website 161 views(twitter 20.000+,ca. 100 retweets van huisartsen e.a. zorgprofessionals)
‘Als Marian Kaljouw dinsdagmiddag na haar afscheidsreceptie het pand van de Nederlandse Zorgautoriteit uitloopt, heeft ze bijna vijftig jaar in de zorg gewerkt. Begonnen als verpleegkundige in Vlissingen, en na diverse bestuursfuncties geëindigd als bestuursvoorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit, een van de invloedrijkste posities in de Nederlandse zorg’, aldus Michiel van der Geest in de Volkskrant.
Bij haar afscheid staat de zorg voor grotere veranderingen dan ooit tevoren, zegt Kaljouw.
Op twitter neem ik het gesprek door in een draadje van 28 tweets
In de laatste tweet maak ik de balans op, op basis van de vragen die aan Marian gesteld zijn en de gegeven antwoorden.
De zorg staat voor een grotere verandering dan ooit tevoren: ‘Alles blijven doen wat we doen, dat kán… https://t.co/nCACJGT7JP via @volkskrant Een fascinerend gesprek. "Waarom sturen we nog altijd ouderen die palliatieve zorg krijgen naar de spoedeisende hulp?" – Gebeurd dat?
We beginnen bij het begin. @MKaljouw: "De zorg moet radicaal veranderen." Want: dreigende ontoegankelijkheid. Dat klinkt niet als een héél urgent, dus waarom 'radicaal anders'? Waarom zegt ze niets over de extreme oversterfte, het bewijs dat ons 🇳🇱 marktzorgstelsel niet werkt!?
@MKaljouw "Er zijn 2,5 miljoen kwetsbare mensen in onze samenleving." Er zijn 3,5 miljoen 65+ers (niet alle even kwetsbaar); 1 op de 8 houdt langdurig klachten na coronabesmetting, dat zijn er wellicht een miljoen? NB Ook zonder dubbeltelling lijkt die 2,5 aan de lage kant.
@michielgeest: Een vd belangrijkste taken vd NZa, waar u 8 jaar de baas bent geweest, is toezien op de toegankelijkheid van de zorg. Wat is er misgegaan?@MKaljouw: "Was het maar zo dat één Zorgautoriteit de wachtlijsten kan wegwerken."
@michielgeest: Waarom hebben verzekeraars nog nooit een waarschuwing of een boete gekregen van de NZa?@MKaljouw: "Als je alle problemen zou kunnen oplossen met boetes, dan zou het wel heel makkelijk georganiseerd zijn."
Waarom geen boetes aan @ZNnieuws!? Moet het moeilijk zijn?
Maw.: intramurale capaciteit buiten de ziekenhuizen gesaneerd. En 🇳🇱 heeft een beperkte capaciteit aan ziekenhuisbedden en IC. (zie afb.), waar zelfs op GESTUURD werd met het CORONABELEID.
@MKaljouw: "Mensen verwachten dat we alles blijven doen wat we doen. Maar dat kán niet meer."
Met de marktwerking is de doos van pandora geopend in de sector waarin hyperspecialisatie de norm is en iedereen wel zijn verdienmodel heeft. In de cardiologie zien we nu de ongelukken.
@MKaljouw: "Die ontwikkeling vergt van de zorg een enorme transitie, nog veel groter dan de invoering van het huidige zorgstelsel in 2006. Het is de discussie over de kinderhartchirurgie, maar dan keer duizend."
Dit Zijn Opeens Hele Grote Woorden… Hoe moeten we dit nu duiden?
@MKaljouw vervolgt: "Er kunnen misschien best wat ziekenhuizen weg, maar ze moeten in elk geval veranderen van portfolio en identiteit."
