Op alle serieuze ranglijsten (OECD Health at a Glance, Healthcare Access and Quality Index, EC/EU/Eurostat) is de relatieve achteruitgang van de Nederlandse medische zorg ten opzichte van de EU14 terug te zien.
Toelichting
De EU14 zijn de 14 moderne Europese landen met meer dan 5 miljoen inwoners: België, Denemarken, Duitsland, Engeland (UK), Frankrijk, Finland, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Zweden en Zwitserland. Deze 14 landen hebben een gedeelde politiek-democratische, sociaal-economische en technologische ontwikkeling doorgemaakt waardoor de onderlinge vergelijkbaarheid groot is.
OECD Health at a Glance en de Health Access and Quality Index zijn internationaal erkende en geraadpleegde samengestelde indexen (meerdere indicatoren van alle OECD-landen, of de gehele wereld), EU State of Health is een omvattende landenrapportage. Healthy life years en Life expectancy zijn typische kernindicatoren van gezond leven en levensverwachting.
Opnieuw mocht ik dit gastcollege verzorgen. Gastheer is Dr. Niek Stadhouders (IQ Healthcare), coordinator van de mastercourse Health Policy and Economics.
Nederland verliest in vergelijking met de gemiddelde ontwikkeling van moderne Europese landen (EU14) geleidelijk aan iets terrein in de medische zorg (‘Cure’, Zorgverzekeringswet). Dit werd drie jaar geleden door mij vastgesteld op basis van een meerjarenanalyse van beschikbare relevante medische kwaliteitsindicatoren van OESO Health at a Glance-rapporten. Publicatie in ESB Zorgstelsel 1/2017. In november 2017 werden de bevindingen getoetst o.b.v. nieuwe data (Health at a Glance 2017) en dit is nu opnieuw gedaan (Health at a Glance 2019). De drie analysemomenten (dec. 2016, nov. 2017 en nov. 2019) geven een consistent beeld.
Een positief punt v.w.b. Nederland is de recente verbetering van de resultaten bij cardiovasculaire aandoeningen (Stroke, Ischemic heart-disease). De datatabel:
Landengrafiek:
De macrokosten zijn in vergelijking met de gemiddelde kostenontwikkeling van de andere moderne Europese landen (EU14) in dezelfde periode gestegen. De rem op de uitgavengroei vanaf 2013 zien we ook bij de andere landen, m.u.v. Zwitserland (en in mindere mate Noorwegen). Grafiek:
De grafiek is nog preciezer gemaakt. Het jaar 2006 heeft index=100 voor de kostenontwikkeling. Deze blauwe lijn geeft de ontwikkeling van de macrokosten van het nederlands zorgstelsel in verhouding tot de gemiddelde ontwikkeling van de macrokosten van 11 andere landen (van Italie en UK zijn geen data bekend in de jaren tot 2011/2012). De rode lijn geeft de positie weer o.b.v. de gemiddelde kwaliteitsscore van een land. Nederland stond op de 5e plaats in 2007 en staat op de 8e plaats in 2019.
De recente analyse van de HAQ-index (EU14) en de Healthy Life Years (EU14) ondersteunt de bevindingen v.w.b. de geleidelijke achteruitgang van de kwaliteit van de medische prestaties in internationaal opzicht. Bronnen:
Indien de kwaliteit en de kosten met elkaar vermenigvuldigd worden ontstaat een indicator (‘Zorgwaarde’) van de kostprijs van de (totale) curatieve zorg. De zorgwaarde, dus de prijs van de zorg, is sinds 2007 het sterkst gestegen in Nederland en België (en Noorwegen, dat de op een na laagste totaalscore heeft). Dit betekent dat de curatieve zorg in deze twee landen steeds duurder wordt in vergelijking met de twaalf andere landen. Tabel:
Mutaties %BNP/GDP in OECD-statistieken
De kosten-data (%BNP/GDP zijn door de OECD op meerdere momenten na publicatiedatum (opmerkelijk genoeg!) gecorrigeerd. De grootste correcties betreffen de data van Zwitserland en Nederland. Zie> stats.oecd.org . Gevolg is dat de blauwe kostenlijn van de grafiek een andere kromming heef gekregen. De foto van mijn aantekeningen illustreert die wijzigingen:
Insteek is de nederlandse website volksgezondheidenzorg.info van de rijksoverheid. Gekozen zijn alleen die indicatoren uit de lijst van de European Core Health Indicators (Onderdeel Health Status) die in generieke zin iets zeggen over de kwaliteit van gezondheid en leven van de bevolking en het ondersteunende zorgstelsel. Veel indicatoren zijn nog in ontwikkeling. Op de sleutelindicator Healthy Life Years scoort Nederland een 9e plaats.
