Onderzoeksartikel ‘Nederlandse zorg valt van haar voetstuk’ met volledige lijst Referenties

335 views

EUROPESE TOPPOSITIE VAN NEDERLANDSE ZORG WANKELT

Europese toppositie van Nederlandse gezondheidszorg moet worden genuanceerd

Volgens politici en beleidsmakers is het Nederlandse gezondheidszorg een van de beste, zo niet hét beste zorgstelsel van Europa. Maar klopt dat wel? Hoe goed is onze zorg? Socioloog Gijs van Loef vergeleek allerlei indicatoren en nuanceerde die conclusie…

Lees verder: Nederlandse zorg valt van haar voetstuk

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

De tijdschriftpublicatie bevat slechts drie voetnoten. De volledige lijst van voetnoten/referenties (o.b.v. pagina’s tijdschrift):  

Referenties (paginanummer in MC42, Linkerkolom/Rechterkolom LK/RK , regel)
pag 18, RK 2e regel > 1. Murray CJL, Frenk J. A framework for assessing the performance of health systems. Bulletin of the World Health Organization 78(6); 2000.
pag 18, RK, 5e regel van onder > 2. Life expectancy at birth: http://www.who.int/gho/mortality_burden_disease/life_tables/en/; http://www.ourworldindata.org
pag 18, RK, onderste regel (voetnoot 1 in MC42)> 3. Zelfstandig onderzoek van data OECD-Health at a Glance 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017. Voor het eerst gepubliceerd in: Economisch Statistische Berichten. 2017;1 http://www.gijsvanloef.nl/2017/11/10/tendens-daling-kwaliteit-medische-zorg-t-o-v-eu14-zet-door-2007-2017-oeso/
pag 19, LK, 7e regel > 4. Health care activities, OECD-Health at a Glance 2017.
pag 19, RK, 5e regel (voetnoot 2 in MC42)> 5. Zelfstandig onderzoek. Jaarberichten 2004, 2007, Jaarbeelden 2010, 2013, 2016. Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.
pag 19, RK, 6e regel > 6. Kiers B. NZa: wachttijden zorg lopen de spuigaten uit. Zorgvisie; 15 januari 2018.
pag 20, LK, laatste regel 1e alinea > 7. WRR: http://www.wrr.nl/onderwerpen/ongelijkheid-in-gezondheid ; Health Status, OECD-Health at a Glance 2017.
pag 20, LK, 24e regel van onder > 8. Zie bijvoorbeeld het Pamflet voor De Nieuwe GGZ 21 oktober 2015: http://www.denieuweggz.nl
pag 20, LK, 20e regel van onder > 9. Jeugdhulp. Nederlands Jeugdinstituut: http://www.nji.nl/nl/Databank/Cijfers-over-Jeugd-en-Opvoeding/Cijfers-per-voorziening/Aanbod-Jeugdhulp
pag 20, LK, 17e regel van onder (voetnoot 3 in MC42) > 10. OECD Health at a Glance 2017 heeft vier tabellen met vergelijkende data: chronische depressies (vier Europese landen scoren beter dan Nederland: zeven landen scoren slechter, zie http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/health-at-a-glance-2017/prevalence-of-chronic-depression-2014_health_glance-2017-graph22-en; suïcide (vergelijkbaar beeld, zie http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/health-at-a-glance-2017/suicide-2015-or-nearest-year_health_glance-2017-graph20-en; suïcide