In het AD van 25 maart jl. staat een lezenswaardig interview met Dr. John. J.L. Jacobs, immunoloog en medical data scientist, waarmee ik enkele coproducties maakte (Platform Betrouwbare Zorgcijfers).
Enkele co-producties:
De Corona Scenario Analyse van 14 maart 2020 was wellicht de eerste in de openbaarheid gebrachte cijfermatig onderbouwde voorspelling van de omvang van de epidemie in Nederland.
‘Als Marian Kaljouw dinsdagmiddag na haar afscheidsreceptie het pand van de Nederlandse Zorgautoriteit uitloopt, heeft ze bijna vijftig jaar in de zorg gewerkt. Begonnen als verpleegkundige in Vlissingen, en na diverse bestuursfuncties geëindigd als bestuursvoorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit, een van de invloedrijkste posities in de Nederlandse zorg’, aldus Michiel van der Geest in de Volkskrant.
Bij haar afscheid staat de zorg voor grotere veranderingen dan ooit tevoren, zegt Kaljouw.
Op twitter neem ik het gesprek door in een draadje van 28 tweets
In de laatste tweet maak ik de balans op, op basis van de vragen die aan Marian gesteld zijn en de gegeven antwoorden.
De zorg staat voor een grotere verandering dan ooit tevoren: ‘Alles blijven doen wat we doen, dat kán… https://t.co/nCACJGT7JP via @volkskrant Een fascinerend gesprek. "Waarom sturen we nog altijd ouderen die palliatieve zorg krijgen naar de spoedeisende hulp?" – Gebeurd dat?
We beginnen bij het begin. @MKaljouw: "De zorg moet radicaal veranderen." Want: dreigende ontoegankelijkheid. Dat klinkt niet als een héél urgent, dus waarom 'radicaal anders'? Waarom zegt ze niets over de extreme oversterfte, het bewijs dat ons 🇳🇱 marktzorgstelsel niet werkt!?
@MKaljouw "Er zijn 2,5 miljoen kwetsbare mensen in onze samenleving." Er zijn 3,5 miljoen 65+ers (niet alle even kwetsbaar); 1 op de 8 houdt langdurig klachten na coronabesmetting, dat zijn er wellicht een miljoen? NB Ook zonder dubbeltelling lijkt die 2,5 aan de lage kant.
@michielgeest: Een vd belangrijkste taken vd NZa, waar u 8 jaar de baas bent geweest, is toezien op de toegankelijkheid van de zorg. Wat is er misgegaan?@MKaljouw: "Was het maar zo dat één Zorgautoriteit de wachtlijsten kan wegwerken."
@michielgeest: Waarom hebben verzekeraars nog nooit een waarschuwing of een boete gekregen van de NZa?@MKaljouw: "Als je alle problemen zou kunnen oplossen met boetes, dan zou het wel heel makkelijk georganiseerd zijn."
Waarom geen boetes aan @ZNnieuws!? Moet het moeilijk zijn?
Maw.: intramurale capaciteit buiten de ziekenhuizen gesaneerd. En 🇳🇱 heeft een beperkte capaciteit aan ziekenhuisbedden en IC. (zie afb.), waar zelfs op GESTUURD werd met het CORONABELEID.
@MKaljouw: "Mensen verwachten dat we alles blijven doen wat we doen. Maar dat kán niet meer."
Met de marktwerking is de doos van pandora geopend in de sector waarin hyperspecialisatie de norm is en iedereen wel zijn verdienmodel heeft. In de cardiologie zien we nu de ongelukken.
@MKaljouw: "Die ontwikkeling vergt van de zorg een enorme transitie, nog veel groter dan de invoering van het huidige zorgstelsel in 2006. Het is de discussie over de kinderhartchirurgie, maar dan keer duizend."
Dit Zijn Opeens Hele Grote Woorden… Hoe moeten we dit nu duiden?
@MKaljouw vervolgt: "Er kunnen misschien best wat ziekenhuizen weg, maar ze moeten in elk geval veranderen van portfolio en identiteit."
