Categorie archief: overheidscommunicatie

“Zo raakte Nederland achterop bij het vaccineren”, reactie op artikel in deVolkskrant 29/12/’20

Geplaatst in acute zorg, coronavirus, Cure, gezondheidszorg nederland, kritiek op zorgbestuurders, overheidscommunicatie, politiek, publicaties, rijksoverheid, Volkskrant door

4/1/’21 – NOS De Jonge: vaccineren had eerder gekund, we waren niet wendbaar genoeg

reacties deskundigen
Arnold Bosman (epidemioloog, lid redteam, adviseur WHO): “Mooi stuk, Gijs! Jouw blauwe commentaar bevat kernachtig de vragen die bij veel deskundigen leven. En de samenleving heeft recht op de antwoorden, omdat die ons in 2021 en de verdere toekomst kunnen helpen dergelijke maatschappij-kritische problemen te voorkomen.”
John J. L. Jacobs (medisch wetenschapper, immunoloog): “Goed stuk. Falende beleid van Hugodejonge gefileerd door @GijsvanLoef”
Amrish Baidjoe (veld-epidemioloog en micro-bioloog, lid redteam, London School of Hygiene and Tropical Medicine): “Het lijkt als of de crisis management problemen die huizen in een gebrek aan anticipatie, en daadkrachtige uitvoer van een brood nodige strategie van structurele aard is. Het is belangrijk dat er een crisis structuur gaat komen van kundige mensen op het gebied van crisis management en inhoud. Niet alleen verliezen we grip, we verliezen ook draagvlak en dat is kwalijk.” Dank voor de reflectie hier op, Gijs
Joost Zaat (oud-huisarts, columnist deVolkskrant): “Ik wist al in oktober dat pfizer bij -80 moet en in verpakkingen van circa 1000 zat (alleen dat je nog zelf moest verdunnen was volgens mij niet bekend). VWS, maar ook Rouvoet, had dat als ze Statnews hadden gevolgd kunnen weten. Eindeloos gepolder en denken dat Nederland beter is dan rest van de wereld, dat zit blijkbaar in de nederlandse bestuursgenen. Groet, Joost.”
Bert Zwart (prof. Probability, Operations Research. CWI, TU/e.): “Verhelderende kanttekeningen bij een recent Volkskrant artikel. VWS accepteert al vanaf maart de mogelijkheid op tienduizenden doden tot er een vaccin is, maar weet zelfs de vaccinatiestrategie te verprutsen. VWS gaat over lijken.”
Armand Girbes (prof. in Intensive Care Medicine and Clinical Pharmacologist VUmc): “Ik voel me er beroerd door. Zoveel incompetentie, zo weinig regie vanuit competentie. Terwijl NL in iha top georganiseerd is, er kampioenen logistiek in ’t bedrijfsleven zijn. Zo raakte Nederland achterop bij het vaccineren.”
Paul Jonas (assistent prof. Public Health and Primary Care LUMC): “Incompetentie van het begin tot het eind. Rutte en de partijen die de VVD ondersteunden zijn er in 3 kabinetten in geslaagd heel veel kostbare volksgezondheids-kennis en -kunde te laten weglekken bij “de overheid” en heel veel mensen in Nederland betalen nu onnodig het gelag, met hun baan en soms met hun leven. Ik hoop dat na de verkiezingen anderen dan de VVD en consorten de zorg grondig kunnen gaan herstructureren; de markt er definitief uitgooien en baseren op het voorkómen van ziekte, niet op geld.”

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Bron: Volkskrant Zo raakte Nederland achterop bij het vaccineren

Ik heb grote tekstdelen gekopieerd. Reactie cursief blauw. 


Michiel van der Geest

Begin oktober brengt Pfizer het ministerie en het RIVM op de hoogte van de verpakkingseigenschappen van het vaccin: te bewaren bij -70, aanlevering in speciale dozen van duizend stuks. Binnen een maand na die analyses in november levert Pfizer het volledige dossier van vaccin BNT162b2 in bij de geneesmiddelenautoriteiten. Nederland is voorbereid, schrijft minister Hugo de Jonge al in september aan de Tweede Kamer.
Begin okt. kent VWS de bijzondere specificaties vh Pfizer-vaccin. Dan weet ze dus ook dat de ‘griepstrategie’ niet mogelijk is. Het griepvaccin kan bewaard worden in een gewone koelkast (ca. 1 jaar op 2 tot 8 graden Celsius)

Je verwacht dat er scenario’s zouden zijn uitgewerkt’, zegt een betrokkene die bij de gesprekken aanwezig was. ‘Van dat iedereen een vaccin per post thuisgestuurd zou krijgen met toedieningsinstructies, tot hoe om te gaan met een precair vaccin als dat van Pfizer. Dat was er allemaal niet.
Als VWS al scenario’s uitwerkt, doet ze dat binnenskamers. Een werkvariant op de ‘Ruttedoctrine’? (cynische opmerking). De samenwerkingspartners tasten in het duister over de strategie.