na vertrek uit de instelling (Nederland scoort het slechtst, zie http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/health-at-a-glance-2017/suicide-following-hospitalisation-for-a-psychiatric-disorder-within-30-days-and-one-year-of-discharge-2015-or-nearest-year_health_glance-2017-graph95-en); suïcide binnen de instelling, (Nederland scoort het slechtste zie http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/health-at-a-glance-2017/inpatient-suicide-amongst-patients-with-a-psychiatric-disorder-2014-or-nearest-year_health_glance-2017-graph94-en).
pag 20, LK, 6e regel van onder > 11. Wammes J, van der Wees P, Westert G. International Health Policy Survey 2017, Onderzoek onder 65-plussers in 11 landen. IQ Healthcare; 22 december 2017.
pag 20, LK, 5e regel van onder > 12. Waiting times for elective surgery, OECD Health at a Glance 2017.
pag 20, LK, onderste regel > 13. van den Berg M, Meerding JW. De zorgstelselcompetitie. Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, RIVM, Centrum Kennisintegratie Volksgezondheid en Zorg. oktober 2016.
pag 20, RK, 2e regel > 14. OECD Health Policy Studies, Health Data Governance. OECD; 2015.
pag 20, RK, 5e regel > 15. Jeurissen P, Tanke M, Stadhouders N, Maarse H. Gereguleerde competitie en betaalbaarheid in de curatieve zorg. In: Betaalbare zorg. Den Haag: SDU; 2018. 181-98.
pag 20, RK laatste regel 1e alinea > 16. (1) Mossialos E, Djordjevic A, Osborn R, Sarnak D. International Profiles of Health Care Systems, Commonwealthfund; mei 2017. p 8; (2) Nationaal ZorgFonds: Maurice de Hond, sept. 2016; (3) Kieskamp W. Kiezers willen dat de overheid de zorg weer in handen neemt. Trouw 6 februari 2017.
pag 20, RK 19e regel van onder > 17. Access to care, OECD-Health at a Glance 2017.
pag 20, RK, voorlaatste regel > 18. Nibud: http://www.nibud.nl/beroepsmatig/zorguitgaven-chronisch-zieken-5-jaar-gestegen/
pag 20, RK, voorlaatste regel > 19. Het eigen risico in de zorg. TNS 11 augustus 2016. p.17. Zie voor internationale data: Unmet needs for health care due to cost, OECD Health at a Glance 2017.
pag 21, LK, laatste regel 1e alinea > 20. van der Schors W, Brabers AEM, de Jong JD. Solidariteit in het Nederlandse Zorgstelsel. Nivel: Utrecht.
pag 21, LK, einde 1e alinea Paragraaf 4. > 21. Share of the population aged over 65 and 80 years, OECD-Health at a Glance 2017.
pag 21, LK, 2e regel 2e alinea Paragraaf 4 > 22. Polder J. Zorguitgaven. In: Betaalbare zorg. Den Haag: SDU; 2018. p.34.
pag 21, LK, voorlaatste regel 2e alinea Paragraaf 4 > 23. Zie de beweging vanuit de beroepsgroepen naar meer professionele autonomie van Het Roer Moet Om naar (Ont)Regel de zorg: http://www.vvaa.nl/landingspagina/ont-regel-de-zorg Internationale vergelijking administrative efficiency: http://www.commonwealthfund.org/publications/fund-reports/2017/jul/mirror-mirror-international-comparisons-2017

