RIVM; Hans Brug (vrz., zie o.a. email van 24/11/’25)
Centraal Bureau voor de Statistiek; Ruben van Gaalen
vanLoef Research Zoekt contact met (onbekende) deskundigen op het gebied van sterftecijfers/demografie/levensverwachting om kennis te kunnen delen. vanLoef Research stelt op basis van verschillende openbare (en open source) databronnen vast dat Nederland exceptionele oversterfte kent sinds 2020, het jaar van de uitbraak van het coronavirus. Regering en Tweede Kamer zijn op de hoogte (er is zelfs een brief van de Regering, zie link), maar kunnen de analyse niet weerleggen. Het demissionair kabinet verwijst naar het RIVM en het CBS.
Oversterfte leidt tot een dalende levensverwachting.
Uit de nieuwste cijfers van Eurostat blijkt dat Nederland het enige land in West-Europa is waar de levensverwachting is gedaald sinds 2019. Deskundigen van het CBS en het RIVM reageren niet op deze analyses. Het RIVM (dat eenmaal officieel reageerde, zomer ’24) reageert niet meer op verzoeken. NB vanLoef Research heeft het RIVM driemaal gewezen op onjuiste (te positieve) berichtgeving over de Levensverwachting bij geboorte en driemaal heeft het RIVM moeten corrigeren. Zonder openlijke rectificatie.
Universiteiten, noch andere onderzoeksinstituten laten van zich horen. De wellicht enige kwaliteitskrant die we nog hebben, de Volkskrant, betwist de analyse zonder steekhoudende argumenten.
Nederland heeft recht op het kennen van de waarheid!
Wat doe ik? Beoefening van kritische wetenschap. Mijn bijdragen liggen in de onafhankelijke analyse van de werking van de marktgedreven zorg op basis van een integrale kennisbenadering en analyse van cijfers/kengetallen en oplossingsvoorstellen. De ontwikkelde kengetallen (oa. oversterfte; arbeidstekort) worden inmiddels breed geaccepteerd. Tevens ontwerpen van een beter, ander zorgstelsel (kwalitatief, financieel).
Wat kunt u doen? Steun dit onafhankelijk onderzoek door het te delen en/of neem contact met mij op. U kunt ook doneren en dan een bijdrage storten op bankrekening NL93 INGB 0104514876 t.n.v. van Loef Research & Consult.
De brief van de Secretarissen-Generaal van de Rijksoverheid aan informateur van Haersma Buma noemt de zorg als topprioriteit naast de welbekende trits ‘wonen/migratie/klimaat/defensie&veiligheid/stikstof’ (#WMKDS). Zo lezen we in de aanhef:
De SG van het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, Jan Hendrik Dronkers, doet er zelfs nog een schepje bovenop. Op Linkedin schrijft hij “Nederland staat voor grote uitdagingen: een woning vinden is lastig, de zorg staat onder druk, en ook thema’s als migratie, stikstof en klimaat vragen om oplossingen.”
Mijn reactie bij de SG … en iets aangepast als eigen post op LinkedIn (met dezelfde strekking)
Veelzeggend is dat u de zorg als tweede noemt. In de SG-brief komt de zorg op de zesde plaats, na de bekende trits ‘wonen, migratie, klimaat, defensie/veiligheid, stikstof’. Helaas lees ik niet in de SG-brief dat er concrete voorstellen zijn m.b.t. de zorg. Dat lijkt me niet alleen een gemiste kans, maar meer dan dat: het is niet verantwoord. Het Nederlands zorgsysteem is volgens The Lancet Global Health (aug. ’25) in wereldwijd opzicht, gegeven onze hoge ontwikkelingsstandaard, bijzonder ondoelmatig. De kwaliteit en de toegankelijkheid van de zorg moet en kan omhoog door vergaande vereenvoudiging van regelgeving (het schrappen van ondoelmatigheden) waardoor middelen vrijkomen voor ruimere voorzieningen. Maar dit vereist wel een paradigma wisseling: Publiek moet boven privaat i.p.v. omgekeerd, zoals sinds 2006 in Nederland het geval is. Corona heeft daarbij aangetoond dat dit private sturingsmodel ook niet werkt bij een crisis (virus; oorlog).
Een bloemlezing van enkele reacties op de analyses van de oversterfte en de achterblijvende levensverwachting. Van nieuw naar oud. Met enkele links naar publicaties waarin deze reacties eerder zijn opgenomen. De oudste commentaren zijn van januari 2024 bij het verschijnen van ‘Oversterfte in Nederland in Europa‘. Onder deze commentatoren zijn zeven hoogleraren en zeker tien PhD’s (hoeveel precies, doet het er eigenlijk toe?). Likes, reposts e.d. op LinkedIn en andere social media niet meegenomen.
