“De verantwoordelijkheid voor voldoende zorgaanbod ligt nu in handen van zorgverzekeraars. Maar die moeten met elkaar concurreren. Dat is innerlijk tegenstrijdig”, Gijs van Loef in Skipr Magazine mei 2019
Maandelijks archief: april 2019
ZorgWeek16bericht
“Denken over het zorgstelsel moet fundamenteel veranderen”, huisarts Toosje Valkenburg (HetRoerMoetOm)
de Volkskrant 18/4/2019 Onderzoeksraad: zorg voor psychiatrische patiënten schiet ernstig tekort
De zorg voor de 250 duizend à 300 duizend psychiatrische patiënten in Nederland schiet ernstig tekort, constateert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) donderdag in een adviesrapport. Hierdoor kan de veiligheid van deze mensen en hun omgeving niet worden gewaarborgd. Onderzoeksraad
Skipr 18/4/19 VWS schiet noodlijdend Maasziekenhuis te hulp
Er is een oplossing gevonden voor het in nood verkerende Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer. Het ministerie van Volksgezondheid draagt tot en met 2022 jaarlijks 2,5 miljoen euro bij om het regionale ziekenhuis te behouden.
VWS schiet noodlijdend ziekenhuis te hulp
Zorgvisie 17/4/19 Scandinavische zorg: lessen in eenvoud en doelmatigheid
De Nederlandse zorg kan nog wat leren van de Scandinavische. Hoewel de Nederland en de Scandinavische samenlevingen op veel punten overeenkomsten vertonen, is de zorg in het noorden minder complex georganiseerd, effectiever, minder duur en meer toekomstbestendig. Dat blijkt uit onderzoek van kennisorganisatie Vilans dat de Nederlandse langdurige zorg vergeleek met die in Denemarken, Finland, Zweden en Noorwegen. Vandaag biedt Vilans het aan de Tweede-Kamercommissie voor VWS aan. Zorgvisie: Scandinavische zorg
Promotie dr. Niek Stadhouders IQ Healthcare 16/4/2019 ‘Nederlandse zorgsysteem brengt minder marktdynamiek dan verwacht’. Zorgverzekeraars belonen of korten ziekenhuizen zelden op basis van de geleverde prestaties. Hoewel kwaliteit en doelmatigheid al jaren parameters zijn bij het inkopen van zorg, verschuift er in de praktijk maar weinig. Uit een financiële analyse van de jaarverslagen van de Nederlandse ziekenhuizen blijkt dat in de periode 2007-2014 slechts 2 tot 3 procent van het budget werd herverdeeld. Dit blijkt uit onderzoek van Niek Stadhouders van het Radboudumc, waarmee hij op 15 april promoveerde. FMTgezondheidszorg
de Volkskrant 15/4/19 Veel ziekenhuiszorg heeft geen enkel nut.
Van de helft van alle handelingen die artsen uitvoeren in Nederlandse ziekenhuizen, is niet bewezen dat de patiënt er baat bij heeft. Van 5 à 10 procent van de geleverde zorg is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat deze niets toevoegt.Veel ziekenhuiszorg heeft geen enkel nut
Commentaar ZorgVerzekeraars Nederland: De zorgwereld moet echt kijken naar hoe zinnig bepaalde zorg is. Dat beaamt Zorgverzekeraars Nederland naar aanleiding van nieuw onderzoek naar nut en noodzaak van ingrepen.”Om te waarborgen dat goede zorg in ons land voor iedereen beschikbaar en betaalbaar blijft, moet dringend het nodige veranderen in de manier waarop we onze zorg georganiseerd hebben. Bij die vernieuwing hoort zeker ook het kijken naar hoe zinnig bepaalde zorg is. Onzinnige ingrepen maken patiënten niet beter en zorgen er voor dat de zorgkosten stijgen”, aldus Zorgverzekeraars Nederland.
Commentaar huisarts/publicist Anton Maes (lees de hele blog op zorgenstelsel!), hier één quote: “Al in 2012 werd gesuggereerd dat er met “Kwaliteit als medicijn” in potentie 4 tot 8 miljard euro bespaard kon worden in de curatieve sector (Booz&co, 9 augustus 2012). Ook dat was toen in dezelfde krant voorpaginanieuws (Volkskrant, 10 augustus 2012). Het slechtste nieuws van dit dossier is de herhaling van zetten en de impotentie de bekostigingssystematiek van ziekenhuizen te transformeren.”