Het duurt tot diep in november voordat de bestuurders van alle bovenstaande organisaties voor het eerst samenkomen om over vaccinaties te praten.
Anderhalve maand nadat VWS geinformeerd is, vind het eerste bestuurlijk werkoverleg met de samenwerkingspartners plaats.

Een dag later ligt er dan ook een Kamerbrief, waarin het kabinet het advies van de Gezondheidsraad overneemt. En er is een plan om die vaccinaties uit te voeren, dat zoveel mogelijk aansluit ‘op bestaande structuren’ en ‘vertrouwde locaties’. Blauwdruk daarbij is de jaarlijkse griepprik.
Het inzicht dat de ‘griepstrategie’ niet mogelijk is, is nog niet doorgedrongen binnen de beleidsmakers van VWS.

Dat aansluiten bij bekende structuren is een diepe overtuiging van het ministerie en het RIVM. Het geeft houvast op verder onbekend terrein. Pas als het fijnmazige netwerk van de griepvaccinatie helemaal is gebruikt voor de 6,5 miljoen kwetsbare en zorgverlenende mensen in Nederland, komen de GGD’s aan de beurt voor de tien miljoen overige Nederlanders. Dat is pas ergens in augustus (2021 – GvL), denkt de GGD zelf, alle tijd.
Dus nee, sporthallen zijn er nog niet gehuurd, zegt minister De Jonge op 27 november in een interview met NRC. ‘Die hebben we voorlopig niet nodig.’ En: ‘Voordat we naar die meer massale vaccinatie toe gaan zijn we echt een paar maanden verder’. Het definitieve draaiboek van het ministerie van VWS heeft Actiz nog niet gezien.
Er blijkt er een ander probleem. De vaccins van Pfizer zijn niet geschikt voor toediening in de kleinschalige verpleeghuizen. Niet zozeer de bewaartemperatuur van -70 graden blijkt het probleem, maar de hoeveelheden – duizend per doos dus – waarin de farmaceut ze aanlevert. Dat de vaccins in dozen van duizend kwamen, zegt Pfizer-directeur Kaptein, dat was bij het RIVM en bij het ministerie ‘sinds begin oktober uit en te na bekend’.
Begin december moet de gekozen strategie in de prullenbak.
Twee maanden zijn verloren door incompetentie van VWS, er is geen ander woord voor. Er komt een andere strategie.

Niet de bewoners van de verpleeghuizen mogen als eerste, maar het personeel. Om zo een ‘beschermende ring’ om de kwetsbaren heen te creëren, in afwachting van het Moderna-vaccin dat wel kleinschalig kan worden uitgedeeld. En dat vaccineren kan niet op de zorglocaties zelf, maar moet in grootschalige vaccinatielocaties, waar grote hoeveelheden wél zonder verspilling kunnen worden toegediend. Probleem: de instellings- en arbo-artsen hebben helemaal geen ervaring met het opzetten van dit soort vaccinatiestraten. De werkgevers en het kabinet vragen de GGD om hulp, eerst vooral om de locaties op te zetten. De werkgevers zelf die bellen de GGD nog een keer bellen: kunnen jullie toch niet het gehele vaccinatieproces van de zorgmedewerkers doen? Van uitnodigen tot prikken tot registreren.
Waar is VWS?!