It’s really an issue that the Dutch health system hardly is able to adequately adapt to the changing needs and context of society – Nick Guldemond, Professor Healthcare & Public Health
Heel goed, Anne Laning, dat je dit mede onder verwijzing naar Gijs van Loef opnieuw onder de loep neemt. – Willy Spaan , Professor Emeritus Virology and former chair of JBZ, LUMC and NFU.
De hoogste oversterfte (in principe het eindpunt van gezondheidszorg) betekent dat je onze gezondheidszorg en de organisatie daarvan ter discussie zou moeten stellen. Dat is problematisch vanwege de vele en grote financiële belangen. Partij ideologie van mn VVD verhinderd fundamentele veranderingen. – Herman Suichies, oud huisarts (PhD)
De oversterfte schreeuwt om een verontwaardiging, daad, actie maar daar zijn wij niet goed in. Liever een beetje pappen en nathouden. – Kees Gaemers
Ik zie je berichten over de oversterfte en achterblijvende levensverwachting voorbij komen. Voor mij zijn dat inzichten die ertoe hebben geleid dat mijn boek, lang uitgesteld, er toch is gekomen – Danka Stuijver, huisarts en columnist de Volkskrant(boek: Dit kost ons de zorg; PhD)
(2e) Het krijgt opvallend weinig aandacht en dat is op zijn zachtst gezegd bizar; (1e) Geef ze een lesje Gijs – Armand Girbes, Professor Intensive Care Medicine & Clinical Pharmacologist (boek: Zieke Zorg)
‘Kritische analyse: Het falende Nederlandse zorgstelsel en de rol van de journalistiek’ – Edward Kriek, huisarts met 35 jaar werkervaring
Goed gedaan Gijs ! Bizar dat we dit zelf kunnen uitrekenen met HMD, en tegelijkertijd voor de verschillende strategische groepen, zoals je in een plaatje hebt laten zien. Enfin, de conclusie is/wordt: NL is ca. de slechtste in de benchmark – Peter Spitters, Alle Burgers
Goed zo Gijs. Knap gedaan. Nu nog zien of deze aangenomen motie ook uitgevoerd wordt – Ellen van der Leeden
Top Gijs, helaas heb ik niet veel vertrouwen in het antwoord dat moet worden gegeven. Ik vraag mij in gemoede af hoe het is te voorkomen dat de Nederlandse burger opnieuw met een kluitje in het riet wordt gestuurd of zo je wilt, opnieuw wordt belazerd. Kennelijk spelen er grote belangen en is de integriteit daaraan ondergeschikt – Dick van der Zon, oud directeur Accountantsdienst Amsterdam
Mijn complimenten Gijs voor het onder de aandacht blijven brengen van de oversterfte sinds 2020 – John Jacobs, medical data scientist en immunoloog (PhD)
U heeft preciezer gerekend dan wij (…) We gaan kijken hoe we dit aan kunnen passen en zo snel mogelijk een nieuwe grafiek publiceren – RIVM
Deze analyse van Gijs over de oversterfte sluit de vaccins als reden toch wel uit – Ad Huizer
Thank you very much for your figures. They are very informative and striking – Domantas Jasilionis (MPIDR), member of the HMD executive board, country expert, lead researcher
Goed artikel. Hulde voor jou. Het is feitelijk gebracht en daar kan men niet om heen. Ik had natuurlijk al min of meer inzage gehad, maar dit geheel is sterker dan de aparte onderdelen. – Ben Zegers, emeritus hoogleraar Pediatrische immunologie
Hoe lang duurt dat zwijgen, het ontkennen – Astrid Odile de Visser, directeur-bestuurder in de zorg
De grote landelijke kranten lijken heel terughoudend mbt informatie die niet van de geijkte instituties komt. Dat is nogal een verbeterpuntje, want ook de instituties horen tot de staat die door de journalistiek gecontroleerd hoort te worden – Marie Thérèse Woltering
Prima Gijs, ik hoop dat de Volkskrant de uitdaging oppakt, maar heb daar verder weinig vertrouwen in, gezien hun relatie tot VWS en RIVM. (…) En de media blijven dit verzwijgen op last van onze overheid, even als de meer dan 700.000 langdurig zieken die niet kunnen werken, zie cijfers de Volkskrant – Guus Brugman
