Ongekende oversterfte NL onomstotelijk bewezen

1 juni – wijziging in tekst: ‘EU14 ipv. EU15(EU15 is incl. Ierland)

31 mei 2023 – Waar blijven de reacties? Op LinkedIn 161 views -nog steeds toenemend- bij vier academische ziekenhuizen (het Diakonessenhuis: 57). Openlijk ‘Likes’ van zes huisartsen, een hoogleraar huisartsenzorg, verschillende medisch specialisten, medisch data analisten en anderen. Hoe is het mogelijk dat zo’n groep gekwalificeerde personen zich uitspreekt, dat er zoveel aandacht voor de oversterfte is binnen de organisaties van de topmedische zorg, maar dat de media blijven zwijgen?

26 mei – update grafieken

690 views website


22 mei – Nederland wacht op de nieuwe cijfers van het aantal overledenen tot en meet week 18 van statline (CBS), een eerste prognose. Pas na circa een half jaar worden sterftecijfers definitief, zolang er nog (plus)mutaties zijn worden de cijfers met een asterisk* geduid. Maar wat de nieuwe cijfers ook zijn, de feiten liegen er al lang niet meer om.

De laatste ondersterfte van enige betekenis was in week 9 van 2022, langer dan een jaar geleden. Pas nu, 60 weken verder, rapporteert CBS voor het eerst een week met een ondersterfte (‘mindersterfte’) van nog geen -5%, nl. week 17 van 2023. Volgens de definitie van het CBS is dat nog geen ondersterfte.

Ruim 1 jaar geen ondersterfte, louter meersterfte/oversterfte… Deze vaststelling krijgt pas werkelijk betekenis als we internationaal vergelijken. Immers, alle landen zijn getroffen door de pandemie en alle landen hebben meervoudige vaccinaties gedaan.

Wie zich verdiept in de verschillende beschikbare bronnen van de oversterfte van landen, gevolg van de corona pandemie, kan maar een conclusie trekken: de oversterfte in Nederland is ongekend hoog in vergelijking met andere landen, de landen om ons heen en iets ruimer genomen, de landen die voorheen West-Europa vormden (EU14).

Dit is, samengevat, het beeld. Vergeleken met de buurlanden heeft alleen het Verenigd Koninkrijk een hogere cumulatieve oversterfte. In vergelijking met West Europa, dus inclusief de Scandinavische landen, de Alpenlanden en Zuid-Europa, hebben naast het VK alleen Italie, Spanje en Oostenrijk een grotere cumulatieve oversterfte. Dit jaar, 2023, is de oversterfte in Nederland nog steeds veel groter dan in onze buurlanden, uitgezonderd het VK.

Github

https://github.com/dkobak/excess-mortality/

12 Landen van de Europese Unie hebben een lager percentage oversterfte (% annual deaths) dan Nederland en dan tellen Noorwegen en Zwitserland nog niet mee.

Eurostat

https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Excess_mortality_-_statistics#Further_releases

De EU gemiddeld (28 landen) en Nederland zijn onderling met wisselende pieken en dalen in balans tot het 2e kwartaal van 2022. Daarna presteert Nederland aanzienlijk slechter dan de EU. Zie de cijfers:

Alle percentages over/ondersterfte zijn opgeteld en weergegeven in 2 tijdvakken 2020+2021 en 2022+2023/heden. Vanaf 2022 heeft Nederland opgeteld 45,2% meer oversterfte (het verschil tussen 179,5 en 134,3). Omgerekend is dit +3% oversterfte meer per maand.