Die GGD heeft namelijk een ‘vangnet-functie’, zo is afgesproken, in principe zijn ze niet aan de beurt tot aan de zomer. De GGD heeft daarbij al een uitzonderlijk zwaar jaar achter de rug, met het inrichten van alle teststraten, het grootschalige bron- en contactonderzoek, tegen een achtergrond van jarenlange bezuinigingen. Het vaccinatie-vangnet van de GGD moet derhalve begin december nog helemaal worden opgebouwd.
De organisatie moet, minder dan een week nadat De Jonge sporthallen huren nog niet nodig vond, op zoek naar 25 geschikte locaties om grootschalig te kunnen vaccineren; in recordtempo een ict-systeem in elkaar zetten en op zoek naar prikpersoneel.
De GGD’en komen nu in actie

De farmaceut kon plots in 2020 geen miljoen maar slechts 500 duizend doses leveren, en dus alleen maar in die onhandige hoeveelheden, die niet te herverpakken waren. ‘Niemand wist dat’, zegt Rouvoet. ‘Toen werd aan ons gevraagd of we terugvalopties hadden. En die hadden we.’
Dus: VWS heeft Rouvoet c.s. niet geinformeerd over de Pfizer-specificaties

Hadden wij vanaf het begin ingezet op grootschalige vaccinatie, dan hadden wij twee weken eerder kunnen beginnen, dat zie ik ook wel’, zegt een voorzitter van één van de koepelorganisaties. ‘Maar we leven in Nederland, en daar zijn we het gewend kleinschalig te doen. Normaal gaat dat prima. Er is heus wel vooruitgedacht, maar binnen de bestaande structuren.
Hetgeen blijkt. Maar er is niet vooruitgedacht binnen VWS.

Maar, zegt Kaptein, ‘wat ik moeilijk vond als mens is dat er zo’n nadruk werd gelegd op het langetermijndoel van groepsimmuniteit.
Opnieuw duikt het ‘groepsimmuniteit-verhaal’ op… Met stomheid geslagen.

Instructiefilm toediening Pfizer-vaccin> instructiefilm Pfizer/Biontech vaccin

Tijdopname van een onnavolgbaar wendbare premier

Geplaatst in acute zorg, Care, coronavirus, Cure, overheidscommunicatie, politiek, publicaties, Twitter, zorgmarketing, zorgstelsel door

Tijdopname van een onnavolgbaar wendbare premier. Wat doet dit met het vertrouwen in zijn leiderschap?

N.a.v. persconferentie 13/10 –

N.a.v. persconferentie 9/10 –

De premier moet zich schamen – nu vooral heel nederig zijn…

Even een #factcheck op twitter:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Eerdere tweets tijdens de 1e golf (laatste tweet 18/5)-

30 Corona beleidsadviezen… voor wie erover gaat. De premier wellicht?

30 corona beleidsadviezen voor wie erover gaat

De premier moet zich schamen – nu vooral heel nederig zijn…

Geplaatst in coronavirus, kritiek op zorgbestuurders, overheidscommunicatie, politiek, publicaties, Twitter door

Tijdopname van een onnavolgbaar wendbare premier. Wat doet dit met het vertrouwen in zijn leiderschap?

N.a.v. persconferentie 13/10 –

N.a.v. persconferentie 9/10 –

De premier moet zich schamen – nu vooral heel nederig zijn…

Even een #factcheck op twitter:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Eerdere tweets tijdens de 1e golf (laatste tweet 18/5)-

30 Corona beleidsadviezen… voor wie erover gaat. De premier wellicht?

30 corona beleidsadviezen voor wie erover gaat

Bij het ministerie VWS mag ik alleen gratis meedenken (over corona)

Geplaatst in acute zorg, corona dashboard, coronavirus, gezondheidszorg nederland, kritiek op zorgbestuurders, overheidscommunicatie, publicaties, rijksoverheid door

Op de uitnodiging om mee te denken met de dashboard-experts van ‘Lessons Learned’ van minVWS in een vervolgmeeting op 8 oktober ga ik niet in. In tegenstelling tot de meeste andere experts heb ik geen bron van inkomsten. Maar mijn kritische, onafhankelijke analyses worden wel door minVWS al jaren gelezen en kennelijk relevant bevonden. Anders was ik niet uitgenodigd voor het onafhankelijk onderzoek naar het coronabeleid van het kabinet>Rijksoverheid Lessons Learned documenten

Lees hier: Position paper Dashboard Gijs van Loef

Als dit het enige argument zou zijn, zou ik dit niet melden. Ik ben niet gek.
Maar er is meer.

