NL heeft gezonde bevolking, maar een hoge oversterfte

225 views website – retweets van patienten, zorghoogleraren, huisartsen, verpleegkundigen, microbioloog, gezondheidswetenschapper, healthICTer

26 augustus – duiding van de oversterfte in Oostenrijk

Oostenrijk heeft net als Nederland al lange tijd een opvallend hoge oversterfte, beide landen piekten in het 4e kwartaal 2021. Ik heb er uitgebreid aandacht aan besteed. Maar beide landen tonen onderling markante verschillen.

De verklaring voor de hoge oversterfte in Oostenrijk lijkt een duidelijke (combinatie van) oorzaken te hebben. Op de risicofactoren scoort Oostenrijk het slechtste van de EU14 landen. Het land kent de hoogste alcoholconsumptie en op Frankrijk na het grootste aantal rokers. Ook qua obesitas doen Oostenrijkers het niet goed (9e plaats) en de luchtvervuiling in stedelijk gebied is ook relatief hoog/slecht. Maar Oostenrijk heeft geen oude bevolking, het aantal 65+ers is betrekkelijk klein. Eerder publiceerde ik deze tabel waarbij ik de conclusie trok dat Nederland een relatief gezonde bevolking heeft. Vandaar ook de titel van deze blog, die ik iets heb aangepast. (de url is ongewijzigd)

Het belang van een gezonde leefstijl om ernstige corona-infecties te vermijden werd recent aangetoond in een wetenschappelijke studie in het British Journal of Sports Medicine: https://bjsm.bmj.com/content/early/2022/07/07/bjsports-2022-105733

Toelichting: Er zijn 6 indicatoren. De relatieve score van elk land per indicator varieert van 1 (beste score, bijv. minste rokers en laagste % 80+) tot en met 14 (slechtste score, meeste rokers en hoogste % 80+). De relatieve scores worden per land opgeteld (RANK SUM). Dit geeft een eindresultaat (RANK). Bij gelijke waarden per indicator wordt de landscore gekallibreerd. Bijvoorbeeld: Belgie en Nederland scoren gelijk qua % rokers>15 jr. nl. 15,4%. Beide landen krijgen dezelfde rankscore, 5,5, het gemiddelde van de 5e en de 6e score. Portugal scoort 4e (14,2% rokers>15 jr.), UK scoort 7e (15,8% rokers>15 jr.)

Deze tabel komt uit de landenvergelijking, zie website. Opvallend is het hoog aantal artsen in Oostenrijk (1e plaats) en, samenhangend met de slechte gezondheid van de bevolking de hoge sterfte door hart- en vaatziekten (ischemische aandoeningen).

bron: https://gijsvanloef.nl/2022/04/29/update-landenvergelijking-eu14-oecd-health-at-a-glance-2021/

Wat verder nog opvalt is dat Oostenrijk, in tegenstelling tot Nederland, zeker sinds het begin van 2021 zeer intensief test op de aanwezigheid van het coronavirus. De zicht op de verspreiding van het virus is bijzonder groot!


22 mei 2022 – aanscherpingen en aanvullingen in tekst en beeld

Sinds het 4e kwartaal 2021 heeft Nederland met Oostenrijk de hoogste oversterfte van de EU14. Maar Nederland heeft een (veel) gezondere bevolking, de Population Health is aanzienlijk beter. Dit maakt de uitkomst voor ons land nog schrijnender.

Het Nederlandse zorgstelsel kan de zorgvraag niet meer aan. Er is een zorginfarct sinds het 4e kwartaal van 2021. Het historisch hoge ziekteverzuim is de meest in het oog springende verklaring. De torenhoogte oversterfte vanuit internationaal perspectief is het gevolg.

Met het ‘zorgstelsel’ doel ik op de gehele organisatie van de gezondheidszorg, waarin de staat verantwoordelijk is voor de opzet en inrichting. Binnen het zorgstelsel is er vraag (de zorgvraag, ‘zorgbehoefte’) en er is aanbod (capaciteit, hulpmiddelen, medicijnen). Tijdens de pandemie ontstaat er extra zorgvraag door het hoge aantal besmettingen en er wordt extra aanbod gecreeerd, zoals extra ‘bedden’ en vaccinaties. Dit is in het schema afgebeeld.

In mijn publicaties (categorie: oversterfte, excess mortality) ga ik in op het Zorgstelsel/Rijksoverheid, de aanbodkant, het dynamische aanbod en de dynamische vraag en de samenhang daartussen. Zie Antwoorden onderzoek oversterfte zijn deels al bekend. Maar aan de vraagkant, de ‘normale gezondheidstoestand van de bevolking’ zoals die was voordat de pandemie uitbrak, heb ik nog geen aandacht besteed. Ik noem het de Population Health.