Ourworldindata (bewerking data): EXCESS MORTALITY RANKING 2023

https://ourworldindata.org/explorers/coronavirus-data-explorer?zoomToSelection=true&time=2022-01-02..latest&facet=none&country=ITA~NOR~SWE~FIN~DNK~DEU~AUT~BEL~FRA~PRT~ESP~GBR~NLD~CHE

Twitter (recent boven)


Mijn reacties op commentaren op LinkedIn

‘Onnauwkeurig antwoord. De hamvraag is wat Nederland anders maakt dan de landen om ons heen. Corona, hittegolf en griep spelen elders ook. Je komt inderdaad uit bij ‘uitgestelde zorg’ en dan moet je inzoomen op de manier waarop wij ons zorgstelsel anders hebben georganiseerd dan de landen om ons heen. En dan stuit je op ‘marktwerking’, zich manifesterend op verschillende manieren: gebrekkige samenwerking, uitholling van de publieke gezondheidszorg, cherry picking alom, inkoop van minimumcapaciteiten door zorgverzekeraars (overcapaciteit is louter een kostenpost indien de publieke/collectieve waarde van zorgvoorzieningen ontkent wordt) en bureaucratisering met vele ongewenste gevolgen zoals verhindering van gestroomlijnde zorgverlening…’

Mijn Hypothese
‘De oversterfte is de belangrijkste indicator van de kwaliteit van een zorgstelsel bij een pandemie’

Over factfinding en opinievorming: casus oversterfte NL (twitter)

tweet
tweet
tweet

Excess Mortality Ranking 2023 EU14

160 views website

26 mei 2023 – update cijfers.

Het beeld wijzigt niet noemenswaardig. De drie landen met de grootste oversterfte zijn het UK (1e met 8,89%), Nederland (2e: 4,7%) en Oostenrijk (3e: 3,74%); de drie landen met de grootste ondersterfte in 2023 zijn Frankrijk (-4,37%), Portugal (-3,16%) en Zwitserland (-2,69%). 7 Landen hebben oversterfte, 7 landen hebben ondersterfte.


28 april 2023 – update. Het beeld wordt scherper… en steeds ongunstiger voor ons land. Naast het UK (hors categorie) hebben alleen Oostenrijk en Duitsland noemenswaardige oversterfte in 2023, maar de helft of nog minder dan Nederland met inmiddels ruim 5% (!). Onder de EMR 2023 de brondata in grafische vorm.

22 april 2023 – update. De opmerkelijk hoge oversterfte van Nederland tekent zich internationaal steeds scherper af. Landen met * (Belgie en Frankrijk) t/m week 6 (12 feb.), Italie (**) t/m week 4 (29 jan.).


30 maart 2023 – update. Voorlopige sterftecijfers 2023 zijn alarmerend. Nederland heeft met 4,4% de hoogste oversterfte van de 13 EU-landen. Zes landen hebben een ondersterfte na de laatste sterftegolf, bij vier andere landen is de oversterfte marginaal (<1%). UK springt eruit met ruim 10% oversterfte.

Ook in 2023 houd ik een ranglijst bij van de veertien landen die ‘modern Europa’ vormen, de Excess Mortality Ranking 2023 EU14 (EMR 2023). Brongegevens ourworldindata.org . Dezelfde methodiek als in 2022.

Deze eerste versie is gebaseerd op de weken 1 t/m 8 2023 (zie grafiek ourworldindata onder de EMR 2023). Van Italie zijn nog geen cijfers bekend. We zien een exceptionele oversterfte van bijna 12% in UK. Van alle landen van continentaal Europa heeft Nederland de hoogste oversterfte (3,9%). Een aantal landen heeft gemiddeld ondersterfte in de eerste 8 weken van 2023: Zwitserland, Portugal, Spanje en Frankrijk.

De oversterfte (excess mortality) is berekend door het per land optellen van de weekpercentages van de sterfte vanaf week 1 van 2023 tot het meest recente weekcijfer, gedeeld door het aantal weken. De uitkomst is het oversterfte, dan wel ondersterfte percentage.

Links:

CBS stelt mate van oversterfte te positief voor

94 views

6 Maart jl. twitterde ik opnieuw over de presentatie van de oversterfte cijfers van en door het CBS.

Op 3 februari 2023 kwam het CBS namelijk met het persbericht “Eind januari geen oversterfte meer”. Zie de afbeelding van het persbericht met rechts mijn commentaar.