Via een gerenommeerd internationaal advieskantoor (‘intermediair’) ben ik gevraagd mij beschikbaar te stellen voor een interne functie binnen – wat ik gemakshalve maar zo noem – een ‘corona directieteam’ dat bezig is met de stroomlijning van de samenwerking tussen minVWS, RIVM, GGD-en enz. Je gaat akkoord met geheimhoudingsplicht. Men heeft mij 3,5 week in onzekerheid gehouden. Op het moment dat ik werd gevraagd om mij te kandideren voor de functie binnen minVWS was ik al deelnemer bij de Lessons Learned van datzelfde ministerie. Toen ik eind augustus van de intermediair te horen kreeg dat minVWS mij had afgewezen (obv. een puntentelling) kon ik dat niet rijmen, het was onbegrijpelijk. In eerste instantie ben ik – uit maatschappelijk plichtsbesef –  ingegaan op de uitnodiging om mee te doen aan de vervolgbijeenkomst over het corona dashboard van minVWS, morgen (8 oktober). Maar ik zie er nu toch van af. Ik laat niet met me sollen.

Het kabinet is ‘out of control’ obv. de feiten – de feiten op een rij

Geplaatst in acute zorg, Care, corona dashboard, coronavirus, Cure, gezondheidszorg nederland, overheidscommunicatie, politiek, publicaties, RIVM door

29/9 9:00 uur – laatste update. Deze post is afgesloten. Eerste publicatie was op 23 september jl. De tekst bleef, qua strekking, ongewijzigd. Nadien zijn de cijfers een paar keer geactualiseerd.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

    • Het bron- en contactonderzoek (BCO) heeft gefaald (bestuurlijk-organisatorisch – personele capaciteit GGD’en <> testcapaciteit laboratoria, doorlooptijden; tegenstrijdigheden in beleidsontwikkeling: wie mag zich laten testen?; wie krijgt voorrang bij het testen?)

      In bestuurlijke zin: de situatie is in 11 veiligheidsregio’s ‘zorgelijk’ en in 3 zelfs ‘ernstig’ bron: RO-dashboard

      zie voetnoot

  • 78% van de besmettingen heeft een onbekende oorsprong/setting bron: RIVM epidemiologisch rapport d.d. 22/9/2020 Rivm Epidemiologische situatie 22 sept. 2020

  • Het Reproductiegetal (R0) ligt boven de 1 sinds 18/8 (nu: 1,33), maar eigenlijk al sinds 30/6 (alleen tussen 3/8 en 17/8 nipt onder de 1.0, orde ca. 0.95, dus verspreiding sudderde door 1:1) bron: RO-dashboard coronadashboard rijksoverheid ;Rivm

  • Het aantal positief getestte personen ligt al 2 weken toenemend boven de signaalwaarde (16,8 t.o.v. Sw=7 obv. 1 dagsmeldingen) bron: RO-dashboard

  • Het aantal IC-opnames ligt nu ruim een week boven de signaalwaarde (nu: 12 t.o.v. Sw=10) bron: RO-dashboard

bovenste deel dashboard rijksoverheid (homepage)

 

 

  • Het percentage positieve uitslag (test) t.o.v. het totaal aantal afgenomen tests is gestegen van 0,6% (eind juni) naar 6,1% heden (3 weken geleden nog 2,2%) bron: Rivm

  • Er zijn op dit moment meer dan 100.000 mensen besmet (exacte schatting: 104.437) bron: RO-dashboard (2e indicator vanaf linksboven: aantal besmettelijke mensen per 100.000 inwoners)<Rivm

    onderste deel dashboard rijksoverheid (homepage)

voetnoot
Bronnen ‘BCO heeft gefaald’: rapporten Toezichthouders IGJ ‘GGD’en zijn goed op weg. Alleen is de weg nog lang…’ IGJ GGD BCO; rapport Algemene Rekenkamer ‘Testen op corona’ Rekenkamer Ongebruikte testcapaciteit in het voorjaar; uitzending Nieuwsuur 23/9; nu.nl interview projectleider coronatests 24/9

Zie ook
Kaart Europa toont Nederlands’ falen in de 2e golf

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Twitter

Cherry picking CPB bij ‘Zorgkeuzes in Kaart’

Geplaatst in CPB, Cure, EU14, gezondheidszorg nederland, OECD Health at a Glance, overheidscommunicatie, Platform Betrouwbare Zorgcijfers, politiek, zorgmarketing, zorgranglijst, zorgstelsel door

update 25/11/2020 – Een stille bekentenis?