…………………………………………………………………………………..

Lees hier de reacties in het tijdschrift: Reacties
Anton Maes op Zorgenstelsel.nl: Werken aan de agenda van de vooruitgang

Tegenstrijdigheid Media: Zoveel zorgellende :( en… zo’n goed zorgstelsel :) !?

Inconsistente berichtgeving van de landelijke dagbladen, de ‘printed media’, over onze gezondheidszorg. Op macro-niveau zeer positief, op micro-niveau vooral veel zorgellende.

Een genuanceerd tegenwicht is op het macro-niveau vrijwel niet aanwezig, eigenlijk alleen Follow the Money: Follow the Money. Er zijn enkele uitzonderingen bij ‘secundaire media’, waaronder deze website onder mijn eigen naam, sin-nl.org en zorgenstelsel.nl.

Hoe Goed is Onze Gezondheidszorg? (Video met toelichting)

UPDATE 6/10/2018 – De video is meer dan 1000 x bekeken.

Alle reacties:

Prof. Rob BaltussenProfessor Global Health Economics Department for Health Evidence, RadboutUMC: ‘Beste Gijs, dank hiervoor. Heb de film gekeken, en vindt het een mooi uitgebalanceerd verhaal. Behalve op het laatst – waarin je op basis van de 54% van de bevolking die veranderingen wil, best grote conclusies trekt. Mijn vraag is dan altijd – zijn die respondenten goed geinformeerd? Ze willen fundamentele wijzigingen, maar hebben ze genoeg kennis van zaken om dat zo te stellen? Maar dat is een opmerking ter zijde.’

Prof. Patrick Jeurissen, Hoogleraar Betaalbaarheid van de zorg, RadboutUMC en Science Officer of the Ministry of Health: ‘Dank. Vindt je het leuk om een keer hierover in debat te gaan bij een college dat ik geef.’

Hennie Zonderland, huisarts, zowel werkzaam in Nederland als vroeger in Tanzania: ‘Aardige video voor huisartsenopleidingen, een mooi discussiestuk.’

Matthijs Dekker, huisarts: ‘Je hebt een waardevolle bijdrage geleverd aan het debat met je videopresentatie.’

Prof. Geert Blijham, emeritus hoogleraar Oncologie en voormalig voorzitter Raad van Bestuur UMCU: ‘Ons zorgstelsel is als onze democratie: er mankeert veel aan maar beter is er niet.’

Prof. Ben Zegers, emeritus hoogleraar Immunologie: ‘Ik vind het een evenwichtige en heldere boodschap die je naar voren brengt. Met name de geleidelijke achteruitgang  sinds de invoering van de marktwerking is opvallend consistent. Dat de eerste lijn het zo goed doet is heel mooi.’

Marion Frissen, gezondheidswetenschapper, interim manager/adviseur: ‘Steengoed. Video moet media-aandacht krijgen (…) Geeft mooi inzicht in de factoren die relevant zijn voor het beoordelen van stelsels van gezondheidszorg.’

——————————————————————————————————————————————————————————————————————————-

Het Framework van de World Health Organization (WHO) –Behaald Nederland de 3 fundamentele doelstellingen van een goede gezondheidszorg?


bron: World Health Organization 2000

Beantwoording van de vraag: “Hoe Goed is Onze Gezondheidszorg?” (8:55 min.):

Geciteerde websites:

URL: Nederlandse zorg scoort hoog in nieuw internationaal onderzoek

URL: NVZ-ziekenhuizen: Over de branche: Rapport kwaliteit op de kaart

Score in het Framework:

Foto van het Framework:

 

Nederlands private zorgstelsel is inferieur: dure zorg van middelmatige kwaliteit, laag opgeleid de klos

update 31/1/2017 – Prof. Dr. P. Jeurissen bevestigd de juistheid van mijn analyse (3e punt)!

update 5/1/2018 – Reactie op de video ‘Hoe Goed is Onze Gezondheidszorg’ van Prof. Dr. P. Jeurissen: ‘Vindt je het leuk om een keer hierover in debat te gaan bij een college dat ik geef.’ Ik heb toegestemd, maar dit duurt nog een jaar.

update 13/12/2017 – reactie van Xander Koolman (zie hiervoor), bevestigend commentaar bij het 3e punt

update 6/11/2017 – De gezondheidsverschillen tussen laag- en hoogopgeleiden zijn structureel zeer groot: een verschil van zeven jaar voor de levensverwachting bij geboorte en een verschil van bijna twintig jaar (!) v.w.b. de levensverwachting in goede gezondheid. Dit is de afgelopen 10 jaar gelijk gebleven (Prof. Dr. J. Mackenbach, EUR).

update 24/10/2017 – Bewijslast stapelt zich op: Nederlands zorgstelsel is niet transparant (OESO, 2015)

update 8/10/2017 – Conclusie Raad voor Volksgezondheid en Samenleving m.b.t. de driehoek van zorginkoop(markt), zorgverzekering(-smarkt) en zorgverlening(-smarkt) die “niet werkt” meegenomen bij het 5e punt, met korte toelichting.

update 15/9/2017 – Eerste reactie van Prof. Dr. P. Jeurissen (Hoogleraar Betaalbaarheid van de zorg, Celsus Academie): Eens met 1e, 2e, 3e, 4e en 6e punt. Deels oneens met 5e punt.

