindere mate Noorwegen). Grafiek:
De grafiek is nog preciezer gemaakt. Het jaar 2006 heeft index=100 voor de kostenontwikkeling. Deze blauwe lijn geeft de ontwikkeling van de macrokosten van het nederlands zorgstelsel in verhouding tot de gemiddelde ontwikkeling van de macrokosten van 11 andere landen (van Italie en UK zijn geen data bekend in de jaren tot 2011/2012). De rode lijn geeft de positie weer o.b.v. de gemiddelde kwaliteitsscore van een land. Nederland stond op de 5e plaats in 2007 en staat op de 8e plaats in 2019.
De recente analyse van de HAQ-index (EU14) en de Healthy Life Years (EU14) ondersteunt de bevindingen v.w.b. de geleidelijke achteruitgang van de kwaliteit van de medische prestaties in internationaal opzicht. Bronnen:
Indien de kwaliteit en de kosten met elkaar vermenigvuldigd worden ontstaat een indicator (‘Zorgwaarde’) van de kostprijs van de (totale) curatieve zorg. De zorgwaarde, dus de prijs van de zorg, is sinds 2007 het sterkst gestegen in Nederland en België (en Noorwegen, dat de op een na laagste totaalscore heeft). Dit betekent dat de curatieve zorg in deze twee landen steeds duurder wordt in vergelijking met de twaalf andere landen. Tabel:
Mutaties %BNP/GDP in OECD-statistieken
De kosten-data (%BNP/GDP zijn door de OECD op meerdere momenten na publicatiedatum (opmerkelijk genoeg!) gecorrigeerd. De grootste correcties betreffen de data van Zwitserland en Nederland. Zie> stats.oecd.org . Gevolg is dat de blauwe kostenlijn van de grafiek een andere kromming heef gekregen. De foto van mijn aantekeningen illustreert die wijzigingen:
Onlangs verscheen OECD Health at a Glance 2018 met een inzichtelijke trailer van de tweejaarlijkse cyclus van de OECD-rapportages. De volgende data-update kunnen we bij de 2019-jaarcyclus verwachten, ik reken op november 2019. Trailer >
De door mij gehanteerde groep landen (EU14) bestaat uit: België, Denemarken, Duitsland, Engeland (UK), Frankrijk, Finland, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Zweden en Zwitserland.
Europese toppositie van Nederlandse gezondheidszorg moet worden genuanceerd
Volgens politici en beleidsmakers is het Nederlandse gezondheidszorg een van de beste, zo niet hét beste zorgstelsel van Europa. Maar klopt dat wel? Hoe goed is onze zorg? Socioloog Gijs van Loef vergeleek allerlei indicatoren en nuanceerde die conclusie…
update 10/11/2018 – Dick Bijl is toegetreden tot het platform.
Maandag 1 oktober kwam het Platform Betrouwbare Zorgcijfers, een digitaal netwerk van zorgdeskundigen dat oproept tot een onafhankelijk onderzoek naar het functioneren van het systeem van de gezondheidszorg (het zorgstelsel), voor de eerste maal bijeen in het midden van het land.
Het platform staat achter de op handen zijnde publicatie over het zorgstelsel in Medisch Contact.
The WHO suggests three fundamental goals to be achieved by the Health System: a. Improving Health, including improving the average health status and reducing health inequalities; b. Enhancing responsiveness to the expectations of the population, including respect for persons and client orientation; c. Fairness of financial contribution, i.e. every household pays a fair share of the total health bill and everyone is protected from financial risks. The measurement of performance relates goal attainment to the resources available.
Life expectancy improves, but medical performance is somewhat lagging compared to modern European countries – due to unrestrained commercial powers, albeit complex regulation – and social inequalities remain very large. Respect for persons is strained in different ways, although client orientation is good. Choice of provider is under attack and transparancy of medical markets is poor. Low income groups suffer increasingly from health costs, solidarity is under pressure. System costs are relatively high (partly due to elderly care), while overall quality is moderate. Overall, the Dutch healthcare system does not accomplish the fundamental goals of the WHO.
figures @gijsvanloef, derived from: OECD Health at a Glance 2007 – 2017
This is a concluding blog based on 3 years of non-sponsored research done by the author of this website Gijs van Loef. Preceding blogs and publications on this website. In december 2017 a free webbinar was released “How Well Does The Dutch Healthcare System Perform?” including textual feedback from scientists and medical practitioners > How Well Does The Dutch Healthcare System Perform
Gijs van Loef 