Het CPB heeft met het rapport ‘Zorgkeuzes in Kaart, Analyse van beleidsopties van politieke partijen voor de zorg’ – wellicht onbedoeld – een eenzijdig beleidsadvies voor de politiek uitgebracht. Het gaat om het hoofdstuk Stelselwijzigingen.

Tijdlijn
Het CPB is op 27 juli via de contactpersoon om een reactie gevraagd. Vraag: “Hoe moet ik in de tabel ‘Vermijdbare sterfte per 100.000 inwoners 2015’ en ‘% gemelde onvervulde zorgbehoefte 2016’ herleiden naar OECD Health at a Glance 2019?”
Op 2 sept. kreeg ik het volgende antwoord: “We zijn eruit: het blijken de getallen uit Health at a Glance 2018 te zijn. Ten tijde van het schrijven van de tekst was Health at a Glance 2019 nog niet gepubliceerd. Het betreft dus een fout in de verwijzing. De tabel is illustratief gebruikt en vormt geen input voor verdere berekeningen. We gaan na hoe we de typefout kunnen corrigeren. Hartelijk dank voor de oplettendheid.”

Kritiek op hoofdlijnen

Het hoofdstuk Stelselwijzigingen gaat in een notedop in op het type stelselwijzigingen (vijf typen, waaronder vier met meer publieke (overheids)regie – voer voor fijnproevers – en het verbieden van de winstuitkering door zorgverzekeraars ) en de technisch-financiele gevolgen daarvan inclusief de transitieperiode.

Ik heb twee fundamentele punten van kritiek. Opmerkelijk is dat aan de kostenkant schattingen zijn gemaakt, maar dat die aan de opbrengstenkant ontbreken. (Zie pag. 445: ‘geen ex-ante besparingen worden toegekend’). De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat samenwerking i.p.v. concurrentie (op de werkvloer en tussen (organisaties van) zorgverleners) nodig is. De ontstane ‘samenwerkingsgeest’ heeft onvermoede positieve krachten losgemaakt bij de bestrijding van de eerste golf, het ziekteverzuim (dat inmiddels historisch hoogten heeft bereikt en het hoogste is van alle bedrijfstakken, zie CBS) zou door de intrinsieke motivatie van zorgverleners de afgelopen maanden wel eens gedaald kunnen zijn (kan dit worden uitgerekend?), overwerk werd en wordt met inzet en zonder morren gedaan (Let wel: de voortslepende beloningsdiscussie NOS Virtueel protest zorgverleners , de politiek speelt met vuur). Welke baten zouden we hiervoor kunnen en moeten becijferen? De stelling lijkt me verdedigbaar dat de baten van een gezondere werkcultuur in de zorg door het uitgangspunt van samenwerking i.p.v. concurrentie eerder in de miljarden zullen lopen dan in de honderden miljoenen – op jaarbasis.
Verder. Lees de tekst onder de paragraaf Stelselwijzigingen (pag.446, rechts). Mijn inschatting is dat de genoemde voordelen van een ‘Publiek stelsel’ wel eens groter zouden kunnen zijn – ze zijn m.i. zeker tastbaarder – dan de voordelen van een ‘Privaat stelsel’.  Voor een ‘privaat stelsel’ pleiten onder meer de volgende argumenten: a. Het argument ‘meer vertrouwen op concurrentiële prikkels bij zorgaanbieders en uitvoerders om kwaliteit te verhogen’ is zonder meer twijfelachtig; b. het argument ‘kosten laag te houden’ lijkt mij inmiddels wel gefalsificeerd (> Hoofdlijnenakkoorden sinds 2011 om de kosten van het private stelsel van gereguleerde marktwerking te beteugelen)

Een tweede fundamenteel punt van kritiek betreft de opsomming van de technische aanpassingen die bij een stelselwijziging nodig zijn. Aanpassingen in wet- en regelgeving, in de ICT, in administraties, enzovoorts, het geheel onder de noemer van ‘bedrijfsvoering’. Natuurlijk moet er van alles gebeuren en het uitwerken en uitvoeren van een transitie levert veel werkgelegenheid (en omzet) op voor professionele dienstverleners, maar is dat voor het grote publiek relevant? Een stelselwijziging vergt politieke wil. Punt. In schema weergegeven de tekst  van het rapport (pag. 446):