Mijn kritiek is twee-ledig:

  1. het CBS vervormt de maand januari tot een periode van 4 weken = 28 dagen, de weken 1 beginnend op 2 januari t/m 4 eindigend op 29 januari. Alhoewel het CBS dit uitlegt in de 2e alinea van de tekst ontstaat hierdoor het beeld dat het over de (gehele) maand januari gaat. In de 1e tekstalinea wordt het ‘frame’ gezet dat het over de hele maand januari gaat. Het weglaten van drie dagen heeft grote gevolgen voor de cijfers;
  2. Het CBS weet dat er zgn. ‘plusmutaties’ komen, omdat er vertraging optreedt in de aanlevering (input) van geregistreerde overlijdens. Niet alle sterfgevallen zijn na een week bekend en dat is verklaarbaar. Het werkelijk aantal overlijdens in een week valt daardoor altijd hoger uit dan de eerste ‘batch’ op basis waarvan het CBS het persbericht, zoals hier: “Eind januari geen oversterfte meer”, naar buiten brengt. Men kan die plusmutaties natuurlijk berekenen!

Toelichting afb.: De door mij gepresenteerde cijfers zijn o.b.v. statline 3 maart 2023. Zie verder:

CBS sterftecijfers januari met de kennis van toen (3 februari 2023)

Op de dag van het persbericht (3 februari), waren dit de cijfers (bron: CBS):

Kijkt en rekent u mee?

Er zijn 15.380 sterfgevallen t/m 29 januari. Dus niet: “bijna 15.000”. De oversterfte is op dat moment 1.306 doden: Niet: “ruim 1.250”. Dit is een oversterfte van 9,3%. Ok, afrondingsverschil? En het gaat dus om 315 doden per week (29 dagen = 4,143 weken). 1306: 4,143= 315.

Plusmutaties

De ‘plusmutaties’ kan men ongetwijfeld nauwkeurig berekenen. Bijvoorbeeld: in week 3 zijn er sindsdien 35 doden bijgekomen. Het weekpercentage komt daarmee op 7,3% oversterfte, dat valt toch niet te rijmen met “in de laatste twee weken was er geen oversterfte meer”. Het totaal aantal sterfgevallen bedroeg in de hele januari inmiddels 16.520. De oversterfte 1.452 doden.

We weten nagenoeg zeker dat de uiteindelijke cijfers nog hoger gaan uitvallen.


Twitter (eerste tweet bovenaan)


Blogs ‘CBS en de oversterfte’ (van nieuw naar oud) vanaf medio 2022

Sterfte in 2023 (CBS)

100 views website

update 26 mei – Eerste prognose week 19. Plusmutaties terugwerkend. Oversterfte in 2023 stijgt naar 3.528 doden (ca. 5,7%)

update 23 mei – Eerste prognose van week18 statline CBS geeft weer lichte oversterfte en plusmutaties terugwerkend. Oversterfte in 2023 stijgt naar 3.427 doden (ca. 5,8%).


Eerdere updates

update 12 mei – Statline meldt een lichte ondersterfte in week 17. Plusmutaties eerdere weken, teruggaand t/m week 1 van 2023. De totale oversterfte daalt iets naar 3.310, oftewel 5,86%.

update 8 mei – Het CBS verwacht weer een stijging van de oversterfte in week 16 (7%). Het totaal aan te vroeg overledenen neemt met ca. 240 toe tot 3.342, dit komt overeen met 6,24%.

update 2 mei – De oversterfte is nu vrijwel verdwenen, maar er is geen sprake van ondersterfte zoals bij veel landen (EU14). Er zijn ruim 3.100 mensen dit jaar te vroeg gestorven, dit komt overeen met 6,13%.

update 21 april – Er is een aanhoudend lichte oversterfte. Er zijn ruim 3.000 mensen dit jaar eerder gestorven, dat is 6,42%. Cijfers identiek aan https://coronadashboard.rijksoverheid.nl/landelijk/sterfte

update 14 april – CBS stopt met een eerste schatting van de laatste week (dat zou nu week 14 zijn), daardoor vallen de totalen nu lager uit. Plusmutaties eerdere weken.