Reactie op zorgenstelsel.nl
Eerste buitenlandse zorgverzekeraar haalt de krenten uit de pap (en ondermijnt de solidariteit)
In zorgvisie verscheen gisteren het premiumartikel (alleen voor betalende abonnees)> IptiQ mikt op fors rendement
Lees hier mijn korte reactie, die direct verwijst naar mijn vorige blog> Gezondheidszorg staat voor Existentieel vraagstuk
Tja. Ik heb geen abonnement op Zorgvisie, helaas, maar de titels zijn meestal wel duidelijk genoeg. Zo ook deze. IptiQ haalt de krenten uit de pap, nietwaar? Het is – voor wie openstaat voor onafhankelijke, oprechte en belangenloze analyse – allemaal zo duidelijk als het maar zijn kan. Quote (bij te ver doorgevoerde marktwerking in het medisch zorgstelsel, dat gefundeerd is op verplichte belasting- en premieafdrachten van de bevolking, ergo: publiek gefinancierd en collectief verplicht) “Versplintering van het zorgaanbod: profijtelijk scheidt zich af van niet-profijtelijk”
Schema: rechterkolom, voorlaatste bullet
Link> Stichting Beroepseer blog
Waarom zorg in Nederland juist níét tot de beste hoort (volledige tekst)
Lees dit, beleidsbepalers, Alsjeblieft. En doe er iets mee. Maak de zorg weer gezond!, VPHuisartsen
Gijs van Loef vat de gevolgen van het systeem nog eens puntig samen, aldus Jaap van den Heuvel, Bestuursvoorzitter Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk
Reacties lezers: Reactie opiniestuk
Waarom zorg in Nederland juist níét tot de beste hoort
2 mei 2019 – De tekst in de krant is fors ingekort (van 750 naar 450 woorden) en geeft de essentie goed weer. Lees hier de volledige tekstversie.
Gezondheidszorg staat voor een Existentieel vraagstuk
(Publiek of Privaat)
De Rijksoverheid heeft de afgelopen jaren bewust een te positief beeld geschetst van de medische gezondheidszorg. “Onze zorg behoort tot de beste van Europa” staat in het Regeerakkoord. Op basis van zelfstandig onderzoek, gevalideerd door deskundigen, heb ik vastgesteld dat de kwaliteit van de medische zorg in vergelijking met andere moderne Europese landen sinds 2006 geleidelijk aan terrein verliest.[1] Dit is opmerkelijk. Want waarom werd dit onderzoek niet gedaan door een van de kennisinstituten (SCP, CPB, Zorginstituut, WRR, Universiteiten)?
Het medisch zorgstelsel van gereguleerde marktwerking is niet goed doordacht. Er zijn twee fundamentele ontwerpfouten gemaakt. Ten eerste: Een patiënt, die wettelijk verplicht is te betalen voor zijn zorgbehoefte, is geen consument van zorg maar heeft recht op goede zorgverlening op basis van indicatiestelling door een gediplomeerde zorgverlener. Deze moreel-ethische dimensie van de zorg is uit het oog verloren. Ten tweede: Landelijke regie van het zorgaanbod, een planning van zorgvoorzieningen op landelijke schaal, is onmogelijk in een stelsel van concurrerende zorgverzekeraars. Dat zorgverzekeraars (overwegend) regionale monopolisten zijn doet hier niets aan af. Beide ontwerpfouten zijn terug te voeren op het probleem dat over de verhouding tussen het publieke en het private niet goed is nagedacht bij de invoering van de Zorgverzekeringswet in 2006.
De schizofrenie van het marktgedreven zorgstelsel laat zich ook op een andere manier typeren. De filosofie van marktwerking vraagt om inherent tegengesteld gedrag van de betrokkenen in de zorgverlening. Commerciële belangen en concurrentie moeten samengaan met vertrouwen en samenwerking. Wat de zorgeconomen ook beweren, deze tegenstelling – in menselijk gedrag en in het stelselontwerp – tart de logica. Het gaat namelijk in dit geval niet om een vorm van publiek-private samenwerking zoals we dat uit de praktijk en de leerboeken kennen.