Kritiek bij Tabel 1
Tabel 1 (pag. 446, afb. rechts hierboven) toont de score van NL t.o.v. enkele andere westeuropese landen op een viertal indicatoren. Algemeen geformuleerd: De indicatoren met voor NL de meest gunstige cijfers worden getoond en een aantal landen die over het algemeen hoog scoren: Noorwegen, Zwitserland, Oostenrijk, Spanje en Italie zijn overgeslagen (!). De tabel dient louter ‘ter illustratie’, weten we inmiddels – zie de correspondentie. Ik noem het cherry picking. Nemen we de indicator ‘vermijdbare sterfte‘, dit betreft ‘amenable mortality’, maar er is ook ‘preventable mortality’. Het CPB toont de ene en laat de andere weg. Het verschil in beide NL-scores is evident. Beide OECD-tabellen hier (links: preventable mortality; rechts: amenable mortality)
Qua ‘Levensverwachting‘ doet NL het minder goed dan wordt gesuggereerd.
Zie mijn eerdere blogs hierover Levensverwachting NL zakt naar 8e plaats in EU14
Sinds 2016 doe ik onderzoek naar de uitkomsten van medische zorg in internationaal vergelijkend opzicht. Publicaties in ESB (1/2017) en Medisch Contact (42/2018). Op deze website wordt een longitudinale tabel van beschikbare en relevante indicatoren bijgehouden van 14 moderne europese landen (EU14), gebaseerd op de OECD Health at a Glance publicaties vanaf 2005.
Bronnen: Zelfstandig onderzoek obv. OECD Health at a Glance: Kosten en kwaliteit EU14 obv OECD Health at a Glance
OECD ‘Mortality’ (2018): OECD Health at a Glance Mortality 2018
OECD ‘Chartset’ (2018): OECD Health at a Glance Chartset
Medisch Contact: Medisch Contact 42/2018 Nederlandse zorg valt van haar voetstuk

Categorieen zoekfunctie website: EU14, Eurostat, OECD Health at a Glance, Levensverwachting e.v.

Aanbod second opinion ‘zorg’ in verkiezingsprogramma’s: Aanbod second opinion zorg verkiezingsprogramma’s

Tweets

Bron CPB tijdlijn verkiezingen

position paper Lessons Learned VWS / Dashboard

Geplaatst in acute zorg, corona dashboard, coronavirus, Cure, dashboard, gezondheidszorg nederland, overheidscommunicatie, politiek, publicaties, rijksoverheid, RIVM door

twitter – 19 sept. 2020

experttafel thema dashboard

Onderwerp: Opzet en werking van het corona dashboard

 

Mijn perspectief: Bestuurskundig en maatschappelijk. De overheid moet goede informatie verstrekken over de uitkomsten van beleid (reguliere parlementaire controlcyclus, verantwoordingsdag). De acute coronacrisis maakt dit nog urgenter. Maatschappelijk draagvlak is nu immers cruciaal voor de effectiviteit van het overheidsbeleid.

De strategie van de overheid is niet duidelijk en daarmee ook de te behalen doelen.[1] Met andere experts pleit ik voor maximaal indammen (en BCO/TTI).[2] Thans, begin augustus, heeft het er alle schijn van dat het draagvlak onder de bevolking voor het onduidelijke en innerlijk tegenstrijdige kabinetsbeleid en de genomen beheersmaatregelen verdwenen is. Onder meer bij jongeren, maar ook bij andere leeftijdsgroepen. Dit is een buitengewoon zorgwekkende ontwikkeling.

Absolute randvoorwaarden van een effectief kabinetsbeleid – dat per definitie een politiek beleid is -, zijn:

  1. Het beleid (gebaseerd op openbare adviezen van het OMT, kennisinstituten, onafhankelijke experts e.a.) moet ondubbelzinnig zijn. Maak helder: wat weet de wetenschap wel/niet[3], wat zijn andere relevante aspecten (sociaal, economisch, juridisch; maatschappelijke risico’s) en wat beslist het kabinet uiteindelijk op grond van welke politieke overwegingen;
  2. het beleid moet gebaseerd zijn op controleerbare en objectieve informatie en data. Het corona dashboard heeft hierin een sleutelrol.

Doel van het corona dashboard

Doel van het corona dashboard is het doorlopend – real time – verschaffen van relevante, duidelijke en objectieve informatie[4] aan de samenleving over de situatie met betrekking tot het virus. Dit op verschillende niveau’s[5].

