17 februari 2024 – 269 views

Oversterfte in Nederland in Europa

---

Inhoud

1. CBS maakt geen jaaroverzicht ‘Oversterfte in 2023’
2. rapport ‘Oversterfte in Nederland in Europa’
3. CBS komt met een jaaroverzicht ‘Sterfte in 2023’
4. Oversterftecijfers 2023 op een rij

---

1. CBS maakt geen jaaroverzicht ‘Oversterfte in 2023’

“Er komt GEEN jaaroverzicht van CBS ‘Oversterfte in 2023’, zoals u in de voorgaande 3 pandemische jaren gewend was. U zult het binnenkort moeten doen met de publicatie op mijn website.”, meldde ik op ‘X’ op 16 jan. jl.

Waarom niet, CBS?

“Omdat vooral gedurende 2023 gebleken is dat de schatting van de weeksterfte, met de methode vanaf 2020, steeds minder van kwaliteit werd.”, antwoordde Ruben van Gaalen desgevraagd.

"Het CBS spreekt van oversterfte wanneer het waargenomen aantal overledenen hoger is dan het verwachte aantal overledenen in dezelfde periode.
Het verwachte aantal overledenen wanneer er geen coronapandemie was geweest, is geschat op basis van de waargenomen sterfte in 2015 tot en met 2019. Eerst wordt voor elk jaar de sterfte per week bepaald. Vervolgens wordt per week een gemiddelde van de sterfte in die week en de zes omliggende weken bepaald. Deze gemiddelde sterfte per week levert een benadering van de verwachte wekelijkse sterfte, er is namelijk nog geen rekening gehouden met de trendmatige vergrijzing van de bevolking. Daarom is de sterfte per week nog herschaald naar de verwachte totale sterfte voor het jaar. Voor 2020 is de verwachte sterfte 153 402, voor 2021 is deze 154 887, voor 2022 is deze 155 493 en voor 2023 is deze 156 666. Het aantal voor 2020 is ontleend aan de Kernprognose 2019-2060, het aantal voor 2021 aan de Bevolkingsprognose 2020-2070 (exclusief de aanname van extra sterfgevallen door de coronapandemie), het aantal voor 2022 aan de Kernprognose 2021-2070 (exclusief de aanname van extra sterfgevallen door de coronapandemie) en het aantal voor 2023 aan de Kernprognose 2022-2070 (exclusief de aanname van extra sterfgevallen door de coronapandemie). De marges rond de verwachte sterfte zijn geschat op basis van de waargenomen spreiding in de sterfte per week in dezelfde vijf jaar. Deze methode is met terugwerkende kracht toegepast op de verwachte sterfte vanaf week 1 in 2020."

Interpretatie

Het CBS gaat uit van de baseline 2015 - 2019 om de verwachtte sterfte voor de jaren 2020 t/m 2023 te voorspellen en verdisconteert daarin de trendmatige vergrijzing van de bevolking. Dus met de babyboomers is rekening gehouden (78 jaar en ouder). De sterfteverwachting van de afzonderlijke jaren 2020, 2021, 2022 en 2023 is gebaseerd op de Kernprognoses die elk jaar verschijnen. In de opeenvolgende Kernprognoses is geen rekening gehouden met de extra sterfgevallen door de coronapandemie vanaf 2020. De prognose voor 2023 houd dus geen rekening met de uitbraak van de corona pandmie in 2020.

Dit korte gesprek is door velen gevolgd, geretweet en geliked op ‘X’. Een check maakt duidelijk dat CBScommunicatie mij op dat moment als vrijwel enige individuele persoon zonder binding met het CBS is gaan volgen. En dat nog steeds doet.

Ik wijd er nog een tweet aan:

Nu we weten dat @statistiekcbs geen oversterfte analyse meer maakt van het jaar 2023…

… en het @Rivm er niet over gaat (de
opgehoogde sterfteverwachting voor 2024 is toekomstmuziek)

Is dan nu daarmee het onderwerp van tafel?

Just Asking…#oversterfte #ExcessDeaths

— Gijs van Loef (@GijsvanLoef) January 18, 2024

---

2. rapport ‘Oversterfte in Nederland in Europa’

Op 2 februari jl. publiceert vanLoef Research het rapport ‘Oversterfte in Nederland in Europa’ dat tegen betaling verkrijgbaar is. Het bevat – naast uitgebreide internationale statistische vergelijkingen – ook een analyse van de oversterfte in 2023 o.b.v. de openbare CBS-data:

Oversterfte in Nederland in Europa

---

3. CBS komt met een jaaroverzicht ‘Sterfte in 2023’

Op 9 februari jl. komt CBS met het bericht ‘Sterfte in 2023 afgenomen‘ onder de rubriek ‘Bevolking’. Opvallend. In de voorgaande jaren werd gepubliceerd onder de rubriek ‘Gezondheid en welzijn’. De eerste paragraaf:

"In 2023 overleden 169 duizend mensen. Dat zijn ongeveer 750 minder sterfgevallen dan in 2022. Vooral onder vrouwen en mensen jonger dan 65 jaar was de sterfte lager. De levensverwachting is in 2023 toegenomen. Dat meldt het CBS op basis van voorlopige jaarcijfers."

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2024/06/sterfte-in-2023-afgenomen

Geen woord ‘oversterfte’.

Onderaan het persbericht komt de oversterfte onder het kopje ‘CBS is overgegaan op reguliere Sterftestatistiek’ toch nog ter sprake: 12.700 overledenen, 8%. Tevens toont het CBS een nieuwe tabel (afb. onder)

Tabel:

---

4. Oversterftecijfers 2023 op een rij

Eerst terug in de tijd. Het CBS presenteerde op 25 januari 2023 voor het derde jaar op rij een persbericht over de oversterfte, nu ook met een staafdiagram:

Het staafdiagram van de vorge keer is door vanLoef Research geactualiseerd obv. de cijfers van 2023. Het resultaat is, met de oversterfte aantallen per jaar:

Voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november publiceerde vanLoef Research ‘Oversterftegolf Nederland zet door‘ met een viertal scenario’s van de te verwachten oversterfte in 2023. Op 18 december scherpt vanLoef Research de voorspelling aan: minimaal 12.500 doden. De oversterfte van 2023 komt overeen met het zgn. scenario C.

Oversterftegolf Nederland zet door

Gedurende vrijwel het gehele jaar ’23 is de ‘MONITOR Oversterfte 2023 (CBS)’ wekelijks geactualiseerd door vanLoef Research. Obv. de nieuwe tabel van CBS is dit het resultaat. Het exacte oversterftegetal is 12.697. NB: In dit getal zit een verwachting van een extra aantal doden dat nog niet gepubliceerd is op Statline.

NB 1 Januari 2023 telt in de CBS berekening van de sterfteverwachting niet mee. Er zitten dan nog 516 doden in de pijplijn (plusmutaties).

---

Overige links:

Nieuwe poll bevestigt geloofwaardigheidsprobleem CBS en RIVM inzake ‘oversterfte’

Directieberaad CBS aan leiband politiek bij oversterfte (1)

CBS stelt mate van oversterfte te positief voor