CBS zegt hierover (bericht van 7 april jl.):

Schatting week 13

De cijfers over week 13 van 2023 zijn een schatting gebaseerd op de aanname dat 81 procent van alle sterfgevallen een bericht is ontvangen. Vrijdag 14 april publiceert het CBS voorlopige cijfers over de sterfte in week 13. De cijfers zijn dan completer.

CBS wijzigt publicatiefrequentie sterftecijfers

Het CBS gaat minder frequent nieuwsberichten over de weeksterfte publiceren. Het eerstvolgende bericht gaat over het tweede kwartaal en staat gepland voor juli. De cijfers van het aantal overledenen blijven wekelijks beschikbaar via StatLine. Ook de tabellen in de Monitor Langdurige Zorg blijven wekelijks gepubliceerd worden. De aanvullende tabel ‘Sterfte per week, per provincie en gemeente’ zal een keer per maand verschijnen, in de reeks sterfte per week.


Huidige stand oversterfte (‘meersterfte’ desgewenst, ik blijf het woord ‘oversterfte’ gebruiken)

update 7 april – Stabiel beeld oversterfte laatste weken. Ondersterfte in weken 4/6/8 was minimaal. Op jaarbasis ca. 2.920 extra sterfgevallen, dat is 6,56%.

Toelichting werkwijze CBS.

Het wekelijks rapport (excel) ‘Overledenen per week, provincie en gemeente‘ bevat de ontvangen doodsberichten, alsmede een schatting van de meest recente week. Die schatting is opgehoogd met te verwachten extra doodsberichten van eerdere weken (‘bufferschatting’), bij een volgende week daalt dit cijfer aanzienlijk en zijn er ‘plusmutaties’ bij de eerdere weken. Een logische werkwijze. Alle weken vanaf het begin van het jaar hebben een * (schattingsteken, onzekerheid).

update 31 maart – Oversterfte laatste drie weken rond 10%, volgens nieuwe schatting CBS. Oversterfte op jaarbasis 2.694 sterfgevallen, dat is gelijk aan 6,5%.

update 24 maart – Laatste 2 weken oversterfte boven de 10%. Oversterfte week 10 lager dan geraamd (een ‘bufferschatting’). Oversterfte op jaarbasis boven de 6%. Stijging oversterfte in alle leeftijdsgroepen.

update 17 maart – Oversterfte in week 10 bedraagt 13,8%. In totaal zijn in 2023 2.057 mensen te vroeg overleden, de oversterfte op jaarbasis is nu 5,91%. Stijging bij WLZ-zorggebruikers en 80 jaar en ouder.

update 10 maart –

De oversterfte schommelt sinds februari rondom de verwachting. Op jaarbasis 5%. Geen nieuws v.w.b. de drie leeftijdscategorieen.

update 6 maart – Statline met cijfers van 1 jan. 2023.

De schatting van 585 doden was te hoog, het zijn er 510. De nieuwe tabel van 2023 incl. plusmutaties:

bron: https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/70895ned/table?ts=1673541964007

update 3 maart – cijfers CBS t/m week 8. Sterfte fluctueert rondom de te verwachten lijn. In de eerste twee maanden van 2023 is er een oversterfte van ca. 5,7%, dit zijn ca. 1.600 sterfgevallen.

De laatste weken enige ondersterfte onder 80 jaar en ouder.

NB CBS verandert haar publicatiebeleid (lagere frequentie). Quote: ‘De cijfers zullen nog steeds wekelijks verschijnen, maar CBS geeft geen schatting meer over de afgelopen week. Daarnaast zal CBS nieuwsberichten over sterftecijfers niet meer per maand publiceren, maar per kwartaal.’

update 26 feb. – update CBS.