Ik vertaal de tweede en de derde vraag als volgt:

2e vraag: Hoe moet het dashboard er uitzien, hoe ziet het ‘perfecte dashboard’ er uit? (beschrijving van het instrument)

3e vraag: Hoe moet het kabinet het dashboard toepassen om de gekozen strategie ( het maximaal indammen van het virus? ) te kunnen realiseren en daarmee de concreet gestelde doelen te bereiken?

Antwoord 2e vraag  – hoe moet het dashboard er uitzien, hoe ziet het ‘perfecte dashboard’ er uit? (beschrijving van het instrument)

Het huidige dashboard biedt in beginsel de goede informatie en is work in progress , relevante indicatoren worden nog nader uitgewerkt. Het dashboard is a-politiek, dit is een cruciaal gegeven. Bij een goed gebruik ervan neemt de geloofwaardigheid van het kabinetsbeleid toe. In potentie verhoogt zo’n dashboard, mits goed toegepast, het maatschappelijk draagvlak voor het kabinetsbeleid. (zie 3e vraag)

Maar de presentatie is voor verbetering vatbaar. Bezoekers moeten direct ‘gegrepen worden’ op de homepage. Men wil het ‘eigen beeld van Nederland’ kunnen zien, de virus brandhaarden er direct uit kunnen pikken.

Mijn voorstel is daarom op de homepage een interactieve kaart van Nederland op te nemen. De huidige: https://coronadashboard.rijksoverheid.nl/regio door ontwikkelen, zie bijv.: https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/actueel en:  https://www.bddataplan.nl/corona/.

Visueel zou ik deze kaart ca. driekwart van het beeld laten bepalen (het linker en middendeel van een beeldscherm) en in het resterende deel van het beeld (het rechtervlak) de ‘key performance indicators’ die nu op de homepage staan. Deze worden onder elkaar in beeld gebracht: het reproductiegetal (R0), het aantal besmettelijke mensen in Nederland, het aantal ziekenhuisopnamen, enz. naar beneden (scrollen). Zie afbeelding:

Vervolgens kan men doorklikken naar specifieke informatie pagina’s. Maak van het rioolwaterbeeld ook een landelijke interactieve kaart (met kleuren). Tevens een link naar het cijfermatig wereldbeeld, bijv.:  https://www.nytimes.com/interactive/2020/world/coronavirus-maps.html?action=click&module=Top%20Stories&pgtype=Homepage. De website van de New York Times is nu overzichtelijker en sneller inzichtelijk dan het vermaarde overzicht van het CSSE van de John Hopkins University: https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6

Antwoord 3e vraag  – hoe moet het kabinet het dashboard toepassen om de gekozen strategie te kunnen realiseren en daarmee de concreet gestelde doelen te bereiken?

Het dashboard moet door het kabinet daadwerkelijk en consequent gebruikt gaan worden bij persconferenties en andere media-uitingen. De communicatie wordt daardoor strakker, overtuigender en sluit direct aan bij de onderliggende inzichten – de actuele verspreiding van het virus – zoals het dashboard toont. Er moet ook een app voor de smartphone komen die de gebruiker directe antwoorden geeft op zijn specifieke vragen. Het zal de geloofwaardigheid van het kabinetsbeleid ten goede komen en daarmee het draagvlak onder de Nederlandse bevolking zeker versterken.

Gijs van Loef

[1] Voorbeeld: een doel lijkt te zijn ervoor te zorgen dat de IC-capaciteit van ziekenhuizen niet overschreden wordt.

[2] Advies aan de vaste kamercommissie VWS ‘Aanpak coronacrisis onder de loep’, 28 juni 2020 https://gijsvanloef.nl/2020/07/26/advies-aan-de-kamer-28-6-aanpak-coronacrisis-onder-de-loep/

[3] De evidence based wetenschappelijke benadering werkt niet, er is geen tijd voor. Besluiten moeten worden genomen op grond van onzekerheid.

[4] transparantie: bronverwijzingen, databronnen

[5] macro: landelijke kengetallen, zoals R0, aantal besmettingen/100.000; meso: regio’s; micro: gemeenten, het registreren van kleinere en idealiter de kleinste clusters; zie Rivm ‘Wekelijkse update epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland’ Tabel 8: Vermelde mogelijke settings van besmetting van bij de GGD’en gemelde COVID-19 patiënten.