In mijn optiek betekent dit dat Zorg weer een Publieke Taak wordt, waarbij marktpartijen zinvolle bijdragen leveren en niet andersom zoals nu. pic.twitter.com/fWcU2YNfn5
Hard oordeel… Ik heb inderdaad niet gemerkt dat de @Zorgautoriteit de afgelopen decennia als marktmeester in de zorg heeft voorkómen dat de zorg aan de markt ten onder ging. Heeft de NZa als toezichthouder van zorgverzekeraars ooit een verzekeraar op de vingers getikt? https://t.co/C45CcARq8R
Gemiddeld aantal kijkers (kijkdichtheid): 434.000 ; Totaal aantal kijkers: 757.000 (Kijkonderzoek.nl)
Meest bekeken Zembla uitzending on line sinds 2018
20 Jaar huisartsenzorg: Van de aanloop naar de marktwerking in de zorg en de Zorgverzekeringswet (2006) tot en met het massaprotest op het Malieveld in de zomer van 2022 en het Integraal Zorg Akkoord van nu. Met indringende (beeld)ervaringen van acht, onderling zeer verschillende huisartsen. Met citaten van voormalige bewindslieden en een reactie van de huidige minister Ernst Kuipers. Een historisch overzicht vanuit het perspectief van de poortwachters van de (medische) gezondheidszorg.
Gijs van Loef doet al jaren onderzoek naar de gevolgen van de marktwerking in de zorg die in 2006 is ingevoerd. Volgens Van Loef explodeerden de kosten in de eerste 6 jaar van het nieuwe stelsel: (2/7) pic.twitter.com/gbPrnQNzHS
In 2013 komt Rutte II met een nieuwe bezuinigingsmaatregel. Alle bejaardenhuizen gaan dicht en de huisarts krijgt er nog meer taken bij. (4/7) pic.twitter.com/3pHRa4b1pw
Volgens huisartsen hebben zorgverzekeraars veel te veel macht. Huisarts Bart Bruijn moest in opdracht van zorgverzekeraar CZ diabetespatiënten op een ander merk insuline overzetten: (6/7) pic.twitter.com/4Hk1SH4VjN
Gevolg van alles is dat steeds meer #huisartsen stoppen. Meer dan 230 huisartsen onder de 50 jaar zijn de afgelopen 3 jaar gestopt. Een van hen is Robbert Collignon. (7/7) Bedankt voor je aandacht. Kijk de hele uitzending: https://t.co/xQG8XA0JNTpic.twitter.com/j6DTBuH04a
Voor het nieuwe zorgstelsel van start ging stegen de kosten echter veel en veel harder. Stijging zorgkosten periode 2000-2005 46,6% en stijging zorgkosten periode 2005-2010 ‘slechts’ 29,8%. Foute voorstelling van zaken dus dat dit niet is genoemd.
EenVandaag 24/3/2023 – Nabil (43) stopte net als veel andere jonge huisartsen met zijn vak: ‘Je wordt in een onmogelijke positie geplaatst’: https://eenvandaag.avrotros.nl/embed/540881/
De helft van de stemmers is van mening dat de landelijke overheid de grootste ‘boosdoener’ is. Ruim een kwart wijst de landelijke politici als meest verantwoordelijke aan. Bij elkaar genomen vindt dus driekwart van de stemmers dat ‘de landelijke politiek’ de hoofdschuldige is van het falen van de marktgedreven gezondheidszorg.
De marktgedreven gezondheidszorg faalt: Behoeftige ouderen, jongeren met mentale problemen, mensen met longcovid, chronisch misdeelden, miljoenen zijn de klos en krijgen onvoldoende zorg. Wie treft de meeste blaam?
Dat is teveel eer voor de economen, mede omdat gezondheidseconomie vooral bestaat bij gratie van het niet functioneren van de (ongereguleerde) markt in de zorg. https://t.co/0ESvcjS5jb
Wie treft binnen de landelijke overheid de meeste blaam voor het falen van de marktgedreven gezondheidszorg? NB1 – Er zijn maar 4 keuzemogelijkheden NB2 – De bedoeling is om een scherper beeld te krijgen van de 'oorzakelijke krachten' teneinde te kunnen leren!
Ik heb hem benaderd voor een interview, het was niet andersom. Bovendien: hij kraakt het huidige kabinetsbeleid juist af. Wat is inhoudelijk je bezwaar tegen dit stuk?