In mijn optiek betekent dit dat Zorg weer een Publieke Taak wordt, waarbij marktpartijen zinvolle bijdragen leveren en niet andersom zoals nu. pic.twitter.com/fWcU2YNfn5
Hard oordeel… Ik heb inderdaad niet gemerkt dat de @Zorgautoriteit de afgelopen decennia als marktmeester in de zorg heeft voorkómen dat de zorg aan de markt ten onder ging. Heeft de NZa als toezichthouder van zorgverzekeraars ooit een verzekeraar op de vingers getikt? https://t.co/C45CcARq8R
Kabinet schrapt laatste coronamaatregelen: testen en thuisblijven niet meer nodig https://t.co/Bb3FjRP2eK via @NOS Politiek afscheid van corona. Zelden hebben woorden zoveel 'betekenislagen' gehad.
De krachtige maatschappelijke tegenbeweging(en), die vele verschijningsvormen kende door de tijd heen en nog steeds, zoals Herstel-NL, de 'wappies', @ArtsenC, protestemmen bij @ongehoordnedtv enz. wordt de wind definitief uit de zeilen genomen.
6 Maart jl. twitterde ik opnieuw over de presentatie van de oversterfte cijfers van en door het CBS. Op 3 februari 2023 kwam het CBS namelijk met het persbericht “Eind januari geen oversterfte meer”. Zie de afbeelding van het persbericht met rechts mijn commentaar.
Mijn kritiek is twee-ledig:
het CBS vervormt de maand januari tot een periode van 4 weken = 28 dagen, de weken 1 beginnend op 2 januari t/m 4 eindigend op 29 januari. Alhoewel het CBS dit uitlegt in de 2e alinea van de tekst ontstaat hierdoor het beeld dat het over de (gehele) maand januari gaat. In de 1e tekstalinea wordt het ‘frame’ gezet dat het over de hele maand januari gaat. Het weglaten van drie dagen heeft grote gevolgen voor de cijfers;
Het CBS weet dat er zgn. ‘plusmutaties’ komen, omdat er vertraging optreedt in de aanlevering (input) van geregistreerde overlijdens. Niet alle sterfgevallen zijn na een week bekend en dat is verklaarbaar. Het werkelijk aantal overlijdens in een week valt daardoor altijd hoger uit dan de eerste ‘batch’ op basis waarvan het CBS het persbericht, zoals hier: “Eind januari geen oversterfte meer”, naar buiten brengt. Men kan die plusmutaties natuurlijk berekenen!
Toelichting afb.: De door mij gepresenteerde cijfers zijn o.b.v. statline 3 maart 2023. Zie verder ‘Sterfte in 2023 (CBS)’.
CBS sterftecijfers januari met de kennis van toen (3 februari 2023)
Op de dag van het persbericht (3 februari), waren dit de cijfers (bron: CBS):
Kijkt en rekent u mee?
Er zijn 15.380 sterfgevallen t/m 29 januari. Dus niet: “bijna 15.000”. De oversterfte is op dat moment 1.306 doden: Niet: “ruim 1.250”. Dit is een oversterfte van 9,3%. Ok, afrondingsverschil? En het gaat dus om 315 doden per week (29 dagen = 4,143 weken). 1306: 4,143= 315.
Plusmutaties
De ‘plusmutaties’ kan men ongetwijfeld nauwkeurig berekenen. Bijvoorbeeld: in week 3 zijn er sindsdien 35 doden bijgekomen. Het weekpercentage komt daarmee op 7,3% oversterfte, dat valt toch niet te rijmen met “in de laatste twee weken was er geen oversterfte meer”. Het totaal aantal sterfgevallen bedroeg in de hele januari inmiddels 16.520. De oversterfte 1.452 doden.
We weten nagenoeg zeker dat de uiteindelijke cijfers nog hoger gaan uitvallen.
Blogs ‘CBS en de oversterfte’ (van nieuw naar oud) vanaf medio 2022
Deze ontbrekende informatie reken ik het @statistiekcbs zwaar aan: Het zoveelste bewijs van eenzijdige, gekleurde positieve berichtgeving over de oversterfte door CBS. De harde realiteit is dat 🇳🇱, op 🇬🇧na, de hoogste oversterfte van Noord-Europa heeft. >https://t.co/SWoph0TZKk
NB1 Morgen komt @statistiekcbs – eindelijk – met het eerste persbericht over de #oversterfte 🇳🇱(thans: 6%, 4.750 teveel doden in 2023; afb. rechts), sinds 7 april jl. (afb. links).