Het marktdenken in de zorg leidt tot afsplitsing van zorgbedrijfjes die de patiënt niet als een mens maar als een gefragmenteerd wezen benaderen waaraan gesleuteld en verdiend kan worden. In de fragmentatie van lichaam en geest tot kleine diagnosebehandelbrokjes zitten de verdienmodellen. Profijtelijk zijn de klinieken voor electieve ingrepen (knie-, heup- en staaroperaties), maar voor de acute zorg, de complexe zorg en de chronische zorg die gezamenlijk veruit het grootste deel van de medische zorg vormen werkt het marktmechanisme niet, of zijn er kostbare gevolgen waar overheidssturing nodig is. Zoals nu weer bij het ziekenhuis in Boxmeer. Daar waar de mens zich niet laat opsplitsen zien we de meest schrijnende gevolgen van het marktdenken: in de specialistische GGZ en de jeugdzorg (een gemeentelijke taak). Hoe meer fragmentatie, hoe meer regels. Immers, patiëntveiligheid en zorgkwaliteit zijn absolute vereisten die altijd moeten worden geborgd. En ook dat geeft verdienmodellen. Maar wat is nu de essentie?
De versplintering van het zorgaanbod leidt tot complexere regelgeving met een toename van verantwoording, toezicht en dus: bureaucratie. Het leidt tot torenhoge indirecte kosten, een zeer verfijnd systeem van checks en balances ergo een complexe hybride zorgmachinerie die nooit af kan zijn, waardoor steeds minder geld beschikbaar is voor de zorg. OntRegelDeZorg? Nieuwe regels vervangen de geschrapte. Value Based Health Care? Waarom niet gewoon de patiënt vragen of hij/zij tevreden is? Hoe doelmatig is een systeem van 24 zorgverzekeraars met 55 polissen basisverzekering die allemaal hetzelfde zorgpakket aanbieden? Management staat centraal in het marktgedreven zorgstelsel in plaats van uitvoering. Is er wellicht een verband met het feit dat de zorg steeds minder aantrekkelijk wordt gevonden om in te werken en het toenemend gebrek aan gekwalificeerde zorgverleners (verpleegkundigen, triagisten, huisartsen, ouderengeneeskundigen e.a.)?
Er zijn teveel private krachten en er is te weinig publieke sturing in het zorgstelsel. Publiek is ondergeschikt gemaakt aan privaat, het moet juist andersom! Dit inzicht begint door te breken. Toen ik Kim Putters, directeur van het SCP en hoogleraar aan de Rotterdamse school waar het ‘zorg is business’-adagium gehuldigd wordt, hiermee in het openbaar confronteerde gaf hij volmondig toe dat deze analyse klopt (NZF-cafe d.d. 14/3/2019).
De gezondheidszorg staat voor een existentiële keuze. Een keuze die direct samenhangt met de vraag of de overheid de regie terugneemt en binnen publieke randvoorwaarden private zorgverlening en zinvolle innovaties faciliteert, of de omgekeerde situatie, waarbij private partijen de dienst blijven uitmaken en de publieke taak beperkt wordt tot het corrigeren van de collateral damage van echte marktwerking.
In het eerste geval kunnen we terugkeren naar de menselijke maat en staat de patiënt weer centraal, in het andere geval wordt de patiënt een dataverzameling, de zorgverlener een data-analist, krijgt Big Tech het voor het zeggen en zoekt iedereen het in het oerwoud van regels verder zelf maar uit.
voetnoot 1 Zelfstandig onderzoek van data OECD-Health at a Glance 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017. Gepubliceerd in Economisch Statistische Berichten. 2017;1 ‘Zorgstelsel op basis van samenwerking stelt patiënt centraal’.
Verschenen in:
deVolkskrant Waarom zorg in Nederland juist niet tot de beste behoort
Joop De gezondheidszorg staat voor een existentieel vraagstuk
1600+ Lezers
Business Insider Het Nederlands zorgsysteem deelt de patient op in stukjes 1750+ Lezers
Het Existentieel vraagstuk in schema – Publieke sturing of Privatisering (en publieke noodverbanden blijven aanleggen)?
Gijs van Loef 