Over de bekendste sleutelindicator, Life expectancy at birth, publiceerde ik recent nog dit> Levensverwachting Nederlander zakt naar 8e plaats (EU14)
In de tweede openingszin van de adviesaanvraag van het kabinet aan de WRR (en SER) ‘onderzoek naar betaalbaarheid zorg’ worden beide sleutelindicatoren genoemd. Zie afbeelding.
Adviesaanvraag regering aan WRR: Stijgende levensverwachting en Levensjaren in goede gezondheid
Toelichting
Cijfers van 2015 en later.
Zwitserland en Noorwegen ontbreken in het overzicht Volksgezondheidenzorg.info (zie daarvoor de 2e bron). Beide landen zijn geen lid van de EU. Meestal presteren deze 2 landen beter dan Nederland. Reden, waarom ik gekozen heb voor een vergelijking van de 14 moderne Europese landen (EU14).
Update OECD Health at a Glance (EU14) medio november. Kwaliteitsindicatoren die daarin zijn meegenomen, zoals de bekendste van allemaal: Life expectancy at birth en Self-reported health, zijn in dit nieuwe overzicht weggelaten deze website> OECD Health at a Glance 2007 > 2017
De European Core Health Indicators (ECHI) moet niet worden verward met de (commerciele) EHCI-index!
European Core Health Indicators
Health Expectancy: Healthy Life Years (2017) Volksgezondheidenzorg HLY Nederland 9e in de EU14 (Noorwegen beter, Zwitserland slechter) Grafiek toont verschil man:vrouw (Eurostat; cijfers 2016; zie ook Eurostat HLY EU14 2008 2017 ) Long-term activity limitations (2015) Volksgezondheidenzorg LTAL Nederland 9e in de EU12 (Zwitserland en Noorwegen ontbreken) Self-reported chronic morbidity (2015) Volksgezondheidenzorg SRCM Nederland 8e in de EU12 (Zwitserland en Noorwegen ontbreken)
Onlangs verscheen OECD Health at a Glance 2018 met een inzichtelijke trailer van de tweejaarlijkse cyclus van de OECD-rapportages. De volgende data-update kunnen we bij de 2019-jaarcyclus verwachten, ik reken op november 2019. Trailer >
De door mij gehanteerde groep landen (EU14) bestaat uit: België, Denemarken, Duitsland, Engeland (UK), Frankrijk, Finland, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Zweden en Zwitserland.
Europese toppositie van Nederlandse gezondheidszorg moet worden genuanceerd
Volgens politici en beleidsmakers is het Nederlandse gezondheidszorg een van de beste, zo niet hét beste zorgstelsel van Europa. Maar klopt dat wel? Hoe goed is onze zorg? Socioloog Gijs van Loef vergeleek allerlei indicatoren en nuanceerde die conclusie…
The WHO suggests three fundamental goals to be achieved by the Health System: a. Improving Health, including improving the average health status and reducing health inequalities; b. Enhancing responsiveness to the expectations of the population, including respect for persons and client orientation; c. Fairness of financial contribution, i.e. every household pays a fair share of the total health bill and everyone is protected from financial risks. The measurement of performance relates goal attainment to the resources available.
Life expectancy improves, but medical performance is somewhat lagging compared to modern European countries – due to unrestrained commercial powers, albeit complex regulation – and social inequalities remain very large. Respect for persons is strained in different ways, although client orientation is good. Choice of provider is under attack and transparancy of medical markets is poor. Low income groups suffer increasingly from health costs, solidarity is under pressure. System costs are relatively high (partly due to elderly care), while overall quality is moderate. Overall, the Dutch healthcare system does not accomplish the fundamental goals of the WHO.
figures @gijsvanloef, derived from: OECD Health at a Glance 2007 – 2017
This is a concluding blog based on 3 years of non-sponsored research done by the author of this website Gijs van Loef. Preceding blogs and publications on this website. In december 2017 a free webbinar was released “How Well Does The Dutch Healthcare System Perform?” including textual feedback from scientists and medical practitioners > How Well Does The Dutch Healthcare System Perform
Gijs van Loef 