10 feb. – update CBS. Te verwachten plusmutaties over alle weken. In week 5 weer stijging van de (over)sterfte. NB 1 jan. 2023 is mijn schatting.

Voortaan met een toelichting van de (over)sterfte bij de drie leeftijdsgroepen: 0 tot 65 jaar 65 tot 80 jaar 80 jaar en ouder. We zien de sterkste stijging van de sterfte bij 0 tot 65 jaar, hier is ook volgens de CBS-definitie (95% interval) weer sprake van oversterfte:

3 feb. – update CBS. Week4 is de eerste week waarin de oversterfte volgens schatting CBS onder het gemiddelde komt. O.b.v. de cijfers was de oversterfte in januari 2023 bijna 10%.

Op basis van CBS-data maak ik net als het afgelopen jaar een tabel van de sterfte/oversterfte/ondersterfte dit jaar. Zoals u weet houd ik geen rekening met de (wekelijkse) bandbreedtes, teneinde een scherper beeld van de actualiteit te krijgen. Het genuanceerde beeld ontstaat vanzelf. Suggesties zijn altijd welkom.

Er zijn nu volgens schattingen van het CBS in 2023 1.394 te vroeg gestorven mensen te betreuren. Dit is 13%.


Blogs ‘CBS en de oversterfte’ (van nieuw naar oud) vanaf medio 2022

Oversterfte monitor CBS-data

132 views – BLOG AFGESLOTEN

7 februari 2023 – Nabrander. Ik veronderstel dat het CBS een inschatting heeft gemaakt van het aantal extra sterfgevallen (plusmutaties) die nog zullen worden geregistreerd met als definitieve uitkomst voor 2022 het getal van 14.445. Deze plusmutaties zien we niet meer terug in de wekelijkse actualisaties in het heden. Dit impliceert dat het aantal doden in de laatste weken van 2022 hoger is dan gerapporteerd op de website van het CBS. Een logische verklaring?

27 januari 2023 – Aangezien een antwoord uitblijft maak ik nu de voorlopige balans op (pas over circa een half jaar zullen de definitieve cijfers bekend zijn). Op basis van het op 25 jan. jl. door CBS genoemde aantal van 14.445 doden (oversterfte 2022) is dit de definitieve tabel o.b.v. de CBS-data. In de periode van 1 en 2 jan. 2022 moet de oversterfte dan 490 doden zijn geweest, dit komt overeen met een percentage 95%. Uiteraard klopt dit niet. Maar ik laat het erbij. Deze blog wordt afgesloten, tenzij Ruben van Gaalen of een andere woordvoerder van het CBS een verklaring geeft.

update 21 jan. – de Telegraaf publiceert de hoge variant

update 20 jan. – update prognose o.b.v. nieuwe cijfers (plusmutaties) t/m week 51

Oversterfte bedraagt 8,99% – 14.028 mensen te vroeg overleden in 2022.


update 16 jan. 2023 – schatting obv. verdiscontering gebroken weken 1 en 52

gepubliceerd op 13 januari om 08:10 uur in de ochtend. Veel gelezen twitterbericht verscheen om 09:35 AM. Eind van de middag verschijnt er een bericht op RTL Nieuws, zie onderaan. Toeval?

Onder elkaar: 3 varianten week52; excel hoge variant 2022

De cijfers van 2020 en 2021 komen van Ourworldindata. Jaartotalen CBS (afgerond, niet exact). De cijfers van 2022 zijn gebaseerd op CBS en Statline (jaartotaal: 169.870) en worden wekelijks bijgehouden in excel en gepubliceerd op mijn website, sinds het begin van de ononderbroken periode van oversterfte medio maart 2022. Procesmatig bestaat er een duidelijk patroon, waarbij wekelijkse sterftecijfers achteraf opgehoogd worden en dit gedurende enkele maanden. Dit is logisch.
Alleen de laatste week52 (6 dagen) kent nog een grote onzekerheidsmarge. Uitgegaan is van het jaartotaal op https://lnkd.in/eBsDy7X4 .