Population Health

Om de Population Health van een land in kaart te brengen maak ik gebruik van beschikbare data. Het ligt voor de hand om rekening te houden met de bevolkingsopbouw (de vergrijzing) door te kijken naar het aantal 65+ers en het aantal 80+ers (Population Age) en om te kijken naar de kwetsbaarheid van de bevolking (Risk Factors), met vier indicatoren: het aantal rokers boven 15 jr., de alcohol consumptie, de mate van overgewicht boven 15 jr. en de luchtvervuiling. De OESO houdt deze vier Risk Factors bij in de publicatiereeks Health at a Glance.

Dit geeft het volgende overzicht van de Population Health van de EU14-landen:

Beoordeling Population Health

Hoe lager de totaalscore, hoe beter de PH. Het land met veruit de laagste totaalscore, het land dat veruit de beste PH heeft, is Noorwegen (RANK SUM 9,5!). Zweden komt met 25,5 op de 2e plaats. Nederland staat op de 4e plaats (33,5 punten), net iets meer dan Zwitserland (3e, 32,5 punten). Nederland heeft dus een bovengemiddeld gezonde bevolking, want een relatief lage score. De landen met de slechtste PH zijn Duitsland (14e, 69 punten is hoogste score) en Frankrijk (13e, 60,5 punten). Oostenrijk staat 11e (57 punten).

Het ligt voor de hand om de volgende indeling te maken.

Sinds het 4e kwartaal 2021 heeft Nederland de hoogste oversterfte van de EU14, met Oostenrijk. Maar Nederland heeft een (veel) gezondere bevolking, de Population Health is aanzienlijk beter. Dit maakt de uitkomst voor ons land nog schrijnender. De extreme personele problematiek (ziekteverzuim, verloop) laat diepe sporen na.

Bronnen

https://www.statista.com/statistics/1105835/share-of-elderly-population-in-europe-by-country/

https://www.oecd.org/health/health-at-a-glance/

#oversterfte – publicatiereeks

633 views – BLOG AFGESLOTEN, GEEN UPDATEs

Zie: https://gijsvanloef.nl/2023/01/07/3-lopende-oversterfte-dossiers-voorspelling-oversterfte-cbs-oversterfte-oversterfte-eu14-2022/

oversterfte t/m week 50 2022 (schatting)

doorlopende updates – EXCESS MORTALITY RANKING 2022 EU14 





 

oversterfte in juni

https://twitter.com/GijsvanLoef/status/1544199821883588608


 

ministerie deelde vroege kennis over pandemie niet met zorgsector

https://twitter.com/GijsvanLoef/status/1541305821820321793


 

mijn redeneerlijn – in gesprek met Eline van den Broek, lid klankbordgroep oversterfte onderzoek RIVM/CBS, zie verder bij voetnoten. Helaas reageert ze niet meer, muv. de reactie op 8 juli jl.

https://twitter.com/GijsvanLoef/status/1540689332981248002


 

24 juni – verwarring over de oorzaken van oversterfte in de media. Lees: 


 

discussie met het CBS over de berichtgeving

https://gijsvanloef.nl/2022/05/27/is-berichtgeving-cbs-oversterfte-objectief/

 


 

De oversterfte-publicatiereeks begint oudjaar 2021. Enkele blogs worden regelmatig geactualiseerd o.b.v. de nieuwste cijfers (excess mortality EU14: wekelijks; ziekteverzuim).

Op oudjaar schreef ik de blog ‘Oversterfte de belangrijkste indicator kwaliteit zorgstelsel bij pandemie‘. De blog werd veel gelezen. Het was het begin van een reeks korte blogs – zoals u van mij gewend bent – over de oversterfte als gevolg van de corona pandemie in internationaal vergelijkend opzicht.

Hoe presteert Nederland qua oversterfte in vergelijking met de andere 13 modern europese landen met meer dan 5 miljoen inwoners? (EU14) (1)

Vanaf 2016 vergelijk ik de prestaties van de zorgstelsels van deze 14 landen. (2)

Op mijn website kunt u alle publicaties terugvinden.

De oversterfte is een bijzondere indicator. Immers, het geeft het uiteindelijke resultaat neer van alle medische zorg die gericht is op het verlengen van de levensduur van individuele mensen in vergelijking met de verwachte levensduur van mensen in normale, niet-pandemische tijden.

Mijn definitie van oversterfte is:

De oversterfte is de afwijking ten opzichte van de gemiddelde sterfte in de afgelopen jaren in een bepaalde periode, de periode van de coronapandemie (start 1e kwartaal 2020). In de oversterfte zijn alle doodsoorzaken meegerekend, de vervroegde sterfte door het virus, vaak gevolgd door een korte ondersterfte, maar ook de sterfte als gevolg van fataal gebleken uitgestelde zorg en de normale sterfte.

publicatiereeks #oversterfte

3 Bronnen: CBS (Nederland); http://www.ourworldindata.org; http://www.github.com (beiden internationaal)

NB Ruben van Gaalen (CBS) bevestigde mijn oordeel, van de Volkskrant heb ik niets vernomen

Voetnoten

(1) Ierland heeft inmiddels ook meer dan 5 miljoen inwoners, in 2016 nog niet. Mogelijk voeg ik Ierland toe aan de landenvergelijking, dat wordt dan de EU15. Er zijn weinig oversterfte data van Ierland.