 

In de afgelopen week heb ik belangrijke, wetenschappelijke bevindingen op een gecomprimeerde wijze samengevat in blogs.

Samenvatting:

1e – Er zijn twee kwalitatief goede en wetenschappelijk gefundeerde Zorgstelselranglijsten: OESO Health at a Glance en het CommonWealthFund (CMWF). Het CMWF rapporteert over 7 moderne Europese landen, de OESO rapporteert over alle 14  moderne Europese landen met data die jaarlijks worden bijgewerkt en online beschikbaar zijn. bron: VWS, 2016. Zie verder: https://gijsvanloef.nl/2016/09/21/de-gezondheidszorg-in-14-moderne-europese-landen-kwaliteit-versus-kosten/

2e – De Nederlandse levensverwachting bij geboorte is 81,8 jaar, zes moderne Europese landen hebben een hogere levensverwachting (Spanje, Zwitserland, Italie, Frankrijk, Zweden, Noorwegen). De Nederlandse man heeft een levensverwachting van 80 jaar (6e plaats), de Nederlandse vrouw heeft een levensverwachting van 83,5 jaar (12e plaats). bron: OESO, 2016 (ook: RIVM). Nota Bene: dit punt gaat over een belangrijk detail, de levensverwachting bij geboorte. De reden dat ik het noem, is om een tegenwicht te geven aan de gekleurde berichtgeving van de beleidsoverheid over de levensverwachting. Zie verder: https://gijsvanloef.nl/2017/09/10/onze-levensverwachting-2-het-rivm-persisteert-in-tendentieuze-berichtgeving/

3e – Sinds de invoering van het systeem van gereguleerde marktwerking in 2006 (Zorgverzekeringswet) is de kwaliteit van de medische zorg in Nederland vanuit (modern) Europees perspectief verslechterd, terwijl de kosten disproportioneel zijn gestegen. bron: https://gijsvanloef.files.wordpress.com/2017/01/vanloef-leijten-esb4745-026-029.pdf Dr. Xander Koolman meent: “Ik vind dit een verdedigbare aanpak voor de beoordeling van de ontwikkeling van de ‘performance’ van de medisch-curatieve zorg.”


4e – Er lijkt geen verband te bestaan tussen de totale zorgkosten als %BNP en de levensverwachting (dit was al bekend).

5e – Moderne Europese landen met een Statutory Health Insurance System (verplicht privaat verzekeringsstelsel) geven meer geld uit aan de zorg dan landen met een National Health Care System (publiek zorgstelsel): Private zorgstelsels zijn duurder dan Publieke Zorgstelsels. bron: OESO, CMWF, 2017.http://www.commonwealthfund.org/~/media/files/publications/fund-report/2017/may/mossialos_intl_profiles_v5.pdf?la=en


Reactie Patrick Jeurissen: “Private zijn inderdaad duurder, maar eigenlijk zou je ook moeten corrigeren voor mate van vergrijzing… (enz.)”

Commentaar: M.b.t. de vergrijzing – Nederland heeft in vergelijking met de dertien andere moderne Europese landen een relatief jonge bevolking. Alleen van de Noren kun je zeggen dat ze minder ouderen hebben. Als we corrigeren voor de vergrijzing dan komt Nederland er (nog) slechter vanaf. Immers, een jonge bevolking heeft minder zorg nodig dan een oude bevolking. Zie de tabel:

M.b.t. het private zorgstelsel met zorgverzekeraars – De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) concludeert in haar advies (2 oktober jl.) Zorgrelatie centraal “dat zorginkoop binnen de Zvw en Wlz niet werkt zoals achter de tekentafel bedacht is. De Raad adviseert om af te stappen van het maken van beleid op basis van de onrealistische aannames en van de verwachting dat door het beleid te optimaliseren, de praktijk alsnog volgens deze logica gaat werken.” En: “Samenvattend, inkoop heeft binnen de medisch-specialistische zorg, de kraamzorg en de intramurale ouderen zorg de kosten op macroniveau niet weten te verminderen. Integendeel, de kosten zijn toegenomen. Binnen de Zvw blijkt er slechts beperkt een relatie te zijn tussen het gedrag van verzekerden en zorggebruikers enerzijds en zorginkoop anderzijds. De driehoek werkt niet.”