Een juridisch opgeleide politicus die probeert om zorgprofessionals en wetenschappers te overtuigen van zijn gelijk inzake marktwerking in de zorg. Daar zijn we nu wel een keertje klaar mee Arno Rutte. Stop er nu maar mee, je wordt door Gijs de oren gewassen – Roel Fresow, plastisch chirurg
Goed dat je het geactualiseerd hebt, het sluit aan bij mijn eerdere conclusie over de periode oktober 2021 t/m juli 2022 – Anne Laning, toezichthouder, internal auditor, PhD onderzoeker en docent
Het is toch op zijn minst merkwaardig dat het Ministerie van Volksgezondheid deze publikatie niet omarmt. Uit deze publicatie blijkt onomstotelijk dat vaccinatie zinvol/aanbevelenswaardig en dat het de volksgezondheid dient. Dat raakt de missie van het Ministerie van Volksgezondheid. Of heeft het Ministerie van Volksgezondheid een geheime agenda en wil het aldus kosten besparen door het sterftecijfer zoveel mogelijk te laten stijgen? – Dick van der Zon
“Het klopt dat de positie van Portugal tijdelijk verkeerd heeft gestaan op de pagina. Dat heeft u scherp gezien” – Hans Brug, directeur-generaal RIVM
Het is zeer te betreuren en feitelijk onacceptabel dat het RIVM in haar publicaties kennelijk ‘niet integer’ en ‘niet transparant’ gedrag vertoont. De kernwaarden van de RIVM zijn: “Deskundig, betrouwbaar en onafhankelijk”. Het in haar publicaties getoonde gedrag is in strijd met de kernwaarde “betrouwbaar”, ook wordt ernstig afbreuk gedaan aan de kernwaarde “onafhankelijk”. Ik adviseer de Algemene Rekenkamer onderzoek te doen vanwege de ernst hiervan– Dick van der Zon
Als je het verhaal leest, dan hoop je stilletjes dat het over een ander land heel ver weg ergens achter de Oeral gaat. Maar nee, we zijn het zelf – Jaap van den Heuvel, interim CEO St. Maartenskliniek en emeritus hoogleraar Healthcare Management, tevens columnist
Dank Gijs, belangrijk werk! – Robert Kreis, gepensioneerd chirurg en emeritus hoogleraar Brandwondenzorg VUmc, tevens columnist
Gijs heeft werkelijk onnavolgbaar werk verricht. En er ligt niemand wakker van – Caren Kunst, zorgverlener in de palliatief terminale zorg
Met uitgebreide analyses zet Gijs alle coronafeiten nog eenmaal op een rij. Ik kijk uit naar de reacties van de vele deskundigen die ons land inmiddels rijk is. Hopelijk kunnen we nu eindelijk de rijen eens sluiten – Jaap van den Heuvel
Bijgaand stuur ik u - na peer review van vier deskundigen- de reactie op de Beslisnota en brief van de staatssecretaris VWS over het rapport ‘Waarom is de oversterfte in Nederland zo hoog?
De oversterfte is in Nederland na corona aanzienlijk hoger dan in andere West-Europese landen, terwijl de relatieve levensverwachting gedaald is. Ook is het ziekteverzuim sinds corona toegenomen, vooral in de gezondheidszorg. Dit wijst allemaal op een grotere impact van corona op de gezondheid en de economie in Nederland, dan in de andere genoemde landen.
De kengetallen/Key Performance Indicators (oversterfte; levensverwachting bij geboorte; ziekteverzuim en arbeidstekort in de zorg) worden onvoldoende in beeld gebracht door het RIVM en het CBS.
Wat doe ik? Kritische wetenschap. Mijn bijdragen liggen in de onafhankelijke analyse van de werking van de marktgedreven zorg op basis van een integrale kennisbenadering en analyse van cijfers/kengetallen en oplossingsvoorstellen. De ontwikkelde kengetallen (oa. oversterfte; arbeidstekort) worden inmiddels breed geaccepteerd. Tevens ontwerpen van een beter, ander zorgstelsel (kwalitatief, financieel).
Wat kunt u doen? Steun dit onafhankelijk onderzoek door het te delen en/of neem contact met mij op. U kunt ook doneren en dan een bijdrage storten op bankrekening NL93 INGB 0104514876 t.n.v. van Loef Research & Consult.
4 juli 2025 – update. De verschillen met de vorige versie zijn verwaarloosbaar klein.