Maar hij spreekt hier als lid van de @raadRVS, niet als consultant. Bovendien ondermijnt hij zijn eigen opdrachtgevers in die consultant functie met dit verhaal. En wat is je punt met b – dat ik jou had moeten interviewen in plaats van Leerink?
Ok, er zit ook wat oud zeer. De @raadRVS heeft me driemaal afgewezen bij sollicitaties zonder enig gesprek of persoonlijk contact. Maar VEEL belangrijker (want niet persoonlijk) is de vraag welk spel er hier gespeeld wordt: Past dit in een politieke strategie van @ministerVWS?
Dank voor deze link @Lukkezen, ik was ontdaan door dit stuk van @GijsvanLoef en @RenskeLeijten die de ellende waarin wij als zorgverleners zijn terechtgekomen al met dodelijke nauwkeurigheid voorspelden. Niks mee gedaan uiteraard door @MinVWS of @ZNnieuws; gewoon lak aan gehad.
25 jan. – Oversterfte volgens CBS nu 9,3%, 14.445 doden… Zoals ik op twitter zei, ik ben met stomheid geslagen door het gebrek aan transparantie bij (de uitleg, toelichting van) de cijfers
20 jan. 2023 – Oversterfte bedraagt 8,99% – 14.028 mensen te vroeg overleden in 2022 (prognose). De oversterfte in 2022 is hoger dan de oversterfte in het eerste coronajaar 2020 (zekerheid).
Dat idee heb ik ook, dat je stukken en argumenten gewoon worden gemeden en vooral genegeerd. – Bekend hoogleraar in de medische zorg (regelmatig in Nieuwsuur)
Wow. Die ondersterfte komt precies overeen met de maatregelen die velen te zwaar vonden. Maart: einde maatregelen en begin oversterfte. – Ed Moret, Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences.
Nederland heeft een opmerkelijk hoge oversterfte in internationaal opzicht. – 26 september 2022
De oversterfte is de afwijking ten opzichte van de gemiddelde sterfte in de afgelopen jaren (2015-2019) tijdens de coronapandemie. In de oversterfte zijn alle doodsoorzaken meegerekend, de vervroegde sterfte door het virus, vaak gevolgd door een korte ondersterfte, maar ook de sterfte als gevolg van fataal gebleken uitgestelde zorg en de normale sterfte. Oversterfte betekent dat mensen te vroeg overlijden.
Excess Mortality Ranking EU14 2022
De oversterfte is in Nederland nog steeds hoog in vergelijking met de ons omringende, ‘modern europese’ landen (EU14). Tot en met augustus dit jaar zijn er ca. 6.500 mensen te vroeg gestorven een percentage van 6%. (1) Alleen in Noorwegen en Finland, de drie Zuid-Europese landen en Oostenrijk is de oversterfte in 2022 hoger dan hier. Zie de ‘Excess mortality ranking 2022 EU14’:
Om verklaringen voor de oversterfte te kunnen vinden is zowel analyse van databestanden nodig, zgn. deductieve analyse zoals de relatie tussen de vaccinaties en doodsoorzaken waar nu sterk de nadruk op ligt, als inductieve analyse, waarbij naar samenhangende verklaringen op meta-niveau wordt gekeken. Hier is nog nauwelijks aandacht voor. Maar een nadere analyse van de oversterfte cijfers als zodanig is ook zinvol.