(2) Zie verder> https://gijsvanloef.nl/2017/10/08/nederlands-private-zorgstelsel-is-inferieur-dure-zorg-van-middelmatige-kwaliteit/ ; https://gijsvanloef.nl/2016/09/21/de-gezondheidszorg-in-14-moderne-europese-landen-kwaliteit-versus-kosten/ ; ESB 1/2017

 
commentaar > Eline van den Broek op LinkedIn (juni 2022)
 
Eline: “Voor iedereen die graag met mij de discussie wil aangaan over Oversterfte en of er wel of niet mensen zijn gestorven doordat ze te laat zijn geholpen omdat coronapatiënten voor gingen: laten we de data even afwachten. Want ik weet het niet. En jullie weten het ook niet.” – 25 juni 2022

Het gaat erg slecht met de Nederlandse zorg (twitter)

35.000+ views twitter, interactie ratio 4,7%

(draadje) Op basis van onafhankelijk onderzoek stel ik vast…

7/ Italie, Spanje, Denemarken, Belgie; 8/ Zweden, Finland, Zwitserland, Frankrijk
9/ Oostenrijk, EU14, Noorwegen, Nederland; 10/ Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Portugal

3 Belangrijkste inzichten zorgsysteem

479 views

Serieuze onafhankelijke overwegingen – Armand Girbes

In de afgelopen jaren heb ik – onbetaald, dus onafhankelijk – onderzoek gedaan naar het functioneren van het stelsel van de gezondheidszorg met de focus op de medische zorg: de Zorgverzekeringswet, waar ongeveer de helft van alle uitgaven gedaan worden (45 miljard). De drie belangrijkste inzichten zijn, van nieuw naar oud:

3e (heden) – Het zorgstelsel is sinds de pandemie structureel overbelast, er is sprake van een #zorginfarct. Dit uit zich in de ultieme indicator, de oversterfte. In het 4e kwartaal van 2021 (zorgstelsels van alle landen hebben anderhalf jaar de tijd gehad zich aan te passen), was de oversterfte in Nederland het hoogste in modern europa (EU14). De kwaliteit gaat nu (verder) achteruit.

2e (2019) – De ingevoerde marktwerking leidt niet tot betere kwaliteit van de zorg, maar tot meer bureaucratie en een verschuiving van uitgaven naar ‘control’ in plaats van zorgverlening (uitvoering). Complexe patienten (comorbiditeit, geestelijke gezondheidszorg, jeugdzorg) zijn slechter af. De argumenten heb ik in artikelen en blogs uiteen gezet.

https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/waarom-zorg-in-nederland-juist-niet-tot-de-beste-hoort~b784a3eb/

NB https://www.radboudumc.nl/nieuws/2021/15-jaar-marktwerking-in-de-gezondheidszorg

1e (2016 – 2018) – De medische zorg in Nederland is niet de beste van europa, zoals beweerd door politici, bestuurders en decisionmakers. Sinds de invoering van de gereguleerde marktwerking zijn de kosten sterk gestegen tot 2012, daarna zijn de kosten bevroren (relatieve daling van het aandeel in %BNP) en is de kwaliteit achteruit gegaan. De nederlandse zorg is hooguit een goede europese middenmotor.

https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/nederlandse-zorg-valt-van-haar-voetstuk.htm

Accepteren van oversterfte? (verzoek om toelichting)

Verzoek aan Peter van der Voort (Hoogleraar Intensivist UMCG, senator D66) met een cc. aan Annelien Bredenoord (rector magnificus Erasmus Universiteit, senator D66), om een en ander te verduidelijken.

Toelichting: unieke oversterfte Nederland (2021)

update grafieken 26 feb. – Deze blog is een toelichting op de analyse ‘Antwoorden onderzoek oversterfte zijn deels al bekend‘.

De oversterfte in Nederland gedurende de laatste coronagolf was extreem en het hoogste in modern Europa (EU14). In de grafieken (zie ‘Antwoorden onderzoek oversterfte zijn deels al bekend’) is de laatste golf weergegeven met het tijdinterval 3 okt. 2021 – heden. Als we een ruimer tijdvak nemen en de oversterfte in EU14 bezien vanaf de laatste hoge pieken van jan. 2021, met het tijdinterval vanaf 28 feb. 2021 – heden, dan zien we nog steeds de unieke piek van Nederland eind 2021, als enig land boven de +40%. Hier zijn achtereenvolgens afgebeeld de grafieken van EU14 en de landen met een piek gedurende het gehele tijdinterval, Italie (+ 28% in maart 2021), Spanje (+25% in aug. 2021), Nederland en Oostenrijk (een na hoogste piek overall) en, als referentieland, Denemarken.

EU14
Italie (oude grafiek, geen nieuwe data)
Spanje
Nederland
Oostenrijk
Denemarken

Bronnen:

ourworldindata.org

3 Uitspraken over ons coronabeleid obv. data

twitter, 17 jan. 2022

Bronnen:

de 7 golven, bron: ourworldindata, 19 jan. 2022