3 mei 2025 – Deze week publiceerde Ourworldindata nieuwe cijfers van excess mortality. De data zijn verwerkt in een grafiek die de gemiddelde oversterfte per land (E14) weergeeft in de vijf pandemische jaren 2020-2024 op basis van de baseline 2015-2019. Landenscore en ranking:
De excess mortality (oversterfte) is per land berekend door het optellen (+%) en aftrekken (-%) van de weekpercentages van de sterfte vanaf de 1e week van het jaar tot de meest recente week van het jaar, gedeeld door het aantal weken. De cijfers van ourworldindata zijn de brondata. De uitkomst is het oversterfte-, dan wel ondersterfte percentage. De tabel Excess Mortality Ranking E14 is een exacte weergave van Ourworldindata (zie grafiek hieronder) in de vorm van een staafdiagram.
Wat doe ik? Kritische wetenschap. Mijn bijdragen liggen in de onafhankelijke analyse van de werking van de marktgedreven zorg op basis van een integrale kennisbenadering en analyse van cijfers/kengetallen en oplossingsvoorstellen. De ontwikkelde kengetallen (oa. oversterfte; arbeidstekort) worden inmiddels breed geaccepteerd. Tevens ontwerpen van een beter, ander zorgstelsel (kwalitatief, financieel).
Wat kunt u doen? Steun dit onafhankelijk onderzoek door het te delen en/of neem contact met mij op. U kunt ook doneren en dan een bijdrage storten op bankrekening NL93 INGB 0104514876 t.n.v. van Loef Research & Consult.
Sinds de uitbraak van corona had Nederland in 52 verschillende weken een oversterfte van minstens 20% – periode 2020-2024. Anders gezegd: in 20% van alle weken, dat is een score van ‘1 op 5’. Laat dit op u inwerken.
Alleen Portugal komt in de buurt met 43 weken, de andere landen zitten onder de 40.
Wat doe ik? Kritische wetenschap. Mijn bijdragen liggen in de onafhankelijke analyse van de werking van de marktgedreven zorg op basis van een integrale kennisbenadering en analyse van cijfers/kengetallen en oplossingsvoorstellen. De ontwikkelde kengetallen (oa. oversterfte; arbeidstekort) worden inmiddels breed geaccepteerd. Tevens ontwerpen van een beter, ander zorgstelsel (kwalitatief, financieel).
Wat kunt u doen? Steun dit onafhankelijk onderzoek door het te delen en/of neem contact met mij op. U kunt ook doneren en dan een bijdrage storten op bankrekening NL93 INGB 0104514876 t.n.v. van Loef Research & Consult.
NEDERLAND HEEFT DE GROOTSTE OVERSTERFTE VAN WEST-EUROPA SINDS CORONA - DIT IS AL EERDER VASTGESTELD EN HET WORDT STEEDS OPNIEUW BEVESTIGD O.B.V. NIEUWE DATA.
9 december 2025 – 7e update
Schokkende cijfers van ons land, telkens weer… De oversterfte in Nederland stijgt naar 14,6% dit jaar. Het verschil met runner-up Noorwegen bedraagt vier-en-een-half volle procentpunten! België scoort slechts 3,2% oversterfte. De zo geplaagde en verguisde NHS (Verenigd Koninkrijk) blijkt qua oversterfte dit jaar een keurige middenmotor. Data t/m medio oktober van twaalf landen. NB: Geen data 2025 van Zweden en Ierland.
De excess mortality (oversterfte) is per land berekend door het optellen (+%) en aftrekken (-%) van de weekpercentages van de sterfte vanaf de 1e week van het jaar tot de meest recente week van het jaar, gedeeld door het aantal weken. De cijfers van ourworldindata zijn de brondata. De uitkomst is het oversterfte-, dan wel ondersterfte percentage. De tabel Excess Mortality Ranking E14 is een exacte weergave van ourworldindata (zie grafieken hieronder) in de vorm van een staafdiagram.
De oversterfte (sinds covid19) weerspiegelt de kwaliteit van de gezondheidszorg van landen. De Levensverwachting bij geboorte is volgens de zorgwetenschap de belangrijkste indicator (Key Performance Indicator) van de kwaliteit van de gezondheidszorg in een land. Hoge oversterfte correleert met een dalende levensverwachting.Nederland is het enige land waar de levensverwachting daalt sinds covid19. De oversterfte is met andere woorden, ongeacht de precieze oorzaken (denk aan onder meer: lage vaccinatiegraad; ondercapaciteit 1e lijn; te weinig geneesmiddelen; etc.) een harde indicator van een falend zorgstelsel.