 

 

Toelichting: Het beleid is de beleidstheorie van de gereguleerde marktwerking met private zorgverzekeraars als ‘hoeders’ van het zorgaanbod. Dit werkt niet en het heeft geen zin om te proberen om dit alsnog te laten werken, aldus de RVS.

Mijn al eerder geformuleerde conclusie dat het Nederlandse private zorgverzekeringsstelsel ondoelmatig is krijgt dus steeds meer bevestiging vanuit de beleidswetenschap en het overheidsbestuur.

Lees ook: https://joop.bnnvara.nl/opinies/publiek-medisch-zorgstelsel-bespaart-4-miljard-jaarlijks

6e – De bevolking in Zweden (66%), Nederland (54%) en het Verenigd Koninkrijk (53%) is in meerderheid ontevreden over het eigen zorgstelsel en wil fundamentele veranderingen. De bevolking in Duitsland (60%), Noorwegen (59%), Zwitserland (58%) en Frankrijk (54%) is in meerderheid tevreden over het eigen zorgstelsel. bron: CMWF, 2017.

http://www.commonwealthfund.org/~/media/files/publications/fund-report/2017/may/mossialos_intl_profiles_v5.pdf?la=en

Beoordeling van het zorgstelsel door de bevolking in 7 moderne Europese landen

In mijn blog van eergisteren melde ik dat de Zweden het minst tevreden zijn over hun eigen zorgstelsel. Het staat allemaal in het in mei 2017 gepubliceerde rapport van het CommonWealthFund: http://www.commonwealthfund.org/~/media/files/publications/fund-report/2017/may/mossialos_intl_profiles_v5.pdf?la=en

In een representatieve steekproef werd de vraag gesteld: “Which of the following statements comes closest to expressing your overall view of the health care system in your country?”

Het resultaat, met accentuering: de meerderheid is tevreden (groen), of de meerderheid is ontevreden en wil verandering (van fundamenteel tot een complete stelselwijziging, in rood):

Naar mijn weten is er in de media geen aandacht besteed aan het rapport.

 

Levensverwachting; Zorgkosten %BNP; Publiek of Privaat

 

 

De drie variabelen en hun bron zijn:

  • Levensverwachting bij geboorte (gemiddelde van man en vrouw), OESO Health at a Glance 2016, cijfers van 2014;
  • Het % Bruto Nationaal Produkt van de totale zorgkosten (cure en care), OESO Health at a Glance 2016;
  • De benaming van het zorgstelsel volgens het CommonWealthFund, International Profiles of Health Care Systems 2017 (Niet genoemd worden Belgie, Finland, Oostenrijk, Portugal en Spanje. Ik beschouw de zorgstelsels van deze vijf landen als publieke zorgstelsels, dus National Health Care Systems. NB Zwitserland heeft een Mandatory Health Insurance System)

Wat opvalt:

    • Er is ogenschijnlijk geen verband tussen het %BNP en de levensverwachting
    • De landen met een Statutory Health Insurance System geven meer geld uit aan de zorg dan landen met een National Health Care System. Er is een duidelijk verband: Private zorgstelsels zijn duurder dan Publieke Zorgstelsels. 
    • Nederland is de beste in de groep landen met een levensverwachting tussen 81 en 82 jaar, met gepaste afstand tot de zes landen met een hogere levensverwachting dan 82 jaar, dit is gevisualiseerd met de opzet van de tabel