CBS grafiek

Op basis van de grafiek (https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/welvaart-in-coronatijd/gezondheid-in-coronatijd) verwacht het CBS een lager aantal doden in week52, nl. 4072. Dit geeft de volgende jaartotalen: oversterfte aantal overledenen: 13.922, oversterfte% 8,95%.

3 Varianten

Statline geeft 3566 doden week52, bij het hoge jaartotaal 169.870?! Dit geeft een volgende bandbreedte o.b.v. de verschillende ramingen van week52 2022: raming laag, raming midden, raming hoog. De CBS grafiek is de middelste variant.

NB Als je de ‘gebroken’ weken 1 en 52 meeneemt o.b.v. aannames (bijv. week 1 schatting oversterfte 75 met 1004 doden en 929 verwacht aantal) en het Statline jaartotaal, kom ik uit op de jaartotalen 13.882 oversterfte en 8,92%.



Tijdlijn – om 17:11 verschijnt dit bericht op RTL Nieuws:

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5359184/oversterfte-december-meer-doden-cbs


https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2022/25/oversterfte-in-tweede-helft-2021-hoger-dan-covid-19-sterfte

Drie lopende oversterfte dossiers: voorspelling oversterfte; CBS oversterfte; oversterfte EU14 2022

334 views

BLOG AFGESLOTEN, alleen vervolg / doorlopen DOSSIER EXCESS MORTALITY RANKING EU14 2022 en 2023


27 januari 2023 – Beste lezers, aangezien CBS geen uitleg geeft, rond ik de dossiers 1 (voorspelling oversterfte) en 2 (monitor CBS-data) af. Zojuist plaatste ik deze tweet:

20 jan. 2023 – update CBS-data, Statline

13 jan. – update CBS-data, Statline

12 jan. – CBS: “Publicatie nieuwsbericht jaarcijfer inmiddels verplaatst naar 25 januari”. Tot 11 jan. stond de publicatieplanning op 20 januari a.s..


Er zijn drie lopende oversterfte data-dossiers op mijn website:

  1. Mijn voorspelling van de oversterfte in 2022: ruim 8,5% oversterfte, zeker 13.200 sterfgevallen. Gebaseerd op CBS, met toevoeging van specifieke expertise. Inmiddels getoetst aan uitkomsten, ik zat te laag, zowel qua percentage als qua aantal. Zie tabel boven, tabel onder geeft het weekoverzicht. Zie verder: https://gijsvanloef.nl/2022/12/27/schatting-oversterfte-nederland-2022/ AFGESLOTEN
  2. Monitor van de oversterfte op basis van de CBS data. In de regel zal ik eerder dan het CBS bepaalde conclusies trekken, zoals de meest recente uitkomsten en wat dat betekent voor het totaalbeeld. Link: https://gijsvanloef.nl/2023/01/13/oversterfte-monitor-cbs-data/; AFGESLOTEN zie ook: https://gijsvanloef.nl/2022/05/27/is-berichtgeving-cbs-oversterfte-objectief/.
  3. De EXCESS MORTALITY RANKING EU14 2022. Gebaseerd op de data van Ourworldindata met het CBS cijfer voor Nederland. Dat betekent dat de Nederlandse positie in de ranglijst meer actueel en daarmee nauwkeuriger is dan de posities van de andere 13 landen. Italie loopt notoir achter met data. Zie: https://gijsvanloef.nl/2022/07/08/op-zoek-naar-een-goede-oversterfte-ranglijst/

Hiernaast doe ik zelfstandig onderzoek naar de werking van het zorgstelsel. Het zorgstelsel van gereguleerde marktwerking waarbij samenwerking tussen disciplines problematisch is en een integrale, patientgerichte behandeling frustreert, heeft een negatieve uitwerking. Deels wordt de langdurige en relatief hoge oversterfte hierdoor veroorzaakt. Zie: https://gijsvanloef.nl/2022/09/26/oversterfte-nederland-opmerkelijk-hoog/

7 januari 2023