28 oktober 2025 – 6e update
Geen nieuwe cijfers Nederland: 13,86% oversterfte in 2025. Ruim drie procentpunten meer dan Portugal, dat met 10,7% de op een na hoogste oversterfte heeft en dat deze zomer geteisterd werd door hitte en bosbranden. NB Relatief hoge oversterfte in de drie Scandinavische landen Noorwegen, Finland en Denemarken. NB2 Het Verenigd Koninkrijk – waar ook een zorginfarct heerst – heeft een respectabele oversterfte van ‘slechts’ 7%. De NHS-cijfers zijn vanaf eerste publicatiedatum uiterst betrouwbaar.
2 oktober 2025 – 5e update
Nieuwe data van negen landen tot uiterlijk 14 sept. De gemiddelde oversterfte van Nederland stijgt naar 13,86%. Portugal komt nu uit op 10,69%, gevolgd door twee Scandinavische landen. Nog steeds geen data van Zweden en Ierland. België noteert een bescheiden 2,63% oversterfte.
Grafieken: 1) alle landen; 2) Nederland; 3) België; 4) Portugal
2 september 2025 – 4e update
In 2025 ‘scoort’ NL ca. 13,5% oversterfte (baseline 2015-2019), als enig land boven de 10%. Portugal is deze zomer zwaar getroffen (hittegolf; bosbranden).
De oversterfte (sinds covid19) weerspiegelt de kwaliteit van de gezondheidszorg van naties. Oversterfte en Levensverwachting zijn twee zijden van dezelfde ‘medaille’. De Levensverwachting bij geboorte is volgens de zorgwetenschap de belangrijkste indicator (KPI) van de kwaliteit van de gezondheidszorg in een land. Hoge oversterfte is, met andere woorden, een harde indicator van een falend zorgstelsel. NB De effectiviteit van vaccinatie tegen covid19 speelt een rol.
29 juli 2025 – 3e update
Nederland heeft dit jaar veruit de grootste oversterfte van alle landen: 10,54%. Het verschil met Portugal, (dat een opmerkelijke 30% oversterfte piek noteert in de meest recente week en daardoor Duitsland inhaalt), is 2,5 volle procentpunten. België heeft geen nieuwe cijfers en blijft op een lage 3,88%. Evenmin nieuwe cijfers van Italië, Finland en Frankrijk. In totaal zijn er acht landen met weekcijfers van het eerste halfjaar.
2 juli 2025 – 2e update (3e versie)
Geen data van Ierland en Zweden. Baseline 2015-2019. De oversterfte is dit jaar afgetekend het grootste in Nederland: 9,27%. Dit is twee procentpunten hoger dan Duitsland (7,38%). België scoort relatief laag met een oversterfte van 3,88%. Italië scoort (als enig land) een opmerkelijke ondersterfte: -4,08%. Tenslotte is de grote correctie van Zwitserland opvallend, het komt nu uit op een meer realistisch lijkende 2,5% – we hebben dit al vaker gezien.
NB Acht landen hebben weekcijfers van minimaal 22 weken, waaronder Nederland.
30 mei / 2 juni 2025 – 2e versie
Dit is de eerste vrijwel complete EMR van 2025. Van Italië en Zweden onbreken nog de cijfers. Ierland wordt toegevoegd (dan wordt het E15, geen cijfers). De cijfers zijn op basis van 3 tot 4 maanden en geven daardoor voor het eerst een tamelijk betrouwbaar beeld van de huidige oversterfte in West-Europa, gemeten o.b.v. de baseline 2015-2019. Nederland heeft het hoogste oversterfte percentage: 8,56%. De ondersterfte van Zwitserland is opvallend: – 7,55%.
30 april 2025 – 1e versie
Alleen de landen met minimaal data van 7 weken.
Wat doe ik? Kritische wetenschap. Mijn bijdragen liggen in de onafhankelijke analyse van de werking van de marktgedreven zorg op basis van een integrale kennisbenadering en analyse van cijfers/kengetallen en oplossingsvoorstellen. De ontwikkelde kengetallen (oa. oversterfte; arbeidstekort) worden inmiddels breed geaccepteerd. Tevens ontwerpen van een beter, ander zorgstelsel (kwalitatief, financieel).
Wat kunt u doen? Steun dit onafhankelijk onderzoek door het te delen en/of neem contact met mij op. U kunt ook doneren en dan een bijdrage storten op bankrekening NL93 INGB 0104514876 t.n.v. van Loef Research & Consult.
Gijs van Loef 