Geen discussie over de definitie van 'oversterfte', Ruben. Ik hanteer een andere zoals je weet. Opvallend is natuurlijk dat er geen serieuze ondersterfte is geweest in die 6 weken, zoals bij veel landen om ons heen wel het geval is. Op jaarbasis nu meer dan 2.000 doden extra. pic.twitter.com/9WCSSCNvPa
Zie 1e zin , 2e alinea: "De sterftecijfers van januari gaan over vier weken, week 1 tot en met week 4 (2 tot en met 29 januari 2023)." Zie ook 1e grafiek en tabel op: https://t.co/zUnM8zdXqX Sterfte na wk 2 binnen 95%-interval.
— Statistiekcbs communicatie (@Cbscommunicatie) March 6, 2023
Met de kennis van toen: Er zijn 15.380 sterfgevallen t/m 29 januari. Dus niet “bijna 15.000”. De #oversterfte is op dat moment 1.306 doden. Dus niet “ruim 1.250”. Dit is een oversterfte van 9,3%, geen 9%. Ok, afrondingsverschil? En het gaat dus om 315 doden per week. https://t.co/vTkOucuoNb
Met jullie kennis van TOEN @statistiekcbs: Er waren 15.380 sterfgevallen t/m 29/1, niet “bijna 15.000”. De #oversterfte was toen +1.306 doden, niet “ruim 1.250”. Dit was een oversterfte van 9,3%, geen 9%. Afrondingsverschil? Oh ja: Dus +315 doden per week. Afb: kennis van NU pic.twitter.com/6KnUWFerVe
Ter opfrissing van ons geheugen. @statistiekcbs reageerde uitsluitend op de kritiek betreffende de maand januari (4 weken bij het CBS, 31 dagen volgens mij).
Men ging in het geheel niet in op de kritiek mbt. de 'plusmutaties' (dit woord heb ik zelf ooit bedacht). pic.twitter.com/MCyNsZbFmg
Omdat de politiek die discipline tot op heden (nog) niet kan opbrengen, zo leert de historie, is de budgettair noodzakelijke countervailing power belegd bij zorgverzekeraars, maar daarmee zijn de marktkrachten te sterk geworden en bezwijkt het zorgsysteem.
illustratie van het zorgstelsel (medische deel) @gvanloef
Reacties – (5 maart, 12:00 uur)
Beginnen met preventie, win-win. Zowel minder ziekteverzuim onder personeel als minder patiënten. Dus, hepa installeren en FFP2 in alle zorginstellingen. Een investering met beter rendement dan dit bestaat simpelweg niet. – Sabrina Dekkers
De marktwerking is de grootste bedrijging en dat merken we al jarenlang zins Rutte aan de nachts en voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten, is de goede gezondheidszorg gegaan naar zieke doodzieke gezondheidszorg!!!!!! – J.M. Cornelisse (zie ook onderaan)
Naar een nationaal zorgfonds en een stelsel zonder (valse) marktwerking. Werken op basis van vertrouwen in de zorgverlener en de patiënt ipv het wantrouwen waar vanuit nu gehandeld wordt. – Cindy de Nijs
Na drie jaar #corona is het tijd om de balans op te maken. Terugkijkend is Diederik Gommers trots op de samenwerking in het land. “We hebben het met elkaar gered.” #Op1#EOpic.twitter.com/BFDQFxRrLT
Met gemengde gevoelens dit bekeken. Afgezien van enkele rake opmerkingen over oa. de IFR (1,2%) @XanderKoolman en de nonchalante aanpak van de bescherming van jongeren @ginnymooy beklijft vooral de vaststelling dat dit in de verste verte geen 'evaluatie' genoemd mag worden.
@op1npo Deed er verstandiger aan minder hoog van de toren te blazen en dit te betitelen als zoiets als: 'Drie opinie leiders (of: smaakmakers) blikken aan de keukentafel terug op de coronatijd'.