Population Health
Waarom gaan mensen eerder dood in een pandemische periode? De algemene gezondheidstoestand van een populatie en de mate van vergrijzing zijn belangrijke kenmerken van de uitgangssituatie van een land. Een land met een jonge en gezonde bevolking zal sterk staan tegenover een virusuitbraak. Internationale gegevens zijn voorhanden. (2) De OESO geeft onder meer een overzicht van Risk Factors: het aantal rokers, het alcoholgebruik, het aantal mensen met overgewicht en de luchtvervuiling in stedelijke omgeving. Als we naast de risk factors ook de bevolkingspiramide (65+, 80+) van landen in ogenschouw nemen krijgen we een samengesteld beeld van Population Health-indicatoren die de uitgangspositie van de bevolking van een land bij de virusuitbraak weergeeft. (3)
In Zuid-Europa is de vergrijzing groter dan in Nederland. Specifiek per land geldt het volgende. Spanjaarden hebben vrij slechte consumptieve gewoonten (alcoholgebruik, aantal rokers), Portugezen zijn zwaarlijvig, Italianen leven in steden met veel luchtverontreiniging. Zuid-Europa heeft een oude bevolking en men leeft er tamelijk ongezond.
De twee noord Scandinavische landen zijn begin 2022 voor het eerst getroffen door een majeure besmettingengolf, die de hoge oversterfte in 2022 verklaard. Voor Oostenrijk geldt dat de bevolking qua consumptieve gewoonten zo ongeveer het minst gezond is van alle EU14 landen, Oostenrijkers scoren slecht qua (ischemische) hart- en vaatziekten, een belangrijke doodsoorzaak bij coronainfectie. (3b)
Maar bij het zoeken naar verklaringen van de hoge oversterfte moeten we zeker ook kijken naar weerextremen. Vooral het Iberisch schiereiland (Spanje en Portugal) werd deze zomer (opnieuw) getroffen door extreme hittegolven en bijbehorende bosbranden. (4)
Als we kijken naar Nederland moeten we vaststellen dat Nederland een vrij jonge en relatief gezonde bevolking heeft. Nederland is minder vergrijsd dan Spanje, Portugal en Italië, maar heeft toch een tamelijk hoge oversterfte. Grote landen als Frankrijk en Duitsland scoren slechter qua Population Health dan Nederland, maar kennen toch een veel lagere oversterfte dan wij. Hoe is dit te verklaren? Het vraagt om nadere analyses van de bredere context, zoals onderzoek naar verschillen in zorgstelsels, de beschikbare zorgcapaciteit en beschikbaarheid van vaccins en medicijnen, het kennisniveau en het gevoerde beleid. De huidige onderzoeksprogramma’s gaan hier aan voorbij (ZonMW), met uitzondering van de Onderzoeksraad voor veiligheid.
Eurostat – Monthly excess mortality
Maar de beschikbare cijfers zeggen meer. Wat is de trendmatige ontwikkeling van de oversterfte in de EU14 landen?
Als we de gehele pandemische periode die begon in het 1e kwartaal 2020 verdelen in twee tijdvakken van vijf kwartalen, een 1e tijdvak t/m 1e kwartaal 2021 en het 2e tijdvak t/m het 2e kwartaal 2022 doorlopend tot de laatste metingen en we zetten Nederland af tegen elk van de andere dertien landen apart, dan krijgen we het volgende beeld.
In het eerste tijdvak werden alle landen overrompeld door de uitbraak van het coronavirus en er waren twee hoge oversterftepieken, per direct (periode maart-mei 2020) en in de winter 2020-2021 met de eerste vaccinatiecampagnes. In het tweede tijdvak, het tijdvak van de beschikbaarheid van vaccins en beleidsmatig ‘lessons learned’ kwamen de latere – iets minder hoge – oversterfte golven. (5)
NB UK ontbreekt (geen data)
Nederland deed het in het eerste tijdvak minder goed dan een aantal andere landen, de oversterfte was bovengemiddeld. Alleen Italië, waar de pandemie in Europa begon, deed het opmerkelijk veel slechter. Maar in het tweede tijdvak doet Nederland het nog minder goed en misschien wel zo ongeveer het slechtste van alle landen (!). De oversterftepiek in het 4e kwartaal 2021 was ongeëvenaard, alleen Oostenrijk kwam in de buurt zie 1e afb. Daaronder de andere 12 individuele vergelijkingsgrafieken:
Nederland en Oostenrijk (AT)
Vanaf het 2e tijdvak lopen beide grafieken van NL en AT vrijwel synchroon.